افزایش کارایی مصرف آب با برنامهریزی صحیح و بهکارگیری روشهای مناسب آبیاری ۲راهکار استفاده بهینه از آب است. در اقلیم خشک یا نیمهخشک البرز بهخصوص منطقه ساوجبلاغ، انتخاب روشهای آبیاری بهینه، نهتنها یک فن، بلکه یک هنر است. روشهای سنتی آبیاری، همراه با نوآوریهای جدید، هنوز هم میتوانند کاربرد داشته باشند. یکی از روشهای آبیاری بهینه، آبیاری زیرسطحی و روش دیگر آبیاری قطرهای است. در روش زیرسطحی، آب در زیر خاک سطحی و در منطقه نفوذ ریشه تامین میشود. هدایت آب از طریق لولههای سفالی یا فلزی مشبک که در زیر سطح خاک نصب شدهاند صورت میگیرد و آب از این سوراخهای مشبک در خاک نفوذ کرده و آن را مرطوب میکند.
در روش آبیاری قطرهای آب با فشار کم از روزنه یا وسیلهای به نام قطرهچکان از شبکه خارج و به صورت قطراتی کوچک، پای گیاه ریخته میشود. این نوع آبیاری را آبیاری موضعی نیز مینامند که در آن شبکهای که آب را در سراسر مزرعه توزیع میکند به کمک قطرهچکان و با فشار کم در روی زمین پاشیده میشود. از مشخصات این روش تحویل آب به گیاه با فشار کم در منطقه توسعه ریشهها، در سطح زمین و زیر خاک است تا مساحت و عمق کوچکی از سطح خاک خیس شود.
مهمترین تفاوت آبیاری قطرهای با سایر روشهای آبیاری در این است که بین تبخیر، تعریق و مقدار آبی که باید به زمین داده شود، در یک دوره زمانی محدود (۲۴ تا ۷۲ ساعت) توازن برقرار میشود. این امر باعث میشود که با توجه به محدود بودن میزان آب در دسترس، بیشترین بهرهوری از آب صورت بگیرد. با استفاده از این روشها میتوان برای تقلیل بیابانزایی گام برداشت و اراضی بیشتری را زیر کشت برد.
البته باید توجه داشت که سیستمهای آبیاری دیگری نیز برای مناطق گرم و خشک مانند البرز جنوبی، توصیه شده است اما امکان بهرهگیری از برخی از این سیستمها در نظام آبیاری فضای سبز شهری وجود ندارد. به طور مثال روش آبیاری کوزهای یکی از راههای آبیاری بهینه است اما معمولا برای کاشت صیفی و سبزی استفاده میشود و شیوه مناسبی برای آبیاری فضای سبز درونشهری و درختان چندین ساله نیست.