کشت محصولات به صورت گلخانهای علاوه بر کاهش مصرف آب و افزایش بهرهوری، افزایش تولید در واحد سطح را نیز به همراه دارد. این کشت در چند سال اخیر در شهرستان سبزوار مورد توجه ویژه قرار گرفته است. طی ۴ سال گذشته، کشت گلخانهای در این شهرستان حدود ۶ برابر افزایش یافته است. همچنین در یک سال اخیر در این شهرستان توسعه گلخانههای کوچک را شاهد بودهایم. گلخانههایی با حداقل ۱۰۰ مترمربع و حداکثر ۳۰۰ مترمربع فضا که ایجاد آن فقط در روستاها توجیهپذیر است.
- عمده محصولات گلخانهای
معاون استاندار و فرماندار ویژه شهرستان سبزوار به همشهری میگوید: عمده محصولات تولیدی در واحدهای گلخانهای روستایی شهرستان سبزوار گوجهفرنگی، خیار، فلفل دلمهای، آلوئهورا، سبزیجات و نشای محصولات است. به گفته «احمد برادران» سطح زیر کشت گلخانهای در سبزوار از ۲۰ هزار مترمربع در حال حاضر به ۱۲۰ هزار مترمربع افزایش یافته است.
وی میافزاید: سازمان جهاد کشاورزی با رویکرد اقتصاد مقاومتی و اشتغال پایدار در مناطق روستایی با صدور پروانه رایگان و ارائه تسهیلات قرضالحسنه از طرحهای گلخانهای حمایت میکند. وی با بیان اینکه با هدف توسعه و توانمندی مناطق روستایی، کارگروههای توسعه نیز با عضویت اعضای شورا، دهیار و معتمدان محلی در هر روستا تشکیل میشود، ادامه میدهد: با توجه به کمبود منابع آبی، ترویج کشت گلخانهای از برنامههای جهاد کشاورزی سبزوار است که زمینه مدیریت مصرف آب و افزایش تولید را فراهم میکند.
- کاهش مصرف آب تا یکبیستم
با توجه به اینکه سبزوار در منطقه خشک و نیمهخشک و روزهای آفتابی طولانی قرار گرفته است، توسعه کشت گلخانهای یک مزیت و ضرورت است. از طرفی با توجه به محدودیت منابع آبی در کشور، این نوع کشت مصرف بهینه آب را به همراه دارد و یکدهم تا یکبیستم کاهش مصرف آب با توجه به نوع کشت و نوع محصول را در کشت گلخانهای شاهد هستیم.
معاون سازمان و مدیر جهاد کشاورزی شهرستان سبزوار میگوید: از چند سال گذشته توسعه گلخانهها آغاز شده اما در ۵ سال اخیر شدت یافته است. سطح زیرکشت گلخانههای شهرستان از ۲۰ هزار متر در سال ۹۴ امروز به ۱۲ هکتار رسیده است. «منصور برغمدی» با بیان اینکه درحال حاضر ۲۰ گلخانه در سبزوار فعال هستند، میافزاید: گلخانههای استاندارد در شهرستان سال گذشته در زمینه صادرات محصولات خود عملکرد خوبی داشتند و حدود ۳۰ میلیارد ریال سوددهی در زمینه صادرات به کشورهای روسیه و افغانستان را داشتند.
- فعالیت ۱۰ گلخانه کوچک در سبزوار
وی درخصوص گلخانههای کوچکمقیاس و رشد این گلخانهها در سبزوار میگوید: با توجه به افزایش بیش از دوبرابری هزینههای احداث گلخانههای بزرگ، ضرورت احداث گلخانههای کوچکمقیاس در کشور احساس شد. به گفته وی، این گلخانهها فقط در داخل روستا توجیهپذیر هستند و در فضایی از ۱۰۰ تا ۳۰۰ مترمربع احداث میشود و در خارج از روستا اصلا توجیهپذیر نیست.
برغمدی میگوید: در یک سال اخیر ۱۰ گلخانه کوچکمقیاس با مساحت یک هکتار در شهرستان ایجاد شده است. در این گلخانهها بیشتر نشاءکاری انجام میشود و گیاهان بوتهای، توتفرنگی، سبزی و صیفیجات تولید میشود. به گفته وی، به این گلخانهها با توجه به اینکه خارج از روستا توجیهپذیر نیست تسهیلات از بانک کشاورزی نیز تعلق نمیگیرد. مدیر اداره جهاد کشاورزی سبزوار ادامه میدهد: با موافقتنامهای که با ادارات حمایتی مانند کمیته امداد امام خمینی(ره) ، بهزیستی و بسیج داشتیم قبول کردند که وامهای خوداشتغالی و خودکفایی را در این زمینه نیز ارائه دهند. جهاد کشاورزی بهرهبرداران را پس از تایید به این ادارات برای دریافت تسهیلات معرفی میکند.
- ارائه تسهیلات با سود ۹ و ۷ درصدی
برغمدی با بیان اینکه در زمینه گلخانهها در مقیاس بزرگ برای تسهیلات محدودیتی وجود ندارد، میگوید: برای طرحهای بالای ۳ هزار متر در حال حاضر تسهیلات ۹ درصدی در مناطق برخوردار و ۷ درصدی در مناطق غیربرخوردار با تنفس یک تا ۶ سال و بازپرداخت ۵ تا ۷ ساله به متقاضیان پرداخت میشود. تسهیلات عمومی نیز ۱۴/۵ درصد است که اگر اعتبارات شناور به اتمام برسد، تسهیلات عمومی پرداخت میشود.
به گفته وی، امسال ۲ طرح با اعتبار ۲۶ میلیارد ریال برای دریافت تسهیلات به بانک معرفی شده است و مجموع این گلخانهها ۶ هزار مترمربع وسعت دارد. همچنین سال گذشته در این زمینه ۱۲ میلیارد ریال تسهیلات به ۲ متقاضی پرداخت شد. وی با اشاره به برگزاری سایتهای گلخانهای از ۴ سال گذشته در سبزوار میگوید: در این دوره کلاسهای آموزشی و بازدیدهای مستمر از سطح استان برای شرکتکنندگان برگزار میشود. درحال حاضر چهارمین دوره این آموزشها درحال برگزاری است و تاکنون ۱۶۰ نفر از این آموزشها بهرهمند شدهاند. شرکت در این کلاسها برای متقاضیانی که تمایل به فعالیت در زمینه کشت گلخانهای دارند توصیه میشود، زیرا با تمام مسائل مربوط به کشت گلخانهای آشنا خواهند شد.
برغمدی معتقد است به خاطر محدودیت آب شیرین مناطق کسکن، گودآسیاب و کهنهآب مناطق هدف برای توسعه کشت گلخانهای هستند، زیرا از نظر امکانات زیرساختی و دسترسی به شهر وضعیت مناسبی دارند. وی میافزاید: از لحاظ اقتصاد مقاومتی به خاطر اینکه ریسک کشاورزی خیلی پایین میآید، محصولات از تگرگ و طوفان در امان هستند، میزان آب مصرفی کمتر است و بهداشت بیشتر رعایت میشود، کشت گلخانهای توجیهپذیر است. همچنین در محصولات گلخانهای، عملکرد نسبت به آبی که مصرف میشود خیلی بالاتر است.
برغمدی با بیان اینکه از لحاظ کیفی مزه و طعم محصولات طبیعی نسبت به گلخانهای به دلیل استفاده از مواد طبیعی موجود در آب و خاک بهتر است، اما به دلیل کمبود آب استفاده از محصولات گلخانهای یک اضطرار است، تاکید میکند: برای موفقیت در کشت گلخانهای باید به اقلیم، مدیریت داخلی و سازه در کنار یکدیگر توجه ویژه شود تا موفقیت در کار حاصل شود.