محمدعلی الحوثی، رئیس شورای انقلاب یمن در ساعات بامدادی روز گذشته در صفحه توییتر خود از آغاز این عقبنشینی خبر داد و نوشت: خروج یکجانبه در نتیجه مخالفت ائتلاف متجاوز آمریکایی- بریتانیایی- سعودی- اماراتی و متحدان آنها با اجرایی کردن توافق استکهلم است؛ توافقی که مسیر صلح را هموار میکند. وی همچنین هشدار داد مسئولیت ادامه محاصره حدیده و بحران غذایی ساکنان این منطقه متوجه شورای امنیت و سازمان ملل خواهد بود.
به فاصله ساعاتی بعد از انتشار این توییت، فرستاده سازمان ملل در یمن در بیانیهای تأیید کرد خروج تدریجی نیروهای جنبش انصارالله از بنادر الصلیف، راس عیسی و حدیده آغاز شده است. از سوی دیگر، مایکل لولسیگارد، رئیس کمیته اجرایی توافق استکهلم نیز از اقدام یکجانبه جنبش انصارالله برای خروج از ۳بندر کلیدی یمن تقدیر کرده و آن را گامی مطلوب برای پایان جنگ ۴ساله این کشور بهشمار آورده است.
با این حال همچنان نمایندگان دولت مستعفی یمن به ریاست عبد ربه منصور هادی واکنش مثبتی به اقدام انصارالله نداشتهاند. برای مثال صغیر عزیز، نماینده این جنبش در کمیته اجرای توافق استکهلم ساعاتی بعد از بیانیه سازمان ملل در توییتر خود نوشت: هرگونه خروج یکجانبه بدون نظارت و هماهنگی دقیق با سایر طرفها خدعه در اجرای توافق استکهلم و نمایشی بیمقدار بهشمار میآید.
اگرچه وی باز هم بر آمادگی دولت منصور هادی برای اجرای توافق استکهلم تأکید کرد. از سوی دیگر نشستی که قرار بود روز گذشته در پی تصمیم یکجانبه انصارالله میان نمایندگان دولت هادی و لولسیگارد برگزار شود، به دلایل نامعلومی به امروز موکول شده است. خبرنگار الحدث این تحولات را نشانهای از عدمرضایت طرف مقابل نسبت به تحولات بندر حدیده ارزیابی کرده است؛ موضعی که درصورت استمرار میتواند مانع از اجرای بیشتر توافق استکهلم شود. اگرچه جزئیات بیشتری از سوی انصارالله درباره فرایند خروج از ۳بندر اساسی یمن در تنگه بابالمندب منتشر نشده اما مایکل لولسیگارد در مصاحبه با رویترز پیشبینی کرده این روند تا روز سهشنبه ادامه داشته باشد؛
موضعی که نشان میدهد اقدمات انصارالله در هماهنگی با نمایندگان سازمان ملل صورت میپذیرد. تمام اینها در حالی است که جنبش انصارالله ۳ماه قبل نیز آمادگی خود را برای خروج یکجانبه از بنادر یادشده اعلام کرده بود اما این نخستینبار است که نهادهای مستقلی همچون سازمان ملل تخلیه بنادر از نیروهای انصارالله را تأیید میکنند.
حدیده: این بندر در نیمه ساحل غربی یمن مشرف بر دریای سرخ قرار دارد؛ بندری که با توجه به نزدیکیاش به خطوط کشتیرانی جهانی نقش تاریخی در تجارت جهانی داشته است. بندر حدیده سال۱۹۶۱ زیر نظر اتحاد جماهیر شوروی ساخته شد.
الصلیف: ویژگی این بندر ظرفیت بالای آن برای میزبانی از کشتیهای بزرگ است. الصلیف در جهت شمال غربی بندر حدیده قرار گرفته و تنها ۶۰کیلومتر با آن فاصله دارد.
راس عیسی: از مهمترین بنادر نفتی یمن است؛ بندری که نقطه وصل خط لوله مارب (با ظرفیت انتقال روزانه ۲۰۰هزار بشکه) به آبهای آزاد است. از ویژگیهای این بندر، مخزن شناور آن بهحساب میآید که برای بارگیری کشتیهای نفتی طراحی شده است.
- توافق ناکام استکهلم
در ۲۲آذرماه سال گذشته نمایندگان دولت منصور هادی و جنبش انصارالله یمن بعد از مذاکراتی فشرده در شهر استکلهم سوئد به توافقی برای برقراری آتشبس در شهر حدیده دست یافتند. این مذاکرات بعد از حملات بیسابقه زمینی و هوایی ائتلاف عربی برای تصرف شهر ساحلی حدیده رخ داد؛ حملاتی که اگرچه قربانیان بسیاری داشت اما در نهایت بینتیجه بود. بر این اساس و با اصرار و مداخله سازمان ملل، آمریکا و اروپا، مذاکراتی در سوئد با حضور شخص دبیرکل سازمان ملل آغاز شد.
در آن زمان برخی رسانهها از حمایت عربستان سعودی و ایران از روند مذاکرات سوئد سخن گفتند؛ ادعایی که با استقبال هر دو کشور از اعلام آتشبس بیشتر مورد توجه رسانهها قرار گرفت. در نتیجه این مذاکرات، علاوه بر اعلام آتشبس قرار شد تمام نیروهای نظامی حاضر در شهر حدیده این منطقه را فوراً ترک کنند. از آنجا که حجم نیروهای وابسته به انصارالله در این شهر بسیار بالا بود، استثنائا برای خروج نیروهای این گروه از حدیده فرصت دوهفتهای درنظر گرفته شد.
با این حال به فاصله ۲۴ساعت از آغاز آتشبس مجددا درگیریهایی در حواشی حدیده آغاز شد؛ درگیریهایی که تا به امروز روند اجرای آتشبس را مختل کرده است. منابع رسانهای نزدیک به انصارالله، امارات را مسئول نقض آتشبس میدانستند؛ ادعایی که البته هرگز از سوی دولت منصور هادی رد نشد. تمام اینها در حالی است که طی یکسال گذشته تنشهای میان مقامات دولت هادی با امارات نیز روزبهروز بیشتر شده است. حال باید منتظر ماند و دید اقدام یکجانبه انصارالله میتواند بار دیگر توافق استکهلم را به صحنه تحولات سیاسی یمن بازگرداند؟
لحظه امضای توافق استکهلم برای آتشبس در حدیده. در تصویر مارتین گریفیس، فرستاده سازمان ملل در پرونده یمن، محمد عبدالسلام، رئیس هیأت انصارالله، آنتونیو گوتریش، دبیر کل سازمان ملل، خالد الیمانی، وزیر خارجه دولت منصور هادی و مارگوت والستروم، وزیر خارجه سوئد دیده میشوند.