به دلیل صعبالعبور بودن برخی از این مناطق جنگلی و کمبود امکانات، مهار آتش در آنها زمانبر است و درنتیجه صدها هکتار زمین و جنگل از بین میرود. آتشسوزی جنگلها و مراتع خوزستان هر سال در خردادماه آغاز میشود و تا پایان شهریورماه ادامه پیدا میکند و هر سال هزاران هکتار از منابع طبیعی این استان به خاکستر تبدیل میشوند. با این حال، هنوز امکانات آتشنشانی به اندازه نیاز در خوزستان وجود ندارد و به دلیل صعبالعبور بودن برخی از مراتع و جنگلهای آن، آتشسوزیها به درازا میکشد.
- بیاحتیاطی با به جای گذاشتن پسماند
یک کارشناس محیط زیست با بیان اینکه پوشش جنگلی خوزستان به دلیل نبود امکانات آتشنشانی در خطر است، میگوید: اکثر این جنگلها چراگاه هستند و در مناطق صعبالعبور واقع شدهاند به همین دلیل قسمت وسیعی از آنها در مدت کوتاهی در آتش میسوزد و از بین میرود. «احمدرضا عبداللهی» ادامه میدهد: کوچکترین حادثه آتشسوزی سبب از بین رفتن قسمت وسیعی از جنگل میشود و این موضوع ضرورت تجهیز آتشنشانیهای مناطق جنگلی را در خوزستان نشان میدهد.
وی خشکسالی را مهمترین تهدید برای جنگلهای خوزستان میداند و معتقد است: بیاحتیاطی گردشگران یکی از عوامل آتش گرفتن جنگلهاست که خشکسالی آن را تشدید میکند. برای نمونه، در برخی از جنگلها به جای گذاشتن پسماندی مانند شیشه و پلاستیک، به دلیل انعکاس نور خورشید، سبب آتشسوزی میشود.
- آموزش دادن به جوامع محلی و گردشگران
این کارشناس محیط زیست با بیان اینکه به دلیل صعبالعبور بودن مناطق جنگلی خوزستان، امکانات هوایی و بالگرد کاربرد زیادی برای اطفای حریق ندارند، اظهار میکند: در گذشته یک بالگرد از طریق سازمان حفاظت محیط زیست برای اطفای حریق به صورت آزمایشی به خوزستان اختصاص داده شد اما کاربرد خاصی نداشت.
وی میگوید: باید با فرهنگسازی و آموزش، حلقه حفاظت از جنگلها را وسیع کرد تا کمتر با این بحران روبهرو شویم. عبداللهی میافزاید: مناطق جنگلی جاذبههای طبیعی به شمار میروند به همین دلیل سالانه بازدیدکنندگان زیادی به آنجا میروند که در برخی از موارد سهلانگاری آنها سبب حریق میشود. باید پیوسته در خصوص این موضوع به مردم محلی آموزش داده شود تا از آتشسوزی مراتع جلوگیری شود.
- علت آتش زدن عمدی جنگلها
عبداللهی با بیان اینکه در برخی مناطق مانند شیمبار هنگام آتشسوزی امکانات آتشنشانی توسط نیروی انسانی حمل میشوند، اظهار میکند: در مناطق اینچنینی که اطفای حریق دشوار است، باید با افزایش تجهیزات قابل حمل، آمادگی منابع طبیعی را در برابر آتشسوزیها افزایش دهیم. این کارشناس محیط زیست معتقد است امکانات موجود ۴۰ درصد توان سازمانی است و این کمبود ۶۰ درصدی از عوامل کند شدن زمان اطفای حریق در جنگلهاست.
وی بیان میکند: از نظر امکانات اطفای حریق مشکلات فراوانی در خوزستان وجود دارد که برخی از آنها با استفاده از توان بسیج، هلال احمر و برخی ارگانها برطرف میشود. بنابراین، بهتر است برای سرعت دادن به عملیات اطفای حریق، نیروهای ویژهای از هلال احمر، بسیج و سایر ارگانها به صورت تخصصی در زمینه اطفای حریق آموزش ببینند. عبداللهی درباره علت آتش زدن جنگلها و مراتع به صورت عمدی میگوید: پوشش گیاهی اکثر جنگلهای خوزستان علف است به همین دلیل برخی از افراد به خاطر چراگاه با هم درگیر میشوند و به قصد ضرر زدن به طرف دیگر دعوا جنگلها را به آتش میکشند.
- بیشترین آتشسوزی جنگلها در خوزستان
بنا بر آمار سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور، بیشترین میزان آتشسوزی جنگلها و مراتع کشور امسال در خوزستان رخ داده است. مدیرکل منابع طبیعی خوزستان در این باره به خبرنگار ما میگوید: بیشترین وسعت آتشسوزیها امسال در شهرستانهای ایذه و بهبهان ثبت شد که صعبالعبور بودن مسیرهای جنگلی آنها عملیات اطفا را با تاخیر مواجه کرد. اما عملیات اطفای حریق در شهرستانهای شوشتر، مسجدسلیمان، اندیکا و شوش در ۲ ساعت اولیه انجام شد.
«علیرضا جمشیدیان» با بیان اینکه هر سال آتشسوزیها از نیمه دوم خرداد آغاز میشد اما امسال از نیمه دوم فروردین آغاز شد، میافزاید: از آنجا که امسال سال آبی خوبی داشتیم، پوشش مرتعی در استان فوقالعاده شد اما با گرم شدن هوا، مراتع خشک و مستعد آتشسوزی شدند. وی با بیان اینکه تاکنون ۷۱ مورد آتشسوزی در مراتع خوزستان ثبت شده است، اظهار میکند: این تعداد آتشسوزی تا قبل از تابستان در خوزستان سابقه نداشته ولی باید بدانیم اکنون کل مساحت جنگلی و مرتعی استان مستعد آتشسوزی است. جمشیدیان میگوید: کافی است دمای شیشه یا بطری پلاستیکی بالا برود، حالت ذرهبینی پیدا میکند و سبب آتشسوزی میشود. هرچند عامل اغلب آتشسوزیها در استان خوزستان انسانی و عمدی است.
- آتشسوزیهای عمدی
فرمانده یگان حفاظت سازمان جنگلها و مراتع کشور نیز با اشاره به انعقاد تفاهمنامه میان نیروهای مسلح و سازمان جنگلها میگوید: براساس این تفاهمنامه، در زمان وقوع آتشسوزی میتوانیم از بالگردهای نیروهای نظامی استفاده کنیم. البته برای این کار نیازمند اختصاص بودجه از سوی دولت هستیم که متاسفانه تاکنون محقق نشده است.
«علی عباسنژاد» میافزاید: در آتشسوزی اخیر در بهبهان برای هلیبورن نیروهای اطفای حریق به بالگرد نیاز داشتیم که به دلیل نبود آن، عملیات اطفای حریق زمانبر شد و آتش گسترش یافت. وی بیان میکند: ۲۰ درصد آتشسوزیها در جنگلهای خوزستان علت طبیعی دارد، اما عامل ۸۰ درصد آن انسان است. اگرچه وقتی آتشسوزی رخ داده است دیگر عمد یا غیرعمد بود آن مهم نیست، اما وقتی اعلام میکنیم روشن کردن آتش در جنگل ممنوع و جرم است و زندان دارد، به هیچ عنوان نمیتوان فرض کرد که کسی به صورت غیرعمد آتش روشن کرده است.