این اصل مجلس دهم چنان بر تصمیمات آن سایه انداخته است که حتی در چهارمین اجلاسیه مجلس دهم که یکشنبه برگزار شد، علی لاریجانی در صدر مجلس و محمدرضا عارف در صدر فراکسیون امید هم تا پایان شمارش آرا نمیتوانستند سرنوشت سیاسیشان را در بهارستان پیشبینی کنند.
در این نشست که به آخرین مصاف لاریجانی و عارف بر سر کرسی ریاست مجلس دهم بدل شده بود، حامیان عارف با تصور داشتن حداقل ۱۳۸رأی وارد گود انتخابات شده بودند و حامیان لاریجانی که تا نیمساعت قبل از نشست علنی هم در دفتر رئیس مجلس میزبان برخی اعضای فراکسیون ولایی و مستقلین بودند، برای ابقای لاریجانی که خط قرمز هویتیشان در بهارستان است، مشغول لابی و رایزنی بودند و برای جمعآوری ۱۴۰رأی میجنگیدند.
- امیدیهایی که امیدی نبودند
صحن علنی مجلس که شروع شد، دلهره، هم از نگاه و صدای لاریجانی هویدا بود و هم عارف که بیصبرانه منتظر بود حساب و کتاب امیدیها که روی کاغذ از پیروزی او خبر میدادند، به واقعیت بپیوندد. امید روی حداقل ۱۰۳رأی ثابت و پای کار فراکسیون که در انتخاباتهای گذشته تکرار شده بود، حساب باز کرده بود و جذب رأی ۳۵تن از اصولگرایان مجلس – اعضای فراکسیونهای مستقلین و ولایی- تنها بعد نگرانی آنها بود که چارهاش فرستادن ناظرین بر سر میز اصولگرایانی بود که در انتقاد به سبک مدیریتی لاریجانی قول رأی به عارف داده بودند. بعد از تقسیم برگههای انتخابات ریاست مجلس و قرائت نام کاندیداها، علی لاریجانی، محمدرضا عارف و محمدجواد ابطحی، ناظرین امید سراغ ۳۵اصولگرا رفتند و از وعده آنها برای نوشتن نام عارف مطمئن شدند،
خود نیز برگههای انتخاباتی را به سبد انداختند و تا این لحظه مطمئن بودند که قرعه ریاست مجلس با حداقل ۱۳۸رأی به نام عارف خواهد خورد. نتایج آرا که اعلام شد، اما امیدیها بهتزده شدند؛ علی لاریجانی با ۱۵۵رأی در برابر محمدرضا عارف با ۱۰۵رأی و محمدجواد ابطحی با ۹رأی برای دوازدهمین سال پیاپی رئیس مجلس شد. عارف در دوره اول و سال آغازین مجلس دهم توانسته بود ۱۰۳رأی کسب کند. اما تعداد آرای او در اجلاسیه سوم و دومینباری که برای انتخابات ریاست مجلس کاندیدا شده بود، به ۱۲۳رأی افزایش یافته بود.
- بازی در زمین مستقلین
کاهش رأی عارف نسبت به سال قبل بهرغم اطمینان از ۳۵رأی اصولگرایان به او خبر از این میداد که ۳۵-۳۰ امیدی که در انتخابات گذشته به او رأی داده بودند، امسال رأیشان را به سبد او نریخته بودند؛ ۳۰رأی که در شمار آرای محمود صادقی و فاطمه سعیدی ۲کاندیدای امید برای تصاحب جایگاه ناظری و دبیری هیأت رئیسه هویداتر میشود. بهرغم عدد ثابت ۱۰۳رأی فراکسیون امید، صادقی ۷۰رأی و سعیدی ۷۹رأی داشت. ۳۰رأیی که در مجمع عمومی امید حاضرند، اظهارنظر میکنند و امید به رأی آنها مطمئن بوده است، اما در بزنگاه رأیشان را به سبد اصولگرایان مجلس ریختهاند؛ ۳۰نمایندهای که فرم ثبتنام در فراکسیون امید را پر کردهاند، اما در بزنگاههای سیاسی براساس منافع و دیدگاه شخصی خود رأی میدهند؛
طیفی که بازمانده از مستقلینی هستند که در سال اول حسابشان را از امید به صراحت جدا کردند اما منافعشان مانع از این اعلام صراحت شده و آسیب بیشتری به بدنه امید وارد کردهاند. این طیف از امید همانهایی هستند که در لابی با مستقلین اسباب فخرفروشی آنها بر امید را فراهم کردند و سبب شدند نمایندگان نزدیک به لاریجانی چون کاظم جلالی و غلامرضا تاجگردون حذف مطهری از کرسی ریاست مجلس را به بیتدبیری و عدمعاقبتاندیشی امید بدانند و مهر بیتدبیری را بر کارنامه امید وارد کنند.
- مطهری قربانی نشد، به مصری باخت
در نشست یکشنبه بهارستان برگههای رأی انتخابات ریاست مجلس جمع شد و انتخابات نواب با کاندیداتوری مسعود پزشکیان، علی مطهری و عبدالرضا مصری آغاز شد؛ انتخاباتی که مطهری را بیش از گذشته در از دست دادن صندلیاش هراسان کرده بود؛ هراسی که مستقلین در ۳ تماس تلفنیشان با او در ۱۰روز گذشته هشدار داده بودند که اگر امید بر سر ریاست مجلس با آنها ائتلاف نکند، ناچارند در ائتلاف با ولاییها از کرسی نواب آنها حمایت کنند.
قاطعیت رأی پزشکیان بهدلیل حمایت امیدیها و جمعی از اصولگرایان و فراکسیون ترکنشینان از او سبب شده بود که کرسی مطهری که بهخاطر موضعگیریهای دوپهلویش در هفتههای اخیر میان اصولگرایان و امیدها با چالش روبهرو شده بود، در خطر قرار گیرد و آنچه بر این خطر میافزود، لابی یک سال گذشته مصری با اصولگرایان و مستقلین مجلس بود. مصری که در طول یک سال گذشته در هیچ انتخابات درونپارلمانی کاندیدا نشده بود، به جد برای کاندیداتوریاش در نایبرئیسی لابی کرده؛ چنانکه به گفته یکی از نمایندگان بیش از ۵۰بار در یک سال گذشته در صحن مجلس چرخیده و برای نایبرئیسیاش در مجلس رایزنی کرده بود. رایزنی فشرده مصری در حالی بود که بهگفته نمایندگان علی مطهری میدانست جایگاهش محل تردید و انتقادات جدی به او وارد است.
مصری که در انتخابات سال گذشته مجلس ۸رأی از مطهری کمتر داشت، در این رقابت اجلاسیه سوم مطهری ۱۴۳ و مصری ۱۳۴رأی داشت، در اجلاسیه چهارم اما علی مطهری ۱۲۸رأی کسب کرد و عبدالرضا مصری با ۱۴۳رأی، نایبرئیس دوم شد؛ عددی که بعد از پیروزی لاریجانی بر عارف، محل فخر مستقلین مجلس قرار گرفت و کاظم جلالی، رئیس فراکسیون مستقلین را که در فهرست امید تهران راهی پارلمان شده بود و همان روزهای اول اعلام کرد امیدی نیست به جمع خبرنگاران کشاند. او در جمع خبرنگاران با تأکید بر اینکه شکست مطهری محصول عدمائتلاف امیدیها با مستقلین است، امید را به بیتدبیری و نداشتن آگاهی پارلمانی متهم کرد.
هرچند او درصدد بود ابقای لاریجانی را به نام تعامل سازندهاش با ولاییها معرفی کند و محصول این ائتلاف را شکست لاریجانی و کاهش رأی عارف بداند، اما براساس گفته برخی نمایندگان رأی به لاریجانی را جمعی از اصولگرایان در خارج از بهارستان سازماندهی کردند چراکه به تعبیر آنها رقابت میان عارف و لاریجانی جنگ میان اصلاحات و اصولگرایان بود. محصول این نگاه در نشست پنجشنبه گذشته ولاییها و مستقلین در اردوگاه شهید باهنر بهثمر رسیده بود.
- مکث
- سایه انتخابات هیأت رئیسه بر سرنوشت کمیسیونها
عدمتوفیق امید در انتخابات هیأت رئیسه سال آخر مجلس دهم که در شکست عارف و حذف علی مطهری عیان شد، قطعا در انتخابات هیأت رئیسه کمیسیونها و بهویژه ریاست کمیسیونهای تخصصی مجلس بیتأثیر نیست. گرفتن کرسی ریاست کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی از حشمتالله فلاحتپیشه که سال پیش با حمایت امیدیها جایگزین علاءالدین بروجردی شده بود، عدمرأیآوری مجدد احمد مازنی در برابر گزینه احتمالی اصولگرایان در انتخابات ریاست کمیسیون فرهنگی که پارسال با اختلاف یک رأی به ریاست رسیده بود، ۲گزینه محتمل شکست امید در کمیسیونهای تخصصی است. هرچند ابقای عارف در صدر کمیسیون آموزش محل تردید ندارد و اگر غلامرضا تاجگردون را امیدی صرف بدانیم نیز در رأس کمیسیون برنامه و بودجه خواهد ماند.