ترامپ روز دوشنبه سیزدهم خردادماه در صدر هیأتی بلندپایه و با تشریفات خیره کننده وارد انگلیس شد. در این سفر سه روزه و به نوعی خانوادگی، نزدیکترین افراد همچون «ملانیا ترامپ» همسر، «ایوانکا ترامپ» دختر و «جرد کوشنر» داماد وی حضور داشتند؛ افرادی که در مسائل مختلف به او مشاوره میدهند و بریتانیای پسابرگزیت را هدفگذاری کرده اند.
در جریان این سفر چند روزه، برخی رخدادها برجسته و رسانهای شد که ماجرای هواپیما و لیموزین حامل ترامپ، ضیافت نهار رئیس جمهوری آمریکا و همسرش با ملکه الیزابت در کاخ باکینگهام، ادای احترام به قربانیان جنگ، دیدار با شاهزاده چارلز و همسرش کامیلیا و همچنین ملاقات با «ترزا می» نخست وزیری که تنها چند روز به کناره گیری او از این سمت باقی است، از آن جمله اند.
ترامپ طبق اولویتها و ملاحظات اقتصادی خود، در این سفر به آینده مناسبات تجاری دوجانبه در فضای پسابرگزیت توجه کرد. وی در جلسهای با حضور نمایندگان شرکتهای دو کشور که در کاخ سنت جیمز برگزار شده بود به سخنرانی پرداخت.
نکته قابل توجه اینکه ترامپ آیندهای روشن و امیدوار کننده را برای بریتانیای پسابرگزیت ترسیم کرد؛ مواضعی که پیشتر نیز بارها از سوی سران کاخ سفید اتخاذ شده و خشم برخی را در بریتانیا برانگیخته است. آن دسته از شهروندانی که پس از گذشت سه سال همچنان با برگزیت مخالف اند و دستهای نیز که با وجود حمایت از برگزیت، مداخلات خارجی را برنمی تابند.
بریتانیا مدتها است که با بحران برگزیت مواجه بوده و تداوم این چالش، می را به کناره گیری ناگزیر ساخته است تا در دوره نخست وزیری جدید تصمیم نهایی در این زمینه اتخاذ شود.
حمایت عریان ترامپ از اجرای برگزیت آن هم بدون توافق با اتحادیه، حمایت وی از یک نامزد نخست وزیری همسو با خود، تنشهای توئیتری با شهردار لندن و مسائلی از این دست باعث شده که در جریان سفر ترامپ به لندن، حاشیه بیش از متن برجسته شود.
حمایت عریان ترامپ از اجرای برگزیت آن هم بدون توافق با اتحادیه، حمایت وی از یک نامزد نخست وزیری همسو با خود، تنشهای توئیتری با شهردار لندن و مسائلی از این دست باعث شده که در جریان سفر ترامپ به لندن، حاشیه بیش از متن برجسته شود.
اتهامات علیه ترامپ از آنجا رقم خورد که او در آستانه سفر به بریتانیا، آشکارا خواستار خروج این کشور از پیکره اتحادیه شد. افزون بر حمایت ترامپ از برگزیت، «جان بولتون» مشاور امنیت ملی او نیز از همه پرسی برگزیت به عنوان پیروزی دموکراسی یاده کرده و از توافق تجاری جدید با بریتانیای مستقل از اتحادیه سخن به میان آورد. همچنین بولتون ابراز امیدواری کرد که بریتانیا بعد از جدایی از قدرتی درون اتحادیهای به قدرتی جهانی تبدیل شود.
از دیگر مسائلی که باعث شکل گیری تجمعات اعتراضی به سفر مقامات کاخ سفید شده، طرفداری آشکار آنها «بوریس جانسون» وزیر امور خارجه قبلی برای سمت نخست وزیری است که بسیاری از بریتانیاییها این موضوع را دخالت مستقیم در امور داخلی کشور خود تلقی میکنند.
ترامپ در آستانه سفر به انگلیس در گفت وگو با نشریه «ساندی تایمز» به حمایت از برگزیت پرداخت و با بیان اینکه همواره از نزدیک انتخابات درون حزبی طیف محافظه کار بریتانیا را رصد میکند، به نخست وزیر بعدی پیشنهاد کرد بدون توافق اتحادیه اروپا را ترک کند.
ترامپ در این گفت وگو به جانبداری از جانسون پرداخت و ضمن با استعداد خواندن او، اظهار کرد «من بازیگران مختلف را میشناسم. اما فکر میکنم بوریس کارش را خیلی خوب انجام خواهد داد. من معتقدم او برای این کار عالی است.»
از نگاه کارشناسان؛ دفاع این نامزد محافظه کار از اجرای برگزیت مهمترین دلیل حمایت ترامپ از او است. اما حتی به فرض کفایت و شایستگی جانسون، این مداخله گری مستقیم کاخ سفید در مسائل داخلی بریتانیا به مذاق مردم و سیاست ورزان این کشور خوش نیامده است.
یکی از بزرگترین معترضان به سیاست کاخ سفید، «جرمی کوربین» رهبر حزب کارگر این کشور است که اظهارات ترامپ و بولتون را به منزله مداخله در امور داخلی بریتانیا ارزیابی کرده و آن را غیرقابل قبول میداند؛ فردی که ضیافت رسمی شام شرکت نکرده و یکی از سخنرانان حاضر در تجمع اعتراضی بود.
موضوع حاشیهای دیگر، حملههای توئیتری ترامپ و «صادق خان» شهردار لندن به یکدیگر است که قبل از سفر شروع شد و در جریان این سفر نیز ادامه داشت. جریان از این قرار بود که همزمان با آغاز سفر، ترامپ در توئیتی به شهردار لندن حمله کرد و در توصیف عملکرد وی از صفاتی چون «شهرداری افتضاح» و «بازنده» استفاده کرد که باید جرم و جنایتها در لندن توجه کند.
ترامپ چندی پیش نیز اظهارات مشابهی را راجع به صادق خان تکرار کرده بود چرا که شهردار لندن در مقالهای، رئیس جمهوری جدید آمریکا را نمونهای بزرگ از راست گرایی افراطی و تهدید کننده جهان معرفی کرده بود.
مشابه دانستن صادق خان با «بیل دبلاسیو» شهردار نیویورک به لحاظ «حماقت» و «بی کفایتی» از سوی ترامپ، بیش از پیش بر حاشیهها افزود. این کنش ترامپ نیز با واکنش و اقدام متقابل شهردار لندن مواجه شد و او ترامپ را برادر دوقلوی «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه خواند.
ترامپ مدتها پیش نیز صادق خان را به چالش تست هوش دعوت کرده بود؛ چالشی که ترامپ آن را برای «رکس تیلرسون» وزیر امور خارجه قبلی خود نیز انتخاب کرده بود اما هیچ وقت این چالش عملیاتی نشد.
مجموعهای از اظهارنظرات جنجالی ترامپ که سخنگوی صادق خان آن را «کودکانه» توصیف میکند، بسترساز اعتراضات گسترده در چندین شهر بریتانیا شده است تا چند صد هزار نفری در تظاهرات ضد ترامپیسم از فعالان محیط زیست گرفته تا معترضان به سیاستهای سیاستهای نژادپرستانه و جنگ طلبانه او حضور یابند.
اما نکته جالبتر اینکه ترامپ پیش از برگزاری تجمعات اعتراضی در صفحه تویئتر خود طبق رویه همیشگی، رسانهها را به دروغگویی متهم کرده و نوشته بود «اینجا خیلیها آمریکا را دوست دارند و خبری از تظاهرات نیست».
- گروه تحلیل، تفسیر و پژوهشهای خبری ایرنا