ایران در تصمیم خود از برجام خارج نشده و دو ماه به جهانیان فرصت داده کاری بکنند وگرنه مسئولیت شکست برجام و هرگونه تبعات احتمالی آن به طور کامل بر عهده آمریکا و اعضای باقی مانده در برجام قرار خواهد داشت.
- ۴+۱ و آمریکا چه واکنشی نشان دادند
روسیه: مقصر آمریکا بود
دمیتری پسکوف- سخنگوی دفتر ریاست جمهوری روسیه اعلام کرد که تصمیم ایران درباره توقف اجرای برخی مفاد برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) ناشی از اقدامات غیرسنجیده و نادرست آمریکاست.
آلمان: خواهان حفظ برجامیم
سخنگوی وزارت امورخارجه آلمان گفت که کشورش از تصمیم ایران برای توقف اجرای ۲مورد از تعهدات برجامی‌اش متأسف است و از تهران خواست تا هیچ اقدام تهاجمی انجام ندهد. وی افزود: برلین خواهان حفظ توافق هسته‌ای است و تا زمانی که ایران به توافق پایبند باشد، به‌طور کامل به تعهداتش عمل خواهد کرد.
آمریکا: لطفا از برجام خارج شوید!
مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا در بغداد به تصمیم ایران واکنش نشان داد و در اظهاراتی که به نظر تشویق ایران برای خروج از برجام بود گفت: شما یا به این توافق پایبند هستید و یا نیستید. ما از این توافق خارج شده‌ایم، آنها می‌توانند تصمیم خودشان را بگیرند.
- چین: برجام اجرا شود
ژنگ شوآنگ، سخنگوی وزارت امور خارجه چین در یک کنفرانس خبری روز چهارشنبه اعلام کرد که توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ باید به طور کامل اجرا شود و تمامی اعضای آن مسئولیتی دارند که اطمینان حاصل کنند این کار انجام می‌شود.
- فرانسه:بدتر از خروج ایران نیست!
فلورنس پارلی، وزیر دفاع فرانسه با تاکید بر اینکه اروپا خواهان حفظ برجام است، گفت: هیچ چیز بدتر از خروج ایران از توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ نیست. اگر ایران به تعهدات هسته‌ای‌اش عمل نکند، سازوکاری مورد بحث قرار خواهد گرفت که می‌تواند گزینه بازگشت تحریم‌ها را روی میز قرار دهد.
- انگلیس:ایران گامی ناخوشایند برداشت
معاون وزیر خارجه انگلیس مدعی شد که ایران در صورت فاصله گرفتن از تعهدات برجامی‌اش با عواقب این کار مواجه خواهد شد. به گزارش ایسنا، مارک فیلد در جلسه‌ای به پارلمان این کشور اعلام کرد: بیانیه امروز ایران، گامی ناخوشایند است. ما در این مرحله در مورد اعمال مجدد تحریم‌ها صحبت نمی‌کنیم اما باید درنظر داشت که تحریم‌ها سابقا در ازای قید و بندهای هسته‌ای برداشته شده بودند. وی در ادامه افزود: اگر ایران از پایبندی به تعهدات هسته‌ای‌اش دست بکشد، با عواقبش روبه‌رو خواهد شد.
- هشدار ایران به اروپا درباره شورای امنیت
شورای عالی امنیت ملی با صدور بیانیه‌ای خطاب به کشورهای عضو برجام، تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران در راستای صیانت از امنیت و منافع ملی مردم ایران و در اعمال حقوق خود مندرج در بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام، از امروز ۱۸ اردیبهشت ۹۸ برخی اقدامات خود در توافق برجام را متوقف می کند.
در بیانیه شورای عالی امنیت ملی کشورمان تاکید شده است: «در هر زمان که خواسته های ما تامین شود؛ ما نیز به همان میزان اجرای مجدد تعهدات متوقف شده را از سر خواهیم گرفت، اما در غیر این صورت، جمهوری اسلامی ایران مرحله به مرحله تعهدات دیگری را متوقف خواهد کرد.» جمهوری اسلامی ایران نسبت به هر اقدام غیر مسئولانه، از جمله ارجاع موضوع به شورای امنیت ملل متحد یا اِعمال تحریم های بیشتر، عکس العمل قاطع و سریع نشان خواهد داد.
جمهوری اسلامی ایران در مرحله فعلی دیگر خود را متعهد به رعایت محدودیت‌های مربوط به نگهداری اورانیوم غنی شده و ذخایر آب سنگین نمی‌کند به کشورهای باقیمانده در برجام ۶۰ روز فرصت داده می شود تا تعهدات خود را در حوزه بانکی ونفتی عملیاتی کنند.
- ابلاغ جزئیات تصمیم ایران به موگرینی
صبح روز ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ سفرای کشورهای عضو برجام شامل آلمان، انگلیس، چین، روسیه و فرانسه به وزارت امور خارجه دعوت و نامه حسن روحانی، رئیس جمهور کشورمان توسط سید عباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه به آنها تسلیم شد. در این نامه تصمیم شورای عالی امنیت ملی کشورمان مبنی بر «توقف اجرای برخی تعهدات جمهوری اسلامی ایران ذیل برجام» به اطلاع سران کشورهای مزبور رسیده است. همچنین طی نامه دیگری که دیروز توسط وزیر امور خارجه کشورمان برای خانم موگرینی، نماینده عالی اتحادیه اروپایی در امور خارجی و سیاست امنیتی ارسال شد جزئیات اقدامات ایران به اطلاع ایشان به عنوان هماهنگ کننده کمیسیون مشترک برجام رسید.
- در دام نیفتادیم
علی اکبر صالحی، معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: بعد از اینکه آمریکا از برجام خارج شد آنها می‌خواستند ما را به دام خود بیندازند و مدیریت‌مان کنند که با اقدام ایران و صبر راهبردی رفتار منافقانه آنها بلااثر ماند و ایران مظلومیت خود را در افکار عمومی جهان نشان داد و ظالمیت آنها را هم جا انداخت. صالحی تصریح کرد: دیگر ملزم به رعایت سقف ۳۰۰ کیلو برای اورانیوم غنی شده ۳.۶۷ و همچنین سقف ۱۳۰ تن برای آب سنگین نیستیم و دیگر التزامی به رعایت این سقف‌ها نداریم.
صالحی تاکید کرد: اگر در این ۶۰ روز آنها توانستند نظرات ایران را تامین کنند، ایران شرایط را به حالت امروز برمی گرداند و اگر کماکان بخواهند بر بدعهدی خود بمانند ایران هم قدم های بعدی را خواهد برداشت. ما بحث خروج از برجام نداریم بلکه در چارچوب برجام از حقوقی که برای ما مشخص شده استفاده خواهیم کرد.
- نوبت اروپاست
محمد جواد ظریف که برای دیدار با مقامات روس به مسکو سفر کرده است در جمع خبرنگاران تاکید کرد: ایران به جهان نشان داده است که به تعهدات خود پایبند است و امروز نوبت دنیاست که به تعهدات خود در قبال ایران عمل کند. ما نشان داده‌ایم کشوری کهن با صبر زیاد هستیم اما حاضریم برای حقوق خود مقاومت کنیم.
وزیر خارجه یادآور شد: اقدام اخیر جمهوری اسلامی ایران در دادن فرصت ۶۰ روزه به ۵ کشور باقی مانده در برجام این فرصت را به آنها ارائه می‌کند که بتوانند با تامین حقوق ایران در برجام ، برجام را به حالت اولیه برگردانند. ظریف افزود: اقدامی که ایران امروز انجام داد خارج از برجام نیست و به معنای خروج از برجام نیست برخلاف اینکه آمریکا نه تنها برجام را بلکه قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را نیز نقض کرده. اقدام ما در چارچوب برجام است.
- برجام نیاز به جراحی داشت
کاهش تعهدات برجامی، و نه خروج از برجام؛ این چکیده سخنان رئیس‌جمهور در جلسه چهارشنبه هیأت دولت بود. سیاست خارجی ایران همچنان در مسیر عقلانیت و اعتدال و در چارچوب مفاد برجام پیش می‌رود؛ او روز گذشته حتی سخن از مذاکرات جدید برای اجرای بهتر برجام را به میان آورد. با این حال هر اقدام و تصمیم طرف مقابل دیگر محدود به یک برنامه زمان‌بندی شده و قرار است ایران هم واکنش‌های متناسب با عهدشکنی‌های طرف مقابل، چه با آمریکا و چه با اروپا را داشته باشد.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی، ریاست‌جمهوری روحانی در بخش‌های مهمی از سخنان خود با تأکید بر اینکه بیش از ۷ماه پیش در سازمان ملل متحد اعلام کردم که استراتژی نظام، تعهد در برابر تعهد، نقض در برابر نقض، تهدید در برابر تهدید، اقدام در برابر اقدام است، گفت: امروز می‌خواهیم به آن سخنان عمل کنیم و بگوییم در چارچوب برجام، نخستین قدم قاطع خودمان را برمی‌داریم.
- در کارها عجله نمی‌کنیم
رئیس‌جمهور در عین حال صبر و حوصله یک‌ساله ایران پس از خروج آمریکا از برجام را یادآور شد و افزود: امروز نمی‌خواهیم از برجام خارج شویم و همه مردم ما و جهان بدانند که امروز، روز پایان برجام نیست، اما روز گام جدید در برجام و در چارچوب برجام است. او با اشاره به اینکه آمریکا ابتدا می‌خواست با خروج از برجام ایران را وادار کند تا روز بعد از برجام خارج شود و پرونده را به شورای امنیت ببرد، اضافه کرد: هنر، تدبیر و هوشمندی نظام ایران این بود که در این دام نیفتاد و در زمین آمریکا بازی نکرد. وقتی دوستان ما و همچنین کشورهای اروپایی با تماس مستقیم حضوری، تلفنی یا ارسال پیام از ما درخواست کردند که به آنها مهلتی بدهیم، ما هم به درخواست آنها پاسخ مثبت دادیم. به‌دلیل اینکه اتمام حجت کنیم و مردم ما بدانند که در کارها عجله نمی‌کنیم و حساب شده عمل می‌کنیم و به‌دلیل اینکه می‌دانستیم و می‌دانیم برجام چقدر مهم است و ویرانی برجام چقدر برای منطقه و جهان خسارت بار است، به آنها پاسخ مثبت دادیم.
- تماس‌های مکرر اروپایی‌ها
روحانی تعلل اروپایی‌ها را یادآور شد و تصریح کرد: قرار بود که چند هفته صبر کنیم که چندماه صبر کردیم. ۲مرتبه آنها تماس گرفتند و از ما خواستند کمی بیشتر به آنها مهلت دهیم و ما باز هم این مهلت را به آنها دادیم.
- قرص‌های مسکن فایده نداشت
رئیس‌جمهور با تأکید بر اینکه راه ما کاملاً مشخص است و مردم ما بدانند ما از برجام خارج نشدیم و برجام پابرجاست، توضیح داد: ما امروز آن روی سکه برجام را نشان می‌دهیم؛ همان برجامی که در بندهای ۲۶و ۳۶به ما می‌گوید که درصورت تخلف طرف مقابل، شما هم می‌توانید تعهدات خودتان را در هر سطحی بکاهید، ما امروز کاهش آن و نه خروج از برجام را اعلام کردیم. به زبان ساده‌تر، ما احساس کردیم برجام نیاز به یک جراحی دارد و قرص‌های مسکن یک‌ساله کافی نبوده، اقدام امروز ما جراحی برای نجات برجام است نه برای نابودی برجام و معتقدیم اگر ملت و نظام ما یکپارچه در این مسیر حرکت کند، دنیا پیام ملت ایران را به خوبی دریافت می‌کند.
- حاضریم مذاکره کنیم
روحانی در عین حال خطاب به کشورهای دوست و به ۵کشور باقیمانده، با تأکید بر اینکه در چارچوب برجام آماده مذاکره هستیم، گفت: نه یک کلمه کم و نه یک کلمه اضافه. برجام، همان برجام است و تغییر نمی‌کند اما حاضریم برای اجرایی‌شدن بهتر آن و اجرای تعهدات شما و شکل اجرای تعهدات، پای میز مذاکره بنشینیم. میز مذاکره را ترک نکردیم و شما هم مرتب به ما گفته‌اید که ما میز مذاکره را ترک نخواهیم کرد. آن قلدری که بنا بود میز مذاکره را به هم بزند، تا امروز ناموفق بوده است.
- هشدار درباره تعطیلی همکاری‌های امنیتی
رئیس‌جمهور در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه شما می‌دانید که ما بزرگ‌ترین سنگر مبارزه با موادمخدر بودیم. وی گفت: ما با ۴هزار شهید از نیروهای عزیز و جان برکف مان در مرزهای شرقی نگذاشتیم این همه موادمخدر عبور کند و به کشورهای شما برسد. او با بیان اینکه انجام این اقدامات، میلیاردها دلار مخارج دارد و با شرایطی که آمریکا به‌وجود آورده، قادر به پرداخت این مخارج نیستیم، گفت: نمی‌شود برجامی باشد و هزینه‌اش را ما پرداخت کنیم. اگر این روند ادامه پیدا کند آن همکاری‌ها تعطیل خواهد شد.
- چرا محدودیت ۳۰۰ کیلو برای غرب اهمیت دارد؟
کشورهای غربی بر این باورند که حجم حدود ۱۰۰۰کیلو اورانیوم ۳.۶ درصد برای ساخت یک بمب اتم کافی است بنابراین اصرار دارند منابع استراتژیک اورانیوم ایران در حد یک سوم آن میزان حفظ شود. به ادعای غرب ایران با داشتن ۳۰۰ کیلو اورانیوم بیش از یک سال تا فراهم کردن مواد اولیه ساخت بمب اتم فاصله خواهد داشت.
- آیا ایران از برجام خارج شده است؟
تصمیم روز گذشته ایران به معنای خروج از برجام نیست؛ بلکه ماده ۲۶ برجام به صراحت ذکر کرده که ایران تحمیل تحریم‌های جدید مرتبط با هسته‌ای را به منزله مبنایی برای توقف کلی یا جزیی اجرای تعهدات خود بروفق این برجام، تلقی خواهد نمود. همچنان که حسن روحانی رئیس جمهور هم روز گذشته اعلام کرد: اقدام ایران برای عدم رعایت محدودیت‌های مربوط به ذخایر اورانیوم و آب سنگین در قالب بند ۳۶ و ۲۶ برجام صورت گرفته است.
- چرا ایران روی محدودیت منابع دست گذاشت؟
ایران برای اینکه به طرف غربی هشدار بدهد و در عین حال زمان کافی به آنان داده باشد به عنوان گام نخست محدودیت نگهداری آب سنگین و اورانیوم را بر داشت چون در درجه نخست از این به بعد به دلیل تحریم آمریکا امکان صادرات آن را نداشت و از این گذشته ایران به سرعت به سقف های برجامی نخواهد رسید .
- گام های بعدی چیست؟
تصمیم ایران در رابطه با برجام اقدام گام به گام و مرحله ای است، ایران در گام اول یکی از ۶ پایه برجام را نشانه رفت و بعد از ۶۰ روز در صورت عملیاتی نشدن اقدامات مد نظر، ایران در گام دوم غنی سازی بدون سقف درصد را هدف قرار خواهد داد که اهمیتی استراتژیک دارد و همچنین ساخت مجدد راکتور آب سنگین اراک نیز به عنوان یکی دیگر از پایه های برجام در نوبت اقدام قرار دارد و در مراحل بعد تعداد سانتریفیوژ ، وضعیت فردو، نسل های جدید سانتریفیوژ در دستور کار قرار می‌گیرند که آخرین مرحله آن خروج از برجام خواهد بود.