این الگوی سیاستورزی در ایران است که در فقدان احزاب فراگیر و تحزب، چپ و راست به آن مبتلا هستند. حال که برنامه انتخابات مجلس یازدهم در اسفندماه امسال در پیش است، تحرکاتی در حوزه احزاب و تشکلهای سیاسی برای حضور در این انتخابات به چشم میآید؛ عملکرد جریانها و افراد منتسب به اصلاحطلبان که با لیست امید و فراکسیون امید در مجلس و شورای شهر تهران شناخته میشوند از یکسو و شرایط ناگوار اقتصادی کشور و افزایش نارضایتی مردم از سوی دیگر، گمانه کاهش مشارکت در انتخابات را تقویت کرده است.
این مسئله اصلاحطلبان را بیش از اصولگرایان نگران کرده است. چرا که مطابق تجارب انتخاباتی، کاهش مشارکت اغلب به نفع اصولگرایان تمامشده است. به همین جهت شاید آنها نگرانی چندانی از کاهش مشارکت نداشته باشند. اما اصلاحطلبان نگرانی خود را بارها و بارها در اینباره مطرح کرده و هشدار دادهاند؛ تا جایی که رئیس دولت اصلاحات در جایی میگوید «من اگر «تکرار» هم کنم، دیگر مردم رأی نمیدهند. »
صرفنظر از ارزیابی مردم از عملکرد جریان اصلاحات و چگونگی رفتار انتخاباتی آنها در اسفندماه، جریانها و تشکلهای اصلاحطلب در تکاپو برای ایجاد سازوکارهای مناسب برای حضور در این انتخابات هستند. این در حالی است که ایدههای سعید حجاریان برای «مشارکت مشروط» در انتخابات هم از سوی بسیاری از احزاب مورد استقبال قرار نگرفت و اکثریت آنها بر حضور و مشارکت حداکثری تأکید کردهاند.
از همین رو، نشانههای اراده اصلاحطلبان برای حضور در این انتخابات گهگاهی رسانهای میشود؛ هفته گذشته حمید ملانوری مدیرکل دفتر امور سیاسی وزارت کشور طی سخنانی برای نخستینبار از تشکیل «جبهه اصلاحطلبان ایران اسلامی» خبر داد که در کمیسیون ماده ۱۰ احزاب ثبت و شده و مجوز گرفته است. جبههای که نام تعدادی از احزاب و تشکلهای سیاسی اصلاحطلب را به همراه خود دارد اما نام تعدادی دیگر از احزاب مؤثر در آن دیده نمیشود. درباره چگونگی و چرایی شکلگیری جبهه اصلاحطلبان ابهاماتی وجود دارد. اما گفته میشود این جبهه نام دیگر «شورایعالی سیاستگذاری اصلاحطلبان» است.
شورایی که به ریاست محمدرضا عارف در جریان انتخابات مجلس دهم ایفای نقش کرد و هماکنون انتقادات وسیعی درباره عملکرد آن مطرح است. بهنظر میرسد جبهه جدید اصلاحطلبان ابداعی نو با نامی نو برای انتخابات اسفندماه مجلس است. اما سازوکار و مشارکت احزاب و مکانیسم تصمیمگیری در این جبهه دقیقا مشخص نیست. اعضای آن چگونه تعیین و انتخاب میشوند؟ مهمتر اینکه آیا عارف همچنان در راس آن خواهد بود؟
این در حالی است که نام «پارلمان اصلاحات» که از ماهها پیش شنیده میشود، تاکنون اجماع و توافقی میان احزاب درباره آن شکل نگرفته است و بهگفته مرعشی از اعضای حزب کارگزاران تشکیل آن به بعد از انتخابات موکول شده است.