صحبتهای روحانی مهم بود. ایشان گفتند که کشور شرایط بیسابقهای را تجربه میکند و باید درک مشترکی داشته باشیم، وضعیت بودجه را تحلیل کرد و گفت که کسری بودجه خواهیم داشت. علی شکوریراد همچنین درباره بخشی از پاسخهای رئیسجمهور به انتقادات گفت: آقای روحانی با اشاره به انتقادات به عملکرد دولت، یادآور شد که باید به اندازه اختیار دولت از او مسئولیت بخواهید. همچنین الان زمان مذاکره کردن با آمریکا نیست اما دولت در سیاست خارجی هم اختیار چندانی ندارد. او اشاره کرد که در سازمان ملل اوباما ۱۹بار درخواست مذاکره داشت اما بهدلیل یک تصمیم کلی اقدامی نکرده است.
- نگرانی مشترک سیاستمداران
زهرا ساعی، نماینده مردم تبریز و فعال سیاسی عضو حزب اعتدال و توسعه نیز درباره دیدار رئیسجمهور و فعالان سیاسی به همشهری گفت: نقطه قوت این نشست این بود که نسل اول، دوم و سوم سیاسیون انقلاب، فعالان احزاب، طیفها و تفکرات مختلف در این نشست حضور داشتند. با تمام انتقادات و تفاوت دیدگاههای سیاسی بین جناحهای مختلف، نقطه مشترک این جلسه حل مشکلات و بنبستهایی بود که در کشور دارد بهوجود میآید.
حاضران در جلسه در بخش اعظم سخنان خود به مسائل حوزه بینالملل و تنشی پرداختند که در منطقه ممکن است از طرف ترامپ ایجاد شود؛ بحث تحریمهای پولی و بانکی، خریداری نشدن نفت ایران و محدودیتهای صادرات و واردات نیز در این جلسه مطرح شد. ساعی افزود: این نگرانیها در کلام همه سیاسیون دیده میشد و همه آنها دلسوزانه پیشنهادهایی را به آقای روحانی ارائه و اعلام آمادگی کردند که دوست دارند در کنار دولت مشکلات را حل کنند.
انصاف در کلام آنها دیده میشد. اصولگرایان، اصلاحطلبان و اعتدالیون به این دیدگاه مشترک رسیده بودند که باید به دولت و در واقع نظام و حاکمیت کمک کرد. بحث محوری فعالان حزبی و سیاسی در این جلسه، مردم و مشکلاتشان بود. او درباره پیشنهادهایش بهعنوان یکی از سخنرانان جلسه تصریح کرد: بنده پیشنهاد دادم و خواهش کردم که این جلسات حتما تکرار شود و ایشان هم قول دادند. اگر کلیت نظام قائل به این است که کشور در جنگ بسیار سختتری نسبت به جنگ تحمیلی قرار دارد و تحریمها در حال تشدید است، باید این واقعیت را بپذیریم که تمام نیروهای درون انقلاب با هم اتحاد بیشتری داشته باشند. ما ابتدا با سیاست داخلی باید کشور را به اتحاد و انسجام برسانیم و بعد از آن در سیاست خارجی موفق خواهیم شد.
- هدف افزایش وحدت و انسجام در کشور
عضو حاضر مجمع روحانیون مبارز در دیدار شنبهشب با روحانی این جلسه را مثبت و قابلقبول دانست و به ایرنا گفت: این جلسات برای افزایش وحدت و انسجام در کشور است تا بتوانیم با اتحاد بیشتر مشکلات را حل کنیم و در مقابل آمریکا ایستادگی کنیم و امیدواریم که به وحدت هرچه بیشتری برسیم. به گفته قدرتالله علیخانی، «در این جلسه فعالان سیاسی حاضر مشکلات کشور، مسائل موجود بین ایران و آمریکا و معیشت مردم و مشکلات اقتصادی را مطرح کردند. همچنین چند تن از حضار به ناکارآمدی بعضی از وزارتخانهها اشاره کردند و خواستار رسیدگی به این کمکاریها شدند.»
- جریانسازی برای گفتوگوی جناحها
عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت نیز با اشاره به مباحث مطرح شده در جلسه دیدار با رئیسجمهور به سایت جماران گفت: فارغ از موضوعات مطرح شده، نفس این دیدار و گفتوگو مثبت بود و تقریبا پیشنهاد غالب حاضران تداوم این گفتوگوها بود. زمان جلسه محدود بود و فقط تعداد کمی از حاضران موفق شدند دیدگاههای خود را مطرح کنند.اما دغدغه همه حاضران اعم از اصلاحطلب و اصولگرا کمک و همفکری به دولت برای عبور از مشکلات و بحرانهای پیش روی کشور بود. آذر منصوری افزود: بهنظر میآمد هدف در کنار بحث و تبادل نظر پیرامون مهمترین مسائل کشور جریانسازی گفتوگو بین جناحهای مختلف سیاسی هم بود؛ موضوعی که سالهاست دلسوزان کشور ضرورت آن را مطرح کردهاند، اما در صحنه عمل این موضوع رنگ واقعیت بهخود نگرفته است. هر چند تلاشهای پراکندهای انجام شده، اما با توجه با شکافهای موجود کشور و تعارضاتی که بیشترین آسیب را به منافع ملی وارد میکند، این تلاشهای محدود و پراکنده منجر به شکلگیری توافق و تفاهم پیرامون اصلیترین مشکلات کشور و نیز دستیابی به راهحلهای مشترک نشده و ما همچنان با چالش بزرگ گفتوگوی ملی روبهرو هستیم.
- مخالفت رئیسجمهور با مذاکره
غلامرضا مصباحیمقدم، سخنگوی جامعه روحانیت مبارز در گفتوگو با همشهری، دیدار با رئیسجمهور را صمیمانه و مفید توصیف کرد و تکرار این نوع از دیدارها را در همگرایی جریانهای سیاسی با دولت و ارائه راهکارها برای مشکلات مؤثر دانست و گفت: مباحث مطرحشده در این دیدار بهطور عمده پیرامون مسائل اقتصادی و سیاسی کشور بود. این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره سخنان خود در این جلسه، گفت: تأکید من بر مشکلات اقتصادی کشور بود؛ مشکلاتی که مردم را بهشدت رنج میدهد. اشاره کردم که مسائل اقتصادی کشور ناشی از نوع مدیریت و عدممدیریت است. من اظهارات رئیسجمهور در سخنرانی اخیرشان را که مشکلات را ناشی از تحریمها میدانستند،
رد کردم و گفتم که مردم این مسئله را که تحریم عامل همه مشکلات است، باور ندارند. بهنظر من، مسائل اقتصادی ناشی از عدممدیریت نقدینگی، بازار و قیمتهاست. مصباحیمقدم افزود: در این جلسه تأکید کردم که دولت باید بیش از اینها کار و مدیریت کند و کارآمدی نشان دهد. وی با اشاره به اظهارات برخی حاضران در جلسه که مذاکره در شرایط کنونی را مفید میدانستند، گفت: خوشبختانه رئیسجمهور از این ایده استقبال نکرده و تأکید کردند که شرایط کشور برای مذاکره مساعد نیست. رئیسجمهور شرایط امروز کشور را بدتر از شرایط دوره جنگ دانست. اما عدهای برخلاف این معتقد بودند که شرایط ما بسیار بهتر از شرایط جنگ است. با این حال، استدلال رئیسجمهور این بود که در دوره جنگ ما تحریم نفتی و بانکی نبودیم.
- مردم بهدنبال اصلاحطلب و اصولگرا نیستند
اسدالله بادامچیان، دبیرکل حزب موتلفه اسلامی، فضای دیدار رئیسجمهور با فعالان سیاسی را صمیمانه و به دور از تشریفات دانست و گفت: افراد مختلف در این جلسه تأکید کردند که همه در مقابل بیگانگان یکی هستیم. رئیسجمهور نیز وضعیت دولت را مطرح و تأکید کرد که هماکنون زمان مذاکره با آمریکا نیست، بلکه زمان ایستادن قاطع است که این حرف، سخن درستی است. به گزارش ایسنا، بادامچیان با تأکید بر موضع حمایتی موتلفه از دولت خاطرنشان کرد:
البته حرفهایی که زده شد، بیشتر ترسیم وضعیت موجود بود و یک نفر هم بهدنبال مذاکره بود. درحالیکه آمریکا بهدنبال دعواست، یک نفر پیشنهاد مذاکره را داد. مذاکره در زمانی صورت میگیرد که طرف مقابل اهل مذاکره باشد، درحالیکه ترامپ اهل قلدری است. اگر فرصت به من میرسید، میخواستم مطالب اساسی را مطرح کنم که راهکار حل مشکلات چیست و موتلفه چه کمکی میتواند در این راستا کند. من معتقدم که مردم بهدنبال اصلاحطلب و اصولگرا نیستند، بلکه بهدنبال کسی هستند که مشکلات را حل کند.
- از دولت به اندازه اختیاراتش انتظار داشته باشید
حسین مظفر، از دیگر چهرههای اصولگرا بود که در جلسه دیدار با رئیسجمهور حضور داشت.این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره اظهاراتش در این جلسه، گفت: نکته من این بود که مشکل اصلی جامعه نه اصلاحطلب و نه اصولگرابودن است و باید پرداختن به حاشیهها را کنار گذاشت. تأکید کردم که مشکل مردم این است که دولت رهاست و مردم احساس میکنند هرکسی هرکاری که دلش میخواهد، انجام میدهد.
وی با تأکید بر موضع مخالف خود با هرگونه مذاکره با آمریکا، به اظهارات رئیسجمهور در این جلسه اشاره کرد و گفت: روحانی شرایط خاص کشور را بدتر از جنگ دانست و گفت ما در جنگ مشکل بانکی، دلار، تحریم و صادرات به جز صادرات اسلحه نداشتیم و الان هیچ کاری نمیتوانیم بکنیم و فروش نفت و انتقال دلار امری بسیار سخت است. مظفر درباره اظهارات رئیسجمهور تصریح کرد:
روحانی گفت مشکل اصلی این است که شما همه انتظارات را از دولت دارید ولی باید ببینید دولت چقدر اختیار دارد، دولت نه در سیاست خارجه اختیار دارد، نه میداند کجا باید مذاکره کند و مذاکره نکند، کجا ملاقات کند و کجا ملاقات نکند و نه اختیار فرهنگ و صدا و سیما در دست دولت است. همچنین مساجد و تریبونهای نمازجمعه و مشکل فضای مجازی هم در اختیار دولت نیست؛ لذا چیزی از دولت میخواهید که اختیاری ندارد و اختیارات باید با امکانات متناسب باشد.
- فضای جلسه انتقاد از دولت بود
عبدالحسین روحالامینی، رئیس خانه احزاب در تشریح جلسه فعالان سیاسی با رئیسجمهور، گفت: تقریبا میتوان گفت همه سخنرانان نسبت به عملکرد دولت انتقاد داشتند و اینگونه نبود که چهرههای در جریان اصولگرا، نسبت به عملکرد دولت اعتراض داشته باشند. وی در گفتوگو با مهر گفت: من خدمت آقای رئیسجمهور معدل نظرات احزاب را هم گفتم و تأکید کردم معدل نظر احزاب، نخبگان و مردم در اقشار مختلف، نارضایتی از دولت است و اگر شرایط خطیر است و باید آرایش جنگی در برابر دشمن بگیریم، باید همراهی همه مردم، احزاب، گروههای مختلف سیاسی و نخبگان سیاسی، اقتصادی و علمی را داشته باشیم.
وی افزود: به رئیسجمهور گفتم احساس رهاشدن مملکت در آحاد نخبگان باید تبدیل شود به اینکه همه به کمک گرفته شوند تا همه آحاد مردم به دولت کمک کنند. رئیس خانه احزاب گفت: بنده در جلسه با رئیسجمهور، از عدمهمراهی دولت با خانه احزاب انتقاد کردم و گفتم، ۶سال است که اعضای شورای مرکزی خانه احزاب با وجود آنکه تاکنون اصلاحطلبان و حامیان دولت بودند، میخواستند با شما ملاقات کنند ولی موفق نشدند ولی انشاءالله منِ اصولگرا در این دوره بتوانم با اعضای شورای مرکزی خانه احزاب، با شما ملاقات داشته باشیم. وی ادامه داد: به رئیسجمهور گفتم: «با وجود آنکه فرزندم را از دست دادهام، در مقابل خانواده شهدا کاری نکردم و واقعا چیزی نیست، با وجود آنکه به شما رأی ندادیم، ولی پای نظام هستیم و کمک خواهیم کرد.»
محصول جلسه رئیسجمهور با فعالان سیاسی اگر در همان قابی خلاصه شود که بهزاد نبوی و احمد توکلی را دست در دست هم نشان میدهد، کافی است. ۲ مدیر دهه ۶۰، یکی برآمده از دل حزب جمهوری اسلامی و دیگری که خاستگاه حزبیاش سازمان مجاهدین انقلاب است، یکی چریک مبارز که تفکر سیاسیاش به اصلاحطلبی میرسد و دیگری نماینده اصولگرای ادوار مجلس و بالاخره هر دو وزیران دولت میرحسین موسوی در دوران جنگ. بهرغم همه دیدگاههای متفاوت، وقتش که برسد گفتوگوی ملی را به هر نسخه سیاسی دیگری برای کشور ترجیح میدهند و این تصویر از این دو سیاستمدار استخوان خورد کرده کشور، باید الگویی برای همه احزاب و جناحهای سیاسی باشد و این همه، برای نشست حسن روحانی با جمعی از فعالان سیاسی باید کافی باشد.
چیزی که حسن روحانی هم در این جلسه از طیفهای سیاسی خواست همین بود؛ در فضایی که دشمنان با فشارهای سیاسی و اقتصادی، یک جنگ تمامعیار علیه ایران به راه انداختهاند «باید همه نیروهای انقلاب متحد باشند و دست به دست یکدیگر بدهند». رئیسجمهور اگرچه تاکنون بهصورت جداگانه با نمایندگان احزب اصلاحطلب و اصولگرا نشستهایی برگزار کرده بود اما همنشینی چنین طیفهای سیاسی بیسابقه بود. در جلسه یکشنبه شب روحانی و فعالان سیاسی، چهرههایی مثل غلامرضا مصباحیمقدم و سیدرضا تقوی (جامعه روحانیت مبارز)، محمدرضا باهنر (دبیرکل جبهه پیروان خط امام و رهبری و رئیس جامعه اسلامی مهندسین)، احمد توکلی(رئیس دیدهبان شفافیت و عدالت و نماینده اصولگرای ادوار مجلس)، غلامعلی حدادعادل (رئیس اصولگرای مجلس هفتم)، اسدالله بادامچیان (رئیس حزب موتلفه اسلامی)،
حسن غفوریفرد (دبیرکل جامعه اسلامی ورزشکاران و عضو سابق حزب موتلفه)، عبدالحسین روحالامینی (عضوشورای مرکزی حزب توسعه و عدالت)، امیرمحبیان (دبیرکل نواندیشان ایران اسلامی) از جناح اصولگرایان و در این سو، علی شکوریراد و آذر منصوری (رئیس و قائممقام حزب اتحاد ملت)، محسن هاشمیرفسنجانی، حسین مرعشی، محمد عطریانفر، محمد قوچانی و پروانهمافی ( از اعضای شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی)، اعظم طالقانی (دبیرکل حزب جامعه اسلامی زنان انقلاب اسلامی)، محمد سلامتی (دبیرکل سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی ایران)، جواد امام (عضو بنیاد باران) و محمود واعظی،
زهرا ساعی، علی جنتی (از حزب اعتدال و توسعه) و جمع دیگری از چهرههای اصلاحطلب ازجمله ابراهیم اصغرزاده، محمدعلی ابطحی، رسول منتجب نیا، قدرتالله علیخانی، الیاس حضرتی و علی یونسی حضور داشتند. نکته جالب در این نشست، غیبت محمدرضا عارف، رئیس فراکسیون امید مجلس بود. غیبتی که به چشم آمد و برخی رسانهها این غیبت را تعبیر به قهر عارف کردند. با این حال رئیس فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی با رد حواشی منتشره درباره غیبتش در افطاری رئیسجمهور گفت که بهدلیل داشتن برنامهای از پیش تنظیم شده در این نشست حضور نیافته است. عارف به ایسنا گفت: من اهل قهر نیستم. وقتی برنامهای از قبل تنظیم میکنم و میزبان هستم باید عذرخواهی کنم. مرامم نیز همین است. (شنبه شب) هم از آقای واعظی خواستم از رئیسجمهور عذرخواهی کند که انشاءالله ایشان عذر مرا پذیرفته باشند.
در جلسه روحانی و نمایندگان تشکلهای حزبی الیاس حضرتی، عبدالحسین روحالامینی، قدرتالله علیخانی، غلامرضا مصباحیمقدم، زهرا ساعی، احمد توکلی، علی شکوریراد، غلامعلی حدادعادل و حسین مظفر در نقد دولت و مسائل کشور سخنانی را مطرح کردند.
- باید ببینیم دولت چقدر اختیار دارد
روحانی خطاب به فعالان سیاسی حاضر در این نشست و با ارائه یک گزارش آماری از وضعیت جاری در عرصههای مختلف اقتصادی، افزود: شما که شخصیتهای سیاسی هستید و در مجلس و پستهای دیگر بوده و با مسائل سیاسی کشور آشنایید، باید واقعیتهای امروز را بدانید و برای رسیدن به بهترین و کمهزینهترین راهحلها همفکری کنید. رئیسجمهور اظهار داشت: در جنگ تحمیلی تقریباً مردم اتفاق نظر داشتند که دولت مقصر مشکلات نیست، بلکه صدام به کشور تجاوز و جنگ را آغاز کرده بود و چون مردم در این زمینه اتفاق نظر داشتند، شرایط نه ایدهآل بلکه نسبتاً خوب بود و مردم برای حل مشکلات کمک میکردند. امروز هم باید با همان اتفاق نظر و ایجاد همدلی و وفاق شرایط را اداره کنیم و تسلیم نشویم.
وی گفت: وقتی از دولت سؤال و مطالبهای میشود باید از طرف دیگر بررسی شود که دولت چه مقدار در حوزههای مورد سؤال دارای اختیار بوده است؛ بهطور مثال اگر درخصوص سیاست خارجی، فرهنگ یا فضای مجازی از دولت سؤال و مطالبهای میشود، باید ببینیم که دولت چقدر در این حوزهها اختیار دارد. باید در حد توان و در حوزه اختیارات رئیسجمهور از دولت مطالبه داشت. روحانی با تأکید بر اینکه مردم اساس انقلاب هستند و همه پیروزیهای ما بهخاطر حضور مردم است، تصریح کرد: بدون حضور مردم حتی یک روز هم امکان اداره کشور وجود ندارد؛ لذا باید شرایط را برای حضور فعالتر مردم فراهم آوریم و مردم را راضی نگه داریم.