یکی از مهم‌ترین ظرفیت‌های مهم شهرستان ملایر در حوزه کشاورزی است که در تولید انواع محصولات کشاورزی به ویژه انگور جایگاه برتر استان را به خود اختصاص داده است. آلبالو و گیلاس ملایر نیز یکی از مهم‌ترین محصولات کشاورزی و باغی این شهرستان است. شهرستان ملایر در تولید آلبالو و گیلاس رتبه برتر استان را به خود اختصاص داده است. تولید این محصول علاوه بر تامین نیاز استان به سایر استان‌های کشور نیز صادر می‌شود. علاوه بر تازه‌خوری این محصول تولید انواع کمپوت، لواشک، مربا و شربت آلبالو و گیلاس از جمله مشتقات آن است.
بخش زند ملایر یکی از ۴ بخش این شهرستان است که با داشتن ۴۶ روستای دارای سکنه و حدود ۱۰ هزار جمعیت با برخورداری از امکانات مختلف از جمله کارخانه‌های مختلف به‌ویژه معادن سرمک، کارخانه کیان کرد و ذوب‌آهن، وجود سد کلان و باغ‌های زیبا یکی از بخش‌های مهم این شهرستان محسوب می‌شود. یکی از مهم‌ترین و زیباترین ظرفیت‌های بخش زند ملایر وجود درختان آلبالو در این منطقه است که عطر شکوفه‌های آن در فصل بهار مشام هر رهگذری را معطر می‌کند. باغ‌های آلبالو یکی از جاذبه‌های گردشگری بخش زند است که مسافران و گردشگران زیادی را به این منطقه جذب می‌کند.
- سطح زیر کشت آلبالو
بخشدار زند با اشاره به این‌که ۴۵۰ هکتار از اراضی این بخش زیر کشت درختان آلبالو است، می‌گوید: شهرستان ملایر در تولید آلبالو در استان همدان رتبه برتر را دارد و بیشترین آلبالوی این شهرستان مختص بخش زند است. حمید امیدی در گفت‌وگو با همشهری با بیان این‌که سالانه بیش از ۱۶۰۰ تن محصول آلبالو از باغ‌های این بخش برداشت می‌شود، بیان می‌کند: امسال نیز برداشت آلبالو از باغ‌های این بخش آغاز شده است و تا اواسط مردادماه ادامه دارد. پیش‌بینی می‌شود میزان برداشت آلبالو از باغ‌های بخش زند امسال نسبت به سال گذشته بیشتر باشد. این محصول علاوه بر تامین شهرستان به سایر استان‌های کشور صادر می‌شود.
- برگزاری جشنواره آلبالو
بخشدار زند از برگزاری دومین جشنواره آلبالوی ملایر در بخش زند در اواخر تیرماه خبر می‌دهد و می‌گوید: این جشنواره با حضور پرشور مردم و مسئولان امسال نیز برگزار می‌شود. امیدی هدف از برگزاری این جشنواره را معرفی بیشتر بخش زند و توانمندی‌های این بخش و محصول آلبالو و جذب گردشگر می‌داند و بیان می‌کند: در تلاش هستیم تا بتوانیم با پیگیری مسئولان این جشنواره را در سطح ملی برگزار کنیم. وی ادامه می‌دهد: بخش زند می‌تواند به یک منطقه گردشگری تبدیل شود. در این زمینه باید زیرساخت‌های لازم فراهم شود. امیدواریم مسئولان حمایت لازم را در این زمینه داشته باشند.
- وجود دلالان
بخشدار زند یکی از مهم‌ترین مشکلات باغداران را در این بخش برای فروش محصول وجود دلالان و واسطه‌ها می‌داند و می‌گوید: به منظور سود کشاورزان به دنبال جذب سرمایه‌گذاران برای فراوری محصول در شهرستان هستیم. امیدی با بیان این‌که محصول آلبالو و گیلاس قابلیت بالایی برای صنایع تبدیلی و فراوری دارد، می‌افزاید: با ایجاد صنایع تبدیلی در این بخش علاوه بر توسعه شهرستان می‌توان اشتغال زیادی را نیز در این بخش ایجاد کرد که این امر بسیار به نفع باغداران است. وی خاطرنشان می‌کند: به دنبال راه‌اندازی و ثبت تعاونی آلبالوکاران در ملایر هستیم. در این زمینه با همکاری جهاد کشاورزی و اتاق بازرگانی پیگیری‌های لازم در حال انجام است. بخشدار زند با بیان این‌که آلبالو یکی از میوه‌های حساس به سرماست، توضیح می‌دهد: بیمه محصول و باغ‌ها از توصیه‌های ما به باغداران است تا در هنگام سرمازدگی با مشکل مواجه نشوند.
- متوسط تولید آلبالو در ملایر
مسئول باغبانی اداره جهاد کشاورزی ملایر نیز می‌گوید: ۵۰۰ هکتار از اراضی شهرستان ملایر زیر کشت آلبالو است. از این میزان ۹۰ درصد آن بارور است. پیش‌بینی می‌شود امسال ۱۸۰۰ تن آلبالو از حدود ۵۰۰ هکتار باغ‌های این شهرستان برداشت شود. مصطفی باقرزاده با اشاره به این‌که متوسط تولید آلبالو در ملایر ۴ تن در هر هکتار است، می‌افزاید: بیشترین میزان تولید آلبالو در بخش زند و اراضی روستاهای کمازان، کَساوند، گوشه کساوند، میشن، سیاه‌چغا، پیروز، احمدیه و زنگنه است.
وی بیشترین مصرف آلبالو را برای تهیه شربت، ترشی، لواشک و آلبالو خشک می‌داند و ادامه می‌دهد: با توجه به کیفیت بالای آلبالوی ملایر مصرف تازه‌خوری آن بیشتر در بازار تهران به فروش می‌رسد. مسئول باغبانی اداره جهاد کشاورزی ملایر تصریح می‌کند: هر سال حدود ۵ تا ۱۰ درصد به سطح زیر کشت مزارع آلبالو در شهرستان ملایر اضافه می‌شود. درصد رشد آن بستگی به شرایط بازار و نرخ قیمت محصول دارد. برداشت آلبالو هم‌اکنون در مرحله آغاز است و از روزهای آینده شدت می‌گیرد.
- پیش‌بینی تولید ۵۰۰ تن گیلاس در ملایر
مسئول باغبانی اداره جهاد کشاورزی ملایر سطح زیر کشت گیلاس را در این شهرستان ۲۰۰ هکتار عنوان می‌کند و می‌گوید: از این میزان حدود ۱۳۰ تا ۱۴۰ هکتار آن بارور است. مصطفی باقرزاده با بیان این‌که بیشترین میزان تولید گیلاس نیز در بخش زند است، می‌افزاید: میانگین تولید گیلاس در این شهرستان ۳۲۰۰ کیلوگرم در هر هکتار است. وی ملایر را یکی از شهرستان‌های مهم در تولید گیلاس می‌داند و بیان می‌کند: پیش‌بینی می‌شود امسال حدود ۵۰۰ تن گیلاس در ملایر تولید شود.