یکی از افراد لجین الهذلول بود. او بعد از لغو این ممنوعیت، در جملهای معروف گفت: «دیگر مسائل قابل حل هستند. مهمترین مسئله هماکنون مسئله حضانت زنان است. »
۸ماه بعد، لجین الهذلول به همراه چند فعال دیگر حقوق زنان در زندانهای سعودی بودند. آنها قربانی کارزار آنلاینی شدند که فعالان حقوق زنان را به بیثبات کردن کشور و تشویق اذهان عمومی متهم میکردند. از زمان دستگیری این افراد، گزارشهای زیادی هم درباره شکنجه زندانیان در عربستان سعودی منتشر شده است.
گفته میشود ۳ روحانی عضو جنبش صحوه یا جنبش بیداری که به اعدام محکوم شدهاند هم در زندان مورد شکنجه قرار گرفتهاند.
ادام کوگل، محقق امور عربستان در سازمان دیدهبان حقوق بشر درباره شرایط زندانیان در عربستان سعودی به الجزیره گفته است: «اتهامهای سنگینی درباره شکنجه زندانیان توسط بازجویان وجود دارد. این چیزی است که دیگر سازمانهای حقوق بشر هم مدام آن را مطرح میکنند. »
از زندانهایی که گزارشهای زیادی درباره آنها منتشر شده الحائر در ریاض، ذهبان در نزدیکی جده و دمام در الشرقیه هستند.
فعالان حقوق زنان، معترضان عموما شیعه در استان الشرقیه و دیگر مخالفان حکومت سعودی، در دادگاه جرایم ویژه که دادگاه ضد تروریستی به شمار میرود محاکمه میشوند.
زندانهای عمومی، توسط وزارت کشور عربستان اداره میشوند اما زندانهای فوق امنیتی زیرنظر ریاست امنیت ملی که به «مباحیث» معروف است فعالیت میکنند.
یحی اثیری فعال سعودی، زندانهای مباحیث را اینگونه توصیف میکند: «این زندانها عموما از رده خارج هستند و افراد بسیار زیادی در سلولهای آنها نگهداری میشود. »
مؤسسه حقوق بشری که اثیری در آن فعالیت میکند در گزارش سالانه خود در سال ۲۰۱۸اعلام کرد که مسئولان این زندانها، زندانیها را مجبور میکنند که در توالتها بخوابند.
بخشی از زندانیان، تنها بهخاطر انتشار توییتهای اعتراضی درباره حضانت زنان توسط اقوام مرد خویش به زندان افتادهاند. چنین توییتی، در یک مورد برای یک فعال سعودی، ۴ سال زندان و ۴ سال محرومیت از سفر به همراه داشته است.
شرایط نگهداری این افراد و دیگر زندانیان سیاسی، در زندانها بهشدت وحشتناک و با رفتارهای غیرانسانی همراه است.
عربستان کنوانسیون منع شکنجه سازمان ملل را امضا کرده است اما براساس شهادت بسیاری از زندانیان سابق و همینطور گزارشهای سازمانهای بینالمللی، شکنجه امری رایج و بسیار فراگیر در زندانهای این کشور است.
براساس گزارش یک سازمان حقوق بشری، زندانیانی که در زندانهای فوق امنیتی نگهداری میشوند، در دوران بازجویی بهصورت مداوم مورد شکنجه قرار میگیرند. اثیری برخی از انواع شکنجهها ازجمله وارد کردن شوک الکتریکی، ایجاد حس خفگی با آب و آویزان کردن زندانیان از مچهایشان را مستند کرده است.
براساس گزارشی که او در تهیه آن نقش داشته، تعدادی ازفعالان حقوق زنان ازجمله لجین الهذلول بهشدت تحت شکنجههای فیزیکی و روانی قرار گرفتهاند. سازمان عفو بینالملل هم پاییز گذشته در گزارشی اعلام کرد، به شواهدی دست یافته است که براساس آن، فعالان حقوق زنان، توسط مردان مورد آزار و اذیت جنسی قرار گرفتهاند. برخی از این افراد بعد از این آزارها، به سختی میتوانستهاند راه بروند و حتی در یک مورد، یکی از زندانیان تلاش کرده بود خود را بکشد.
بهار امسال هم روزنامه گاردین در گزارشی از شرایط بسیار وخیم ۶۰زندانی خبر دارد. براساس این گزارش، بسیاری از این افراد از سوءتغذیه رنج میبردند و آثار بریدگی، کبودی و سوختگی روی بدنهای آنها گزارش شده بود.
کوگل معتقد است که حتی اگر یکی از این گزارشها هم درست باشد، وضعیت نگرانکننده است. او مشخصا به شرایط زندان استان الشرقیه اشاره میکند، جایی که معمولا مخالفان سیاسی شیعه نگهداری میشوند.
گزارشها از شکنجه روزافزون در زندانهای عربستان در حالی منتشر میشود که محمد بن سلمان، ولیعهد این کشور، در حال آماده شدن برای حکمرانی بر عربستان است. او در حالی برای جانشینی پدرش آماده میشود که گزارشهای زیادی از تلاشهایش برای خفه کردن مخالفان شنیده میشود.
حلا الدوساری فعال سعودی در مرکز حقوق بشر و عدالت جهانی دانشگاه نیویورک میگوید: «ما قبلا همچنین چیزی را شاهد بودهایم اما نه به این شدت. دورهای که شاهد آن هستیم، وحشتناکترین چیزی است که تا حالا دیدهایم. »
او معتقد است که بن سلمان، همزمان و موازی با ارائه چهرهای مدرن و طرفدار حقوق بشر از خود در سطح جهانی، فعالیتهای سرکوبگرانهاش را در داخل عربستان افزایش میدهد.
عمر النجار، وبلاگنویس و فمینیست سعودی که به ایتالیا پناهنده شده، معتقد است که در ماههای اخیر، خودسانسوری بیشتری را در عربستان شاهد بوده است؛ «قبلا مردم در فضاهای عمومی درباره جمال خاشقجی صحبت میکردند اما از زمانی که عربستان مسئولیت آن را بهعهده گرفت، صحبت در اینباره هم قطع شده است. »
با این حال جامعه جهانی کاملا ساکت نشده است و همچنان نسبت به قتل بیرحمانه خاشقچی در استانبول و همینطور جنگ خونین عربستان در یمن واکنش نشان میدهد.
آمریکا، سفر تعدادی از سعودیها و خانوادههایشان به آمریکا را منع کرده است. تعدادی از کشورهای اروپایی ازجمله آلمان، بلژیک، فنلاند و نروژ فروش تسلیحات به عربستان سعودی را بهخاطر اقداماتش در یمن منع کردهاند.
با وجود این فعالیتها، الدوساری معتقد است که جامعه جهانی نسبت به شرایط داخلی در عربستان سعودی حساس نشده است.
یک عامل مهم در آینده محمد بن سلمان، حمایت دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا از اوست. کوگل در اینباره به الجزیره گفته است: «تا زمانی که فکر میکنند دولت آمریکا را در جیبشان دارند، میتوانند هر کاری که میخواهند انجام بدهند. »