از این رو وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی یک برنامه ۵ ساله با عنوان «برنامه استراتژیک پیشگیری و کنترل اچآیوی (ایدز) » را که چهارمین برنامه کشوری در این حوزه محسوب میشود در مدتزمان سال ۹۴ تا ۹۸ تدوین و ابلاغ کرده است. در این برنامه که محوریت آن با وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است ۲۲ سازمان بهعنوان شریک برنامه تعریف شدهاند.
- همکاری ضعیف برخی از سازمانها
کارشناس ایدز معاونت بهداشتی دانشگاه علومپزشکی ابنسینا در این خصوص به همشهری میگوید: در این برنامه برای هر کدام از این ۲۲ سازمان وظایفی تعیین شده است و از آنجایی که ابتلا به ویروس اچآیوی فقط مشکلات بهداشتی ندارد و تاثیرات فرهنگی و اجتماعی نیز در پی دارد، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به تنهایی نمیتواند آن را کنترل کند و سازمانهای دیگر باید به آن کمک کنند. محمد میرزایی تصریح میکند: برنامه استراتژیک پیشگیری و کنترل ویروس اچآیوی در سال ۹۴ در شورای عالی سلامت و امنیت غذایی کشور با حضور رئیسجمهوری تصویب و ابلاغ شده است. بر این اساس همه دستگاههای اجرایی موظف شدهاند برنامه پیشگیری و کنترل ویروس اچآیوی را تدوین و اجرایی کنند.
وی در پاسخ به این سوال که همکاری سازمانهای همدان با دانشگاه علومپزشکی در این زمینه چگونه است، توضیح میدهد: یک سری از سازمانها و شرکای برنامه مانند بهزیستی، دانشگاه علومپزشکی و اداره امور زندانها که پیگیری این موضوع جزو وظایف ذاتی آنهاست، برنامههای خودشان را دارند و خوب فعالیت میکنند اما بعضی از سازمانها همکاری مطلوبی ندارند. بر این اساس طبق جلسهای که اخیرا در استانداری تشکیل شد، استانداری وارد این موضوع شد و سازمانهای مربوطه را مکلف کرد برنامه عملیاتی خود را بر مبنای برنامه کشوری تدوین و اجرا کنند. اگر این اتفاق ظرف ۱۰ روز آینده نیفتد اسامی آنها اعلام خواهد شد.
- اقدامات دانشگاه علومپزشکی ابنسینا
کارشناس ایدز معاونت بهداشتی دانشگاه علومپزشکی ابنسینا درباره اقدامات دانشگاه علومپزشکی ابنسینا در چهارچوب این برنامه میگوید: راهاندازی ۳ مرکز مشاوره بیماریهای رفتاری در ۳ شهرستان همدان، ملایر و نهاوند از جمله این اقدامات بوده است. ضمن اینکه در سایر شهرستانها حداقل یک پایگاه مشاوره بیماریهای رفتاری فعال است. در کنار این مراکز تست تشخیص سریع بیماریابی انجام میشود و در صورت ابتلای شهروندی به این بیماری، تحت مراقبت و درمان قرار میگیرد.
وی میافزاید: فعالیتهای آموزشی و کاهش آسیب مانند توزیع وسایل کاهش آسیب از جمله سرنگ و کاندوم از دیگر اقدامات معاونت بهداشتی دانشگاه علومپزشکی ابنسینا در چهارچوب برنامه وزارت بهداشت است. مرکز مشاوره زنان آسیبپذیر نیز در استان راهاندازی شده است که جامعه هدف آن زنانیاند که یا خود رفتار پرخطر دارند یا همسرانشان به بیماری اچآیوی مبتلا هستند. تیمهای سیار نیز فعالند و در پاتوقها و مناطقی که محل تجمع معتادان است، حضور پیدا میکنند و برای جلوگیری از انتقال بیماریهایی مانند ایدز و دیگر بیماریهای عفونی و کاهش آسیب اطلاعرسانی میکنند. میرزایی خاطرنشان میکند: برای شرکای برنامه نیز کارگاههای آموزشی متعدد برگزار میشود و آنها را در خصوص برنامه استراتژیک پیشگیری و کنترل اچآیوی توجیه کردهایم پس بهانهای برای سر باززدن از وظایف خودشان ندارند.
کارشناس ایدز معاونت بهداشتی دانشگاه علومپزشکی ابنسینا برنامه پیشگیری از انتقال ویروس اچآیوی مادر به کودک را نیز از دیگر برنامههای دانشگاه میداند و ادامه میدهد: در این برنامه کلیه زنان باردار از نظر ابتلا به اچآیوی مورد بررسی قرار میگیرند و در صورت ابتلای مادر به این بیماری تحت کنترل و مصرف دارو قرار میگیرد تا بیماری به کودک منتقل نشود.
- نگاهی به آمار
میرزایی با بیان اینکه ۷۲۵ مورد ثبتشده ابتلا به ایدز در استان داریم، میگوید: ۱۸ درصد مبتلایان زن و ۸۲ درصد مرد هستند. ضمن اینکه تاکنون ۳۱۵ نفر از موارد گفتهشده فوت کردهاند. بیش از ۸۰ درصد پروندههای فعال تحت درمان هستند و درمان این افراد نیز نوعی پیشگیری محسوب میشود چون از انتقال بیماری به افراد دیگر جلوگیری میکند. این کارشناس معتقد است در طول سالهای اخیر دریافتهایم انتقال ویروس اچآیوی از طریق روابط جنسی محافظتنشده در حال افزایش است و این یک هشدار محسوب میشود. ما باید به جوانان و نوجوانان نحوه خودمراقبتی را آموزش دهیم، چراکه گروه عمده مبتلایان بخش فعال جامعه یعنی جوانان و نوجوانان هستند.
- گروههای کلیدی
محمدمیرزایی کارشناس ایدز معاونت بهداشتی دانشگاه علومپزشکی ابنسینا میگوید: به همه افراد جامعه توصیه میکنیم تست اچآیوی بدهند و هر چند ماه آن را تکرار کنند. مصرفکنندگان مواد مخدر تزریقی، زنان تنفروش، زندانیان، مبتلایان به بیماریهای آمیزشی، مبتلایان به هپاتیت، افراد مبتلا به بیماری سل، زنان باردار و شرکای جنسی این گروهها گروههای کلیدی در موضوع اچآیوی محسوب میشوند و تست تشخیصی برای همه این گروهها انجام میشود.