البته گاهی نیز به دلیل خشکی صحرا و نامناسب بودن شرایط برای زنبورداری فعالان این بخش خود نیز مجبور به کوچ به شهرها و استانهای دیگر میشوند.
- عمده مشکلات زنبورداران
رئیس اتحادیه زنبورداران البرز که بیش از ۳۵سال است در زمینه زنبورداری فعالیت میکند میگوید: مشکلات عمده زنبوردارها، استقرار در زنبورستانهاست.«محمدولی فرهنگی» با بیان اینکه در تابستان زنبورها را به ارتفاعات جاده چالوس تا آزادبر، ولیان، سیرود و طالقان که محل استقرارزنبورستانهاست میبریم، میافزاید: در این شرایط زنبوردارها باید مراقب فاصله کندوها با یکدیگر باشند تا تداخل پرواز با زنبورهای دیگر کندوها وجود نداشته باشد و بتوانند در سطح وسیعی پرواز و از شهد گلها استفاده کنند.این زنبوردار که بیش از ۲۰۰ کلونی زنبور دارد میگوید: گاهی زنبوردارهایی که از آمل، بابل و دیگر شهرها به البرز میآیند بدون داشتن مجوز از جهاد زنبورها را استقرار میدهند که این کار باعث بروز مشکلاتی برای دیگر زنبورداران میشود، اگر این مشکل حل شود و بین زنبورها تداخل پرواز نباشد امنیت و آرامش لازم ایجاد میشود.
- حمایت دامپزشکی
رئیس اتحادیه زنبورداران البرز در مورد چگونگی حمایتها از زنبورداران میگوید: دامپزشکی در اقدامات آزمایشگاهی خوب عمل میکند اما در حوزه زنبورداری به دلیل مسافت طولانی زنبورستانها، بیرون از فضای اداری و در چادر بودن و همچنین زنبورگزدیدگی علاقه زیادی به این بخش ندارند.
وی با بیان اینکه به طور کل میتوان گفت در بخش تشخیص بیماری فعالیت خوبی دارند اما در بخش صحرایی خوب عمل نمیکنند عنوان میکند: به همین دلیل زنبوردارها با استفاده از با تجربههای این صنف برای حل مشکلاتشان اقدام میکنند.
- ضرورت تغذیه دستی زنبورها
رئیس اتحادیه زنبورداران البرز با اشاره به اینکه گاهی به دلیل بارندگی و یا خشک بودن صحرا زنبور نمیتواند از شهد گلها تغذیه کند میافزاید: در چنین شرایطی زنبوردار باید زنبورها را به طور دستی و با شکر تغذیه کند که برای تامین شکر نیاز به حمایت دارد. فرهنگی میافزاید: امسال جهاد کشاورزی استان و اتحادیه سراسری کشور در طرح تنظیم بازار در این زمینه حمایت خوبی داشت، اما انتظار میرود همانطور که در بخش گاو، گوسفند و مرغداری و ماهیسراها برای تامین نهاده حمایت میکنند، در بخش زنبورداری هم حمایت لازم را داشته باشند تا زنبوردار برای تولید و برداشت عسل، زهر زنبور و ژل رویال با مشکل مواجه نشود. این زنبوردار باسابقه تاکید میکند: استفاده از شکر برای تغذیه زنبورها در برخی مقاطع زمانی در کیفیت محصول هیچ خدشهای وارد نمیکند و اگر زنبور در هوای بارانی و خشک بهطور دستی تغذیه نشود میمیرد.
- حمایتهای اتحادیه زنبورداران
رئیس اتحادیه زنبورداران البرز با بیان اینکه اتحادیه ۴ شرکت تعاونی در شهرستانهای کرج، طالقان، ساوجبلاغ و نظرآباد دارد میافزاید: در استان هزار و ۲۰۰ زنبوردار داریم که حدود ۷۰۰ نفر آنها عضو اتحادیه هستند و مابقی هم زنبورداری میکنند اما هنوز عضو اتحادیه نشدهاند. محمدولی فرهنگی در مورد حمایتهای اتحادیه از زنبورداران میگوید: شرکتهای تعاونی اعتباراتی را با هماهنگی جهاد و بانک کشاورزی به زنبوردارها میدهند که میزان و سقف این اعتبارات بر اساس طرحی که ارائه میدهند از فعالیتهایی مانند تامین نهادههای زنبورستان گرفته تا ایستگاه پرورش ملکه از ۱۰ میلیون تومان تا ۲۰۰ میلیون تومان متغیر است. البته تعاونی در بخش تامین کندو و ابزار زنبورداری نیز از زنبورداران حمایت میکند.
وی با بیان اینکه یکی از دغدغههای این حوزه نظارت بر کیفیت عسل در بازارچههاست میافزاید: در هر سوپرمارکتی که وارد میشویم عسل با قیمتهای متفاوت وجود دارد و مصرفکننده نمیتواند عسل خوب را از نامناسب تشخیص دهد. جهاد کشاورزی و دامپزشکی میتوانند در این زمینه نظارت داشته باشند تا عسل واردشده به بازار از نظر کمی و کیفی مناسب باشد.
فرهنگی میگوید: نکته دیگر اینکه مصرفکنندهها فکر میکنند عسلی که شکرک بزند نامناسب و بیکیفیت است و باید بیرون ریخته شود. عسل در بهار سیال و روان است اما در پاییز و زمستان که هوا سرد میشود کمی سفت و گاهی شکرک میزند و رنگش هم تغییر میکند. این علائم دلیل بر خرابی نیست و عسل خوب و عالی هم ممکن است شکرک بزند. وی ادامه میدهد: این مساله باعث میشود زنبورداران بهناچار عسل را گرم کنند که این کار ارزشهای غذایی، ویتامینها و آنزیمهای عسل را از بین میبرد و اگر در دمای بالا حرارت داده شود، نوعی سم به نام اچاماف تولید میشود که خطرناک است. برای اینکه این اتفاق نیفتد توصیه میکنیم زنبورداران عسل را داخل دبهای ریخته و در آب با دمای ۴۰ درجه بگذارند تا از حالت ماسیدگی خارج شود.
- نوسان تعداد زنبورداران
رئیس اداره بهداشت و مدیریت بیماریهای طیور، آبزیان، زنبورعسل و کرم ابریشم اداره دامپزشکی البرز با بیان اینکه تعداد زنبورداران در استان در سالهای مختلف با توجه به شرایط آب و هوایی نوسان دارد میگوید: امسال به دلیل بارشها شرایط مراتع خوب است و زنبورداران زیادی به استان کوچ داشتند. «سعید حسنی انزابی» با اشاره به اینکه اکنون فصل کوچ زنبورداران است میافزاید: زنبورداران استان یا استانهای دیگر که به البرز کوچ کرده بودند یا به سمت طالقان و بالادست میروند و یا از استان خارج میشوند و البته تعدادی هم به طور ثابت در استان استقرار دارند.
وی اظهار میکند: در سامانه دامپزشکی استان حدود ۴۲۶ کندودار و ۳۸ هزار و ۳۸۱ کلنی «کندو» ثبت شده که نظارت بر بهداشت و تایید سلامت آنها بر عهده دامپزشکی است. وی با بیان اینکه کندوداران برای استقرار باید محلی را اجاره کنند، اضافه میکند: جهاد کشاورزی پیش از کوچ زنبورداران با بررسی باغها و شرایط محل اجاره مجوز استقرار برای آنها صادر و اداره دامپزشکی نیز با نمونهبرداری و نظارت بر وضعیت زنبورها مجوز حمل بهداشت و سلامت آن را تایید میکند. حسنی در مورد نظارت بر بیماریهای زنبورها میگوید: در همه بیماریهای دام، طیور و زنبورها که تحت پوشش سازمان است، ۲ نوع مراقبت فعال و غیرفعال داریم که در مراقبت فعال به صورت روتین و مستمر و هر بار به طور تصادفی از یک مرکز نمونهبرداری و نظارت میشود و این نظارتها نیز با توجه به شهرستان و حجم فعالیت متفاوت است.
رئیس اداره بهداشت و مدیریت بیماریهای طیور، آبزیان، زنبور عسل و کرم ابریشم میافزاید: در مراقبت غیرفعال، اگر گزارشی از یک بیماری در یک واحد پرورش و نگهداری داشته باشیم با مراجعه و نمونهبرداری در صورت مشخص شدن بیماری برای درمان اقدام میکنیم و در صورت مشخص شدن غرامت در اثر بیماری، زنبوردار برای گرفتن بیمه و غرامت از جهاد و بیمه پیگیری میکند. حسنی درباره انواع بیماریهای زنبورها میگوید: تنوع بیماری بین زنبورها زیاد است اما واروا، نوزما، آکاراتیس و لوک آمریکایی و لوک اروپایی از بیماریهای شایعتر هستند که این بیماریها به دلایل مختلفی منتقل میشوند.
وی اضافه میکند: بیماریهای انگلی در جاهایی که رطوبت بالاست، بیشتر است و عدم رعایت قوانین بهداشتی و قرنطینهای، ارتباط کندوداران با یکدیگر در انتقال بیماری بین زنبورها تاثیر دارد. گاهی چند کندودار کندوهای خود را در یک محل مستقر میکنند و این باعث میشود اگر در یک کندو مشکل و بیماری وجود داشته باشد به بقیه هم سرایت کند.