روزهای نخست تیرماه روزهای داغ هنرهای تجسمی در تهران است. هفته گذشته دومین آرت‌فر تیر در پردیس چارسو برگزار شد تا دوستداران هنرهای تجسمی در دومین بازار هنرهای تجسمی ایران شرکت کنند. عصر گرم جمعه که علی‌القاعده در محدوده خیابان جمهوری خبری از شلوغی روزهای دیگر نیست صفی دراز از اتومبیل‌ها در تقاطع خیابان حافظ و جمهوری تشکیل شده بود و سبب شد راهبندان تا خیابان حافظ و نزدیکی چهارراه کالج ادامه پیدا کند.
در طبقه ششم پردیس چارسو نیز اوضاع به همین منوال بود و ازدحام بازدیدکنندگان سبب شده بود که تماشای آثار به سختی انجام پذیرد. ازدحامی که نشان می‌دهد ظرفیت بازار هنرهای تجسمی در ایران رو به فزونی است و جا دارد که آرت‌فر حتی یکی، دو روز دیگر نیز تمدید شود.
مریم مجد، مدیر آرت‌فر تهران به همشهری می‌گوید: «نزدیک به ۱۰ هزار نفر برای شرکت در آرت‌فر بلیت خریدند. استقبال خیلی خوب بود، خیلی فراتر از تصور ما. شاید برای دوره‌های بعد یکی دو روز به زمان بازدید اضافه کنیم اما همه آرت‌فرهای دنیا معمولاً سه، چهار روز بیشتر نیستند».
مژگان والی‌پور، مدیر گالری والی که یکی از غرفه‌های شلوغ آرت‌فر تهران از آن او بود، می‌گوید: «استقبال خیلی زیاد بود. من اصلاً تصور نمی‌کردم که آرت‌فر در مرکز شهر با چنین استقبالی مواجه شود. فکر می‌کنم هر روز چندهزار نفر از آرت‌فر بازدید کردند. هنرجویان، خریداران، بسیاری از اهالی رسانه و دوستداران هنر ایران در این چند روز به آرت‌فر آمدند و در روزهای اوج گرمای تابستان از آن استقبال کردند».
اما چقدر از بازدیدکنندگان صرفاً برای تماشا آمده بودند و چقدر برای خریداری آثار؟ آیا در ازدحام بازدیدکنندگان فرصتی برای تماشای آثار فراهم می‌شود؟ مژگان والی‌پور می‌گوید: «روز نخست که ویژه بازدید خریداران و نمایندگان آنها و اهالی رسانه بود؛ روز مناسبی برای رایزنی و چانه‌زنی درباره آثار بود. شاید بهتر بود که پس از روزهای بازدید هم یک روز دیگر برای خریداران درنظر می‌گرفتند. چون چنان‌که گفتید در روزهای دیگر به‌دلیل شلوغی آرت‌فر فرصت چانه‌زنی کمتر فراهم می‌شد. بهتر بود که روزهای بازدیدهای ویژه افزایش پیدا می‌کرد. »
گالری والی اثری از سهراب سپهری را به حراج آورده بود. یکی از تنه‌های درخت سهراب که چشم تماشاگران و خریداران بسیاری را گرفته بود. پرسش بسیاری از بازدیدکنندگان این بود که آیا اثر سهراب به فروش رفته است یا نه. مژگان والی‌پور می‌گوید: «چند خریدار برای خرید اثر سهراب آمدند. با دو تا از آنها تا مرز معامله رفتیم. با اینکه قیمت بالایی پیشنهاد کرده بودند و آماده خرید بودند اما با هم به توافق نرسیدیم. شاید در روزهای آینده بتوانیم به نتیجه برسیم و اثر سهراب به فروش برسد».
جمعه این هفته نیز یازدهمین دوره حراج تهران برگزار می‌شود و آثار هنرمندان ایرانی در هتل پارسیان آزادی چکش می‌خورد. چهارشنبه و پنجشنبه نیز روزهای بازدید از آثار است. یازدهمین حراج تهران به روال حراج‌های تیرماه به نمایش آثار کلاسیک و مدرن هنر امروز ایران اختصاص دارد و به جز عرضه آثار هنرمندان مدرن ایرانی فرصتی است برای تماشا و مرور آثار هنرمندانی که آغازگران نقاشی ایران در سده گذشته بودند. هنرمندانی که تحت الشعاع هنرمندان مدرن قرار گرفته و در گذر سال‌ها فراموش شده‌اند. حراج‌های دی‌ماه تهران جلوه‌گاه آثار هنرمندان جوان است و حراج‌های تیرماه مجال عرضه آثار هنرمندان گذشته.
امسال آثاری از نقاشان کلاسیک ایرانی مثل حسنعلی وزیری، عیسی بهادری، محسن سهیلی، عباس رسام ارژنگی، محمدحسین مصورالملکی (حاج مصورالملکی) و... در حراج تهران عرضه می‌شود.
اثری از محمود فرشچیان در حراج عرضه می‌شود که قیمت تقریبی‌اش بین یک و نیم تا دو میلیارد تومان برآورد شده است.
اما یکی از قدیمی‌ترین آثاری که به حراج تهران می‌آید نقاشی علی‌اکبرخان کاشانی (مزین‌الدوله) است. نقاشی مزین‌الدوله از چهره میرزا عبدالوهاب خواجه‌نوری (نظام‌الملک) ۱۳۰ سال پیش کشیده شده است. این اثر در پنجمین دوره حراج تهران نیز عرضه شده بود.
ارامنه از پیشگامان هنر ایران در رشته‌های گوناگون از تئاتر و سینما تا موسیقی و نقاشی بوده‌اند. نقاشی‌هایی از میکاییل (میشا) شهبازیان، یرواند نهاپتیان و سومبات درکیورقیان و نیز نقاش مدرن ارامنه، سیراک ملکونیان، در یازدهمین حراج تهران عرضه می‌شود.
هنرمندان کلاسیک ایرانی در مقایسه با هنرمندان نسل‌های بعد قیمت چندانی ندارند. شاید حراج تهران سبب شود که آنها نیز مورد توجه قرار بگیرند. و هنر ایران آغازگرانش را بیشتر بشناسد و قدر و قیمت آنها را بیشتر بداند.
با این همه گران‌قیمت‌ترین آثار حراج یازدهم آثار ستاره‌های هنر مدرن ایرانی است؛ سهراب سپهری، پرویز تناولی، منیر فرمانفرماییان، حسین زنده‌رودی که از رکوردشکنان حراج‌های گذشته بوده‌اند و همواره رقابت اصلی خریداران ایرانی و بین‌المللی بر سر آثار آنهاست. محمد احصایی و کورش شیشه‌گران و بهجت صدر و آیدین آغداشلو و زنده‌یاد رضا مافی با اختلافی اندک در رتبه‌های بعد قرار دارند.
اثری از زنده‌یاد منیر فرمانفرماییان و اثری از پرویز تناولی با عنوان «سرشاعر» با برآورد تقریبی ۳ تا ۴ میلیارد تومان بخت‌های نخست گران‌ترین اثر حراج یازدهم هستند. پس از آن دو اثر از سهراب سپهری و اثری با عنوان «سین+لام» حسین زنده‌رودی قرار دارد که قیمت هر ۳ اثر بین ۲ تا ۳ میلیارد تومان برآورد شده است. اثر دیگری از منیر فرمانفرماییان با عنوان «آسمان آبی» نیز ۲ تا ۳ میلیارد تومان برآورد شده تا زنده‌یاد فرمانفرماییان در نخستین حراجی که پس از درگذشت او برگزار می‌شود توأمان بخت رتبه اول و دوم را داشته باشد. باید تا عصر جمعه منتظر ماند و دید که در لحظه چکش خوردن آثار کدامشان با اقبال بیشتر خریداران مواجه می‌شوند و می‌توانند رکوردشکنان حراج یازدهم تهران باشند.
همشهری _ دوشنبه ۱۰ تیر۹۸