این کاهش تولید و عرضه زمینه سودجویی برخی فروشندگان با عرضه چندنرخی و فروش برخی محصولات بی‌کیفیت فاقد گارانتی تحت عنوان برخی برندهای بازار را فراهم کرده است.
از سوی دیگر کاهش عرضه لوازم خانگی به بازار و کمبود قطعات موجب سردرگمی مشتریانی شده که به‌دلیل افزایش قیمت‌ها، تعمیر و نگهداری لوازم خانگی منزل را در دستور کار قرار داده و قادر به تعویض این اقلام نیستند. در چند روز گذشته گمانه‌زنی‌هایی در مورد قطع همکاری ۲برند مشهور کره‌ای با شرکای ایرانی بعد از دور تازه تحریم‌های یک‌طرفه آمریکا مطرح شده است.
در گفت‌وگوی همشهری با عباس هاشمی، مدیرکل دفتر صنایع فلزی و لوازم خانگی وزارت صنعت، معدن و تجارت، آخرین اقدامات این وزارتخانه برای رفع تنگناهای تولیدکنندگان داخلی و تولید مشترک این محصولات با برخی برندهای خارجی در زمینه تامین مواداولیه و اجزا و قطعات را مطرح کرده‌ایم که می‌خوانید.
- در چندماه گذشته دیدگاه‌های متفاوتی در مورد کاهش تیراژ تولید، افزایش قیمت و تخلفات عرضه لوازم خانگی مطرح می‌شود، وزارت صنعت چه اقدامی انجام داده است؟
برای تامین مواداولیه، اجزا و قطعات وارداتی مورد نیاز صنایع و بهبود شرایط بازار لوازم خانگی، وزیر صنعت، معدن و تجارت پارسال در نامه‌ای به رئیس‌کل بانک مرکزی خواستار آن شد تا تامین ارز مورد نیاز واردات این اقلام در اولویت بالایی قرار گیرد. اگرچه این اقلام در گروه دوم اولویت کالایی قرار دارد اما تأکید شد تا در تامین ارز نیمایی مورد واردات مواداولیه و اجزا و قطعات وارداتی مورد نیاز این صنایع، با توجه به حساس و ضروری بودن محصولات آن، بانک مرکزی اولویت قائل شود. خوشبختانه با پیگیری وزارتخانه،
پارسال تامین ارز مورد نیاز واردات این اقلام از منابع، دراختیار بانک مرکزی انجام شد تا این واحدها بتوانند نسبت به افزایش تولید و عرضه این محصولات به بازار اقدام کنند. از سوی دیگر اغلب لوازم خانگی به‌خصوص اقلام برقی و حجیم در گروه۴ کالاهای وارداتی قرار گرفته و واردات آن به‌دلیل تولید باکیفیت، کمیت مناسب و قیمت قابل‌قبول در داخل کشور، ممنوع شد.
- اما اخیرا اخباری در زمینه قطع همکاری ۲برند کره‌ای برای تولید مشترک محصولاتشان با شرکای ایرانی مطرح شد، این موضوع تا چه حد صحت دارد؟
این موضوع را به صراحت تکذیب می‌کنم. به‌رغم اینکه تحریم‌های جدید خطوط کشتیرانی، بیمه و نقل و انتقال پول و روند تامین قطعات را با مشکل مواجه کرده است، در جلساتی که هفته گذشته با شرکای ایرانی این برندها داشتیم اعلام کردند مذاکره مسئولان ال. جی و سامسونگ با آنها برای تداوم همکاری‌ها صورت گرفته است. در واقع طرف‌های ایرانی برای تولید مشترک محصولات این برندها از چند سال پیش سرمایه‌گذاری سنگینی را انجام داده‌اند و علاوه بر آن شرکای کره‌ای نیز از محل این تولید و سهم بازارشان در ایران منافع خوبی را می‌برند. تحریم‌های یک‌طرفه آمریکا، این شرکت‌های کره‌ای را تحت فشار گذاشته که باید همکاری خود با شرکای ایرانی را قطع کنند و محدودیت‌هایی برای حمل‌ونقل کشتی‌ها، بیمه محموله‌ها و نقل و انتقال بانکی نیز صورت گرفته است.
اما در نشست‌هایی که با طرف‌های ایرانی و شرکای کره‌ای داشتیم راه‌های متفاوتی را برای ادامه این همکاری دنبال می‌کنند. ازجمله اینکه شرکت‌های مذکور از دولت کره‌جنوبی خواسته‌اند تا با توجه به همکاری‌هایی که سابقه ده‌ها ساله دارد باید به هر شکلی بازار ایران را حفظ کنند. با وجود این ترس از تحریم‌های آمریکا، این شرکت‌های کره‌ای را در همکاری با شرکای ایرانی محتاط‌تر می‌کند. در چنین شرایطی برخی شیوه‌ها مانند ارسال قطعات از طریق یک کشور ثالث را دنبال می‌کنند.
- این اقدامات تا چه حد به بهبود روند تامین قطعات و مواداولیه مورد نیاز صنایع لوازم خانگی منجر شده است؟
از ابتدای امسال برخی اجزا و قطعات و مواداولیه مورد نیاز صنایع لوازم خانگی وارد ایران شده است و به‌دنبال آن هستند تا به‌رغم دور جدید تحریم‌های آمریکا و لغو برخی معافیت‌های تجاری شرکت‌های خارجی با ایران، سریع به‌دنبال راه‌های مختلف برای حفظ این ارتباط هستند. حتی وقتی به واحدهای تولیدی داخلی اعلام کردیم که درصورت ناتوانی شرکای خارجی تامین مواداولیه و قطعات از منابع دیگری صورت گیرد، برندهای کره‌ای تأکید کرده‌اند به‌دنبال حفظ این ارتباط و تامین قطعات هستند. به هیچ عنوان بحث خروج برندهای کره‌ای از صنایع لوازم خانگی ایران مطرح نیست و این شرکت‌ها از طریق خریدهای اعتباری نزد یکدیگر ده‌ها میلیون دلار اعتبار دارند و منافع مشترک مانع قطع این همکاری خواهد شد فقط با توجه به تحریم‌ها ممکن است وقفه‌ای در این همکاری صورت گیرد اما به‌دنبال روش‌های تازه‌ای برای ادامه همکاری هستند.
- مشکلات حمل‌ونقل و بیمه کشتی‌ها از تنگناهای تامین مواداولیه وارداتی صنعت لوازم خانگی است در این زمینه چه اقدامی صورت گرفته است؟
وزارت صنعت با مذاکره و همکاری با کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و معاون اقتصادی وزارت امور خارجه محدودیت‌های حمل‌ونقل مواداولیه را مطرح و خواسته تدابیر لازم اتخاذ شود تا در چارچوب دیپلماسی به‌نحوی که تنگناهای حمل‌ونقل موجب افزایش هزینه تمام‌شده واردات قطعات و تولید لوازم خانگی یا زیان کشتیرانی نشود.
در زمینه بیمه کشتی‌ها نیز این کار از طریق بیمه‌های اتکایی صورت می‌گیرد که با توجه به حجم ارزشی محموله‌ها در این زمینه اقدام می‌شود. اگر کشتیرانی و وزارت خارجه بتوانند حد وسطی را برای اقتصادی شدن حمل‌ونقل قطعات درنظر گیرند، شرکت‌های خارجی مشکلی در این زمینه ندارند. با توجه به اینکه بعد از تحریم‌ها برندهای معروف خارجی از دادن بار مستقیم به خطوط کشتیرانی ایران منع شده‌اند، تعداد محموله‌ها کاهش یافته و هزینه مضاعفی را برای حمل‌ونقل کالا به کشتیرانی تحمیل کرده است. هزینه حمل تعداد کمتر کانتینرها در نهایت به کالاهای وارداتی تحمیل می‌شود و وزارت صمت، کشتیرانی و وزارت خارجه می‌توانند در تعامل با یکدیگر این مشکلات را رفع کنند.
- مشکلات تامین قطعات و تولید باعث شده تا برخی فروشندگان با کاهش عرضه محصولات، قیمت‌های مازادی را به شیوه‌های مختلف مانند فروش پشت کارتی به مشتریان تحمیل کنند، رویکرد وزارت صمت به این تخلف چیست؟
مشکلات تامین قطعات و کاهش عرضه لوازم خانگی موجب سودجویی برخی افراد شده است و اگر عرضه افزایش یابد، بازار متعادل می‌شود. جدا از سودجویی‌ها در بخش توزیع، در مقطعی درخواست طرف کره‌ای برای تسویه حساب بدهی‌های خرید اعتباری قبلی از شرکای ایرانی باعث وقفه در تامین قطعات شد که بعد از نشست با بانک مرکزی و توافق برای نحوه تسویه حساب بدهی‌های قبلی این شرکت‌ها، مشکل مرتفع و این بدهی‌ها پرداخت شد. اکنون محدودیتی در این زمینه وجود ندارد. کاهش عرضه محصول به‌خاطر وقفه‌ای بود که در تامین مواداولیه و اجزا و قطعات صورت گرفت اما اکنون مشکل حل شده و محموله‌های جدید مواداولیه و اجزا و قطعات این برندها به ایران رسیده که با این روند تولید و عرضه لوازم خانگی افزایش خواهد یافت.
- برخی مشتریان برای تامین قطعات یدکی محصولات خریداری شده با مشکل مواجه هستند، این امر ناشی از چه مسائلی بوده است؟
واحدهای تولیدکننده باید بخشی از قطعات یدکی را برای خدمات پس از فروش محصولات خود عرضه کنند و ممکن است این مشکل نیز ناشی از وقفه در روند تامین قطعات و عرضه آن به بازار باشد که با ورود محموله‌های جدید قطعات به‌زودی این مشکل نیز مرتفع خواهد شد.
- برخی خبرها از تولید و عرضه لوازم خانگی با قطعات وارداتی درجه۳ توسط برخی برندهای نه چندان شناخته شده و فروش آن در شهرستان‌ها حکایت دارد که موجب نارضایتی مردم شده، این موضوع تا چه حد صحت دارد؟
باید توجه کرد وقتی یک واحد تولیدی با اخذ مجوز از وزارت صنعت به تولید لوازم خانگی اقدام می‌کند و برای خود برند، اسم و رسم و اعتباری دارد قطعا به‌خاطر استفاده از ۲یا چندان قطعه بی‌کیفیت که از نظر ارزش ۱۰تا ۱۲درصد قیمت محصول را تشکیل می‌دهد، اعتبار خود را زیر سؤال نمی‌برد.
استفاده از اجزا و قطعات بی‌کیفیت و بدنام کردن محصول تولیدی در واحد تولیدی که با زحمت اعتباری برای خود کسب کرده چندان معنا و مفهومی ندارد. از سوی دیگر واردات قطعات بی‌کیفیت و راهیابی آن به خطوط تولید شیوه مرسومی نیست تا با اتکا به آن قیمت تمام‌شده کاهش یابد. علاوه بر آن شرکت‌های تولیدکننده باید در دوره گارانتی و وارنتی به مشتریان خدمت دهند و سازمان حمایت و سایر دستگاه‌های نظارتی نیز آماده دریافت اینگونه شکایات و برخورد با تخلفات احتمالی هستند.
- شائبه‌ای مبنی بر خرید و جمع‌آوری کولرهای گازی(اسپیلت) در فصل زمستان، همزمان با زمزمه ممنوعیت واردات آن، با هدف فروش این کالا در بازار در فصل گرما به قیمت بالاتر وجود دارد، این موضوع تا چه حد صحت دارد؟
واردات کولر گازی (اسپیلت یونیت) ممنوع نیست. اما باید توجه کرد میزان تولید این نوع کولرهای گازی به اندازه نیاز بازار نیست و بخش عمده آن از محل واردات تامین می‌شود. اگرچه ممکن است چنین سودجویی‌هایی اتفاق بیفتد اما آزادسازی واردات قطعات خارجی و پنل داخلی این محصول و قرار گرفتن آن درگروه۲ و اولویت۳ با هدف مونتاژ داخل و تعمیق تولید داخل آن بوده است. تولید داخل این محصول در سال گذشته ۱۰۰هزار دستگاه بوده اما نیاز بازار به‌مراتب بیش از این رقم بوده است. با این روند چاره‌ای نیست تا نیاز بازار در مناطق جنوبی و شمال کشور که کولر گازی کالای ضروری محسوب می‌شود از طریق واردات و با ارز نیمایی تامین شود. اکنون نیز مشکلی برای واردات این محصول وجود ندارد.
- برخی از نبود قطعات یدکی انواع تلویزیون برندهای کره‌ای در بازار خبر می‌دهند، این مشکل تا چه حد جدی است؟
ممکن است وقفه‌ای در تامین قطعات تولید تلویزیون صورت گرفته باشد اما اکنون مشکلی برای تامین قطعات و عرضه لوازم خانگی وجود ندارد. اگرچه ممکن است به‌دلیل تحریم‌ها مشکلاتی در واردات برخی مواداولیه و اجزا و قطعات لوازم خانگی برندهای کره‌ای ایجاد شده باشد که شرکت‌ها با مذاکره در حال رفع آن هستند.
مشکل تامین مواداولیه و قطعات، حمل‌ونقل و انتقال پول صنایع لوازم‌خانگی در جریان مذاکره وزارت صنعت با بانک مرکزی و وزارت امور خارجه رفع شده است
از ابتدای امسال چند محموله حاوی مواداولیه و قطعات تولید لوازم خانگی وارد کشور شده است
مذاکره شرکای کره‌ای با طرف‌های ایرانی برای همکاری و شیوه‌های جدید تامین قطعات ادامه دارد