ایران و آمریکا پس از روی کار آمدن دولت ترامپ و خروج آمریکا از برجام تماس دیپلماتیک مستقیم نداشتهاند.
به گفته محمدجواد ظریف، رابرت سی ابرین، نماینده ویژه آمریکا در امور گروگانها مقام آمریکایی بوده که نامهای به او با محتوای درخواست آزادی شهروندان آمریکایی ارسال شده است.
المانیتور در اینباره نوشت که محمدجواد ظریف همچنین گفته است از معاون خود خواسته تا نامهای مبنی بر ارائه درخواست تبادل زندانیان یا پیش کشیدن مسئله زندانیان ایرانی که بهدلیل آنچه تخطی از قانون تحریمهای آمریکا خوانده میشود زندانی هستند، به مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا بنویسد. ظریف در پاسخ به این سؤال المانیتور که آیا نامهای از ابرین دریافت کرده است یا خیر، تأیید کرد که این نامه را دریافت کرده اما آن را یکطرفه توصیف کرد. وی در اینباره در میان روزنامهنگاران حاضر در جمع هیأت اعزامی ایران به سازمان ملل گفت: میدانید نامه چه چیزی میگفت؟ میگفت که لطفاً آمریکاییهای زندانی را آزاد کنید؛ یک پیشنهاد نبود.
جریان فکری در واشنگتن این است که از ما انتظار داشته باشند اقداماتی یکجانبه انجام دهیم. ظریف پیش از این در سخنان خود در مؤسسه جامعه آسیا این پیشنهاد را مطرح کرده و اظهار داشت: آنچه من میتوانم بهعنوان وزیر خارجه انجام دهم، این است که این پیشنهاد را علناً روی میز مذاکرات بگذارم. بیایید آنها را تبادل کنیم. تمام افرادی که در زندانها هستند، چه در آمریکا، چه در کشورهای دیگر و منتظر استرداد به آمریکا هستند، ما معتقدیم که اتهامات علیه آنها ساختگی است و در مقابل آمریکا نیز معتقد است که اتهامات علیه زندانیان در ایران ساختگی است.
پس از پیشنهاد ظریف در رابطه با تبادل زندانیان ایران و آمریکا، جرمی هانت، وزیر امورخارجه انگلیس ضمن مخالفت با این پیشنهاد مدعی شده بود که بین وضعیت «نازنین زاغری» و «نگار قدسیکنی» که گفته شده بود امکان تبادل آنها وجود دارد «تفاوتهای بزرگی» وجود دارد. نگار قدسیکنی، یک شهروند ایرانی مقیم استرالیاست که سال۱۳۹۶ به اتهام نقض تحریمهای آمریکا بازداشت شده است.
اظهارات هانت باعث شد سیدعباس موسوی، سخنگوی وزارتخارجه ایران واکنش نشان دهد و به مقام انگلیسی یادآوری کند قضیهای که بین ایران و آمریکا مطرح شده ربطی به انگلیس ندارد! موسوی تأکید کرد: وزارت امورخارجه ایران در چارچوب وظایف خود آمادگی دارد برای تبادل افرادی که توسط قوه قضاییه با اتهامات مشخص محکوم و در ایران زندانی شدهاند، در برابر آزادی تمامی ایرانیان زندانی در آمریکا که به اتهامات غیرقانونی نقض تحریمها و نیز قرار منع تعقیب کسانی که با فشار ایالات متحده یا به اتهام واهی نقض تحریمهای غیرقانونی آمریکا در کشورهای مختلف بازداشت شدهاند، اقدام کند.
سیدعباس موسوی در پاسخ به ایسنا خاطرنشان کرد: پرونده مورد نظر مقامات انگلیسی کاملا متفاوت و مسئولیت وضعیت آن هم برعهده دولت انگلیس است.
- دیدار ظریف با گوترش
وزیر امورخارجه کشورمان بعد از دیدار با آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل متحد در نیویورک گفت: در این دیدار با آقای دبیرکل در مورد تمام موضوعات دوجانبه در منطقه رایزنی و گفتوگو کردیم و فرصتی بود که مروری داشته باشیم بر تمام موضوعاتی که هماکنون از نظر ما سازمان ملل با آن مواجه است، نه فقط منطقه ما.
براساس اعلام رسانهها در این دیدار ظریف و دبیرکل سازمان ملل در مورد آخرین تحولات لیبی، سوریه، یمن، شمال آفریقا و دیگر مسائل منطقه رایزنی و گفتوگو کردند. مجید تختروانچی، غلامحسین دهقانی و سجادپور از دیپلماتهایی بودند که وزیر امورخارجه را همراهی میکردند. ظریف همچنین در حاشیه سفر به نیویورک با رئیس مجمع عمومی سازمان ملل متحد نیز دیدار و رایزنی کرد.