تاسیس سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، در سیزدهمین جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی که ۷ اسفند ماه ۱۳۶۳ برگزار شد، به تصویب رسید و این مصوبه بالاترین پشتوانه قانونی تصویب این سازمان شد.
سازمان سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها که به اختصار «سمت» نامیده می‌شود، پس از کسب مجوزهای قانونی، از اواسط سال ۱۳۶۴ به عنوان یکی از سازمان‌های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تنها با دریافت یک میلیون تومان اهدایی امام خمینی (ره) فعالیت خود را آغاز کرد.
ریاست این سازمان از ابتدای تاسیس تا خرداد سال ۱۳۹۷ بر عهده حجت‌الاسلام دکتر احمد احمدی بود. بر این اساس، سازمان سمت به لحاظ ثبات مدیریتی در میان سازمان‌ها و نهادهای علمی کم نظیر است. پس از درگذشت دکتر احمد احمدی، دکتر محمد ذبیحی در خردادماه ١٣٩٧ و با ابلاغ وزیر علوم، تحقیقات و فناوری به سرپرستی سازمان سمت منصوب شد.
ذبیحی در خرداد ماه ۱۳۹۸ پس از یکسال سرپرستی سازمان سمت، با تایید کمیته تعیین روسای دانشگاه‌ها که با حضور دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری؛ بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها برگزار می‌شود، به ریاست سازمان سمت رسید.
عمده‌ترین فعالیت‌های سازمان سمت بر اساس اعلام پایگاه اطلاع رسانی این سازمان به این شرح است:
- تشکیل ۳۵ گروه تخصصی از آغاز تأسیس تا کنون به منظور مدیریت تولید محتوای علمی دانشگاهی در حوزه‌های مختلف علوم انسانی و اسلامی
- تولید محتوای علمی بیش از ۲۰۶۰ عنوان کتاب مبنایی، درسی و کمک‌درسی دانشگاهی بر اساس فرآیند خاص تولید محتوای علمی
- ویرایش و آماده‌سازی ۲۰۸۰ عنوان کتاب با عنایت ویژه به امر ویرایش محتوای، ادبی و فنی
- تدوین ۱۷۸ عنوان کتاب آموزش زبان انگلیسی تخصصی (ESP) در همه رشته‌های دانشگاهی (اعم از علوم انسانی و غیر آن) متناسب با ارزش‌های اسلامی و بومی
- بررسی و ارزیابی بیش از ۴۴۰۰ طرح اولیه اثر اعم از تصنیف، تألیف و ترجمه در حوزه علوم انسانی و اسلامی
- انعقاد بیش از ۲۳۱۰ قرارداد کتاب صنیفی، تألیفی و ترجمه در حوزه علوم انسانی و اسلامی
- تجدید چاپ بیش از ۵۰۰ عنوان کتاب در هر سال به همراه بازنگری حداقل ۱۵ درصد آن
- عرضه بیش از ۳۸ میلیون نسخه کتاب به جامعه دانشگاهی با قیمتی از یک دوم تا حدود دو سوم و سه پنجم بهای بازار به جامعه دانشگاهی
- ارتباط علمی با بیش از ۲۵۰۰ فرهیخته، صاحب‌نظر و استاد دانشگاه و حوزه در عرصه‌های مختلف علوم اسلامی و انسانی
- تشکیل و راه‌اندازی مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی «سمت» به منظور تحقیق و پژوهش در زمینه تولید و استانداردسازی منابع دانشگاهی علوم انسانی در سه گروه پژوهشی که در ۸ آبان ۹۵ به پژوهشکده ارتقا یافته است.
- انعقاد قرارداد ۱۳۷ طرح پژوهشی (۱۰۰ مورد پایان یافنه و ۳۷ مورد در حال اجرا)
- انتشار ۳۹ شماره نشریه، ابتدا با نام سخن سمت و از ۱۳۸۸ با نام عیار، و از دی ماه ۱۳۹۱ با هدف تغییر وضعیت و تبدیل به فصلنامه علمی ـ پژوهشی با نام پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی
- ارائه و اجرای طرح مشارکت با دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی و حوزه‌های علمیه در سال ۱۳۷۶ به منظور تشریک مساعی با این مراکز و به کارگیری امکانات موجود در مسیر اهداف مشترک برای تولید منابع مبنایی، درسی و کمک‌درسی مورد نیاز
- انعقاد تفاهم‌نامه همکاری با ۱۴۲ مرکز و چاپ و عرضه حدود ۳۱۰ عنوان کتاب با شمارگانی بیش از ۲/۵ میلیون نسخه به جامعه علمی کشور
- در راستای مأموریت‌های محوله به «سمت» در امور بین‌الملل انعقاد ۲۸ موافقت‌نامه همکاری دو جانیه با دانشگاه‌ها و مراکز علمی افغانستان، تاجیکستان، آذربایجان، آلمان، روسیه، عراق، لبنان، سوریه، ترکیه و چین
- تألیف و ترجمه ۳۶ عنوان کتاب درسی دانشگاهی و مبنایی علوم انسانی در چارچوب همکاری با مراکز دانشگاهی و پژوهشی سایر کشورها (۱۷ عنوان به زبان روسی، ۸ عنوان به انگلیسی، ۱۶ عنوان به عربی، ۳ عنوان به آذری، ۳ عنوان به چینی و ۱ عنوان به اردو)
- تهیه، تدوین و چاپ ۱۸ عنوان کتاب آموزشی و کمک‌آموزشی برای کرسی‌های زبان فارسی، ایران‌شناسی، اسلام‌شناسی و شرق‌شناسی در سایر کشورها
- چاپ ۵۹ عنوان کتاب و اهدای ده‌ها هزار نسخه از کتاب‌های این سازمان به کتابخانه‌ها و دانشگاه‌های افغانستان تاکنون در راستای همکاری‌های علمی و فرهنگی با کشور افغانستان از طریق تأمین منابع درسی دانشگاهی و حمایت از آثار اساتید افغانستانی، با توجه به خط و زبان مشترک با کشور افغانستان
- سرمایه‌گذاری و فراهم کردن امکانات فیزیکی، سخت‌افزاری و نرم‌افزاری و تجهیزات لازم برای توسعه کار که هزینه‌های آن از محل درآمد اختصاصی سازمان تأمین شده و کمترین اتکا را به بودجه دولتی داشته است.
- تربیت ده‌ها نیروی متخصص و کارشناس در امر ویرایش، آماده‌سازی و تولید کتاب دانشگاهی