در کنار دوازدهم و سیزدهم قرمز کردهاند؛ یعنی که تعطیلات رسمی است. اما کیست که نداند تعطیلات نوروز در ایران، ۲ هفته و حتی گاه نیز ۳هفته است. خاصه اگر اواخر اسفندماه نیز در شرایط خاصی قرار بگیرد و این تعطیلات را زیاد کند. بخش خصوصی، آموزشوپرورش و بخش بزرگی از بدنه دولتی و حکومتی و عمومی، در این روزها تعطیل هستند. تا به حال نیز بحثهای زیادی درباره کاهش این عدد انجام شده. اما همهچیز فرمایشی نیست و این فرهنگ نزد بیشتر مردم جا افتاده. وگرنه اگر به بحثهای دولتی باشد که تعطیلات رسمی مشخص است. کمی درباره کاهش این تعطیلات و حواشی آن بیشتر بدانیم.
- ۱۳۵۹
- تجربهای که شکست خورد
اولین بار پس از انقلاب، در سال۵۹ بود که طرح کاهش تعطیلات نوروزی برای آموزش و پرورش پیگیری شد. این طرح در زمان وزارت شهیدرجایی عملیاتی شد و ظاهراً موفقیت خاصی از آن بهدست نیامد. علیاصغر فانی، وزیر سابق آموزشوپرورش، روزگاری در مصاحبه با همشهری و در اینباره چنین گفته بود: «سال۱۳۵۹ من دانشجو بودم و هنوز در آموزشوپرورش استخدام نشده بودم و بهصورت حقالتدریس در مدارس تدریس میکردم.
شهید رجایی بهعنوان وزیر آموزشوپرورش وقت اعلام کرد که پس از تعطیلات رسمی باید مدارس دایر باشد. من نه مدیر بودم و نه معلم رسمی، اما از آن بچه حزباللهیهای متعصب بودم، بنابراین به مدرسه رفتم. مدیر، معاون، خیلی از معلمها و دوسوم دانشآموزان هم نیامده بودند. دانشآموزان را به صف کردم و گفتم که بروید سر کلاس. به دانشآموزان زرنگ گفتم که به بقیه دانشآموزان درس بدهند تا ظهر. خودم هم سر کلاسم رفتم و خلاصه آن روز مدرسه را هر جور بود اداره کردم تا اینکه ساعت ۲رادیو اعلام کرد مدارس تعطیل هستند. من همیشه مدافع حذف این تعطیلیها بودهام. »
- ۱۳۸۱
- تذکر رهبری
ماجرای تعطیلات نوروزی به قدری دغدغه بود که حتی رهبر انقلاب نیز در سال۱۳۸۱، و طی خطبههای نمازجمعه و در فروردینماه همان سال، اشاره کردند که «یک تذکر هم در باب مسائل مربوط به فروردین عرض کنیم: اولاً این تعطیلات طولانی و بیدلیل، هیچ منطق عقلایی ندارد. وضع خوبی نیست که اول سال، روزهای متوالی- گاهی ۲هفته و گاهی بیشتر- همه چرخهای فعالیت در کشور از حرکت بیفتد. خلاف مقررات هم هست، طبق مقررات تعطیلیها محدود است...
بالاخره در اول سال، اول یک دوره جدید مالی و کاری است. توصیه مؤکد بنده این است که هم مسئولین و هم آحاد مردم عزیزمان تصمیم بگیرند این تعطیلات را کم کنند. این همه تعطیلات پیدرپی، زیانهایی به بار میآورد که هرچند در اوّل کار محسوس نیست، لکن نتایج آن برای همه زیانبار است».
- ۱۳۹۲
- حرکتی عقیم در سال ۹۲
واقعاً چرا این همه تعطیلات؟ این همان سؤالاتی بود که ۱۶نماینده مجلس را در چنین سالی، به صرافت انداخت تا طرحی برای ساماندهی و حتی کاهش تعطیلات ارائه بدهند. اما این طرح در نطفه خفه شد و راه به جایی نبرد؛ چرا که اداره کل تدوین قوانین بر آن ایرادات فنی گرفت تا نتواند به مسیرش ادامه بدهد. یکی از ایرادات این اداره، عدمحذفناپذیری تعطیلی ۱۵خرداد به واسطه نسبت این روز با انقلاب اسلامی بود. اشکال دیگر نیز، عدمحذف تعطیلات روزهای ۱۲فروردین و ۲۹ اسفند به دلایل مشخص بود؛ چرا که روزهای مهم ملی و انقلابی برشمرده میشدند. به این ترتیب، این طرح نیز در سال۹۲ جا ماند.
- ۱۳۹۴
- این طرح موفقیتآمیز نیست
اما وزیر آموزشوپرورش در سال۹۴، یک موضع دیگر هم داشت؛ اینکه حذف تعطیلات نوروزی موفقیتآمیز نیست، چرا که قبلا تجربهاش را داشتهایم و شکست خورده است. وزیر وقت آموزشوپرورش این بحث را از حیث بغرنج بودن این ماجرا مطرح میکرد. او آن روزها گفته بود: «اینکه بخواهیم تعطیلات نوروز کاهش پیدا کند؛ ما یک تجربه در اوایل انقلاب، دوره شهید رجایی داشتیم که دولت اعلام کرد تعطیلات نوروز مدارس مانند ادارات یک هفته است. من آن موقع معلم بودم. دوسوم دانشآموزان به مدرسه نیامدند و ساعت ۲همان روز اخبار اعلام کرد که مدارس تعطیل هستند». البته در همین سال نیز رئیس شورایعالی آموزشوپرورش، از ضرورت ساماندهی تعطیلات نوروزی سخن گفته بود.
- ۱۳۹۶
- همهچیز به تعطیلات مدارس گره خورده است
طرح ساماندهی تعطیلات در کشور، که تعطیلات نوروز را هم درگیر میکرد، البته تنها به این سال محدود نماند. این طرح از مجلس ششم تا به امروز تداوم داشته ولی به نتیجهای نرسیده است. نمایندگان مجلس معتقدند که باید به یک اجماع عمومی در این زمینه برسیم تا نظر علما و نخبگان نیز تأمین شود. سلمان خدادادی در کسوت ریاست کمیسیون اجتماعی مجلس، گفت که «موضوع ساماندهی تعطیلات رسمی کشور دغدغه مجالس ششم تا دهم بوده اما بهدلیل آنکه در میان علما، صاحبنظران و نخبگان موضوعی چالشزا و بحثبرانگیز بوده بنابراین تاکنون تعیین تکلیف نشده است».
او اشاره کرد که طرح ساماندهی برای بررسی بیشتر به مرکز پژوهشهای مجلس فرستاده شد. عبدالرضا مصری نیز، در کسوت عضور کمیسیون برنامهوبودجه مجلس در آن روزها، گفته بود که «تعطیلات کشور به تعطیلات مدارس گره خورده. اگر تعطیلات مدارس اصلاح نشود ساماندهی تعطیلات اثربخش نخواهد بود، کما اینکه با توجه به تعطیلات ۱۵روزه نوروز تمامی ادارات با وجود تعطیلی ۶ روزه تا ۱۵فروردین تعطیل هستند و هیچ نتیجهای از فعالیت ادارهها در این زمان عاید کشور نمیشود یعنی طی این ۶روز هزینه دستگاههای اجرایی پرداخت میشود بدون اینکه خروجی داشته باشند».
- ۱۳۹۷
- کاهش تعطیلات برای کاهش تصادفات
یکی از آخرین اظهارنظرها را در این زمینه، یک نماینده مجلس انجام داده است. حسن لطفی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس در این زمینه، انتقادی را وارد کرده و گفته است که «عدمتقسیمبندی مناسب ایام تعطیل در کشور حجم مسافرتها را به شکل قابلتوجهی افزایش داده. اگر تعطیلات نوروز به ۵روز کاهش پیدا کند بیتردید از شلوغی معابر و ترافیک و رانندگی کاسته میشود». پس ایده این نماینده مجلس که فروردین امسال آن را مطرح کرده، کاهش تعطیلات برای مقابله با شلوغی جادهها بوده است.
او معتقد است که تعطیلات باید در طول فصلها تقسیم بشود تا در کنار تدارک مسافرت مردم در این ایام، از این دست مشکلات و تصادفها کاسته شود. همچنین در مهرماه همین سال نیز، خبری از طرح ساماندهی تعطیلات که در آن تعطیلات ۲۹ اسفند و ۱۳فروردین حذف میشد، مطرح شد.