ما این حق را داریم که در گپهای خانوادگی، در جمع دوستان و هر جای دیگری در خصوص گستره وسیع موضوعات مرتبط با زندگی خود از برجام گرفته تا روش کاشت توتفرنگی، از راههای رفع تورم تا درمان نقرس، از مناسبترین راه حل مشکل ترافیک تا محتوای کتاب تاریخ کلاس سوم دبستان و مانند آن اظهار نظر کنیم و کسی نباید مانع این حق ما شود.
همه این اظهار نظرها، محترم است اما معتبر نیست. شرط اصلی اعتبار، تخصص است.
از این روی، به رغم چنین حقی، پرسش این است که آیا اخلاقا اجازه داریم از طریق رسانه برای مردم و نه یک جمع محدود دوستانه، در خصوص هر موضوعی نظر کارشناسی دهیم؟
از پگاه شنبه تا شامگاه جمعه، گروه بزرگی از چهرهها، اعم از مسئولان و مقامات، هنرمندان، ورزشگاران، سلبریتیها، استادان دانشگاه و مانند آن، در مورد مسائل مختلف با مردم و جامعه سخن گفته و اظهار نظرمیکنند و راهکار ارائه میدهند که بخش قابل توجهی از این نظرها و راهکارها بیارتباط با تخصص و تجربه عملی آنهاست.
بیایید آنها را به چالش قورمه سبزی دعوت کنیم.
از هنرمندی که در خصوص راههای حل مشکل کودکان خیابانی نظر تخصصی میدهد، از سیاستمداری که در خصوص سرمربی تیم ملی فوتبال نظر تخصصی میدهد، از ورزشکاری که در خصوص، کاهش خشونتهای اجتماعی نظر تخصصی میدهد، از اهل فلسفه وعرفانی که در باره بایدهای تعهدات دو طرف در برجام نظر تخصصی میدهد، بخواهیم وارد چالش قورمه سبزی شود.
به آنها بگوییم، شما در طول زندگی خود، بارها در خانه، رستوان، میهمانیها و نظایر آن قورمه سبزی خوردهاید، شما بارها کنار دست مادر یا همسر خود شاهد شیوه طبخ قورمهسبزی بودهاید، شما احتمالا بارها به سفارش مادر یا همسر خود، مواد اولیه قورمهسبزی را خریدهاید. شما شاید برای خودتان چند بار قورمه سبزی هم طبخ کرده باشید اما اگر به شما بگویند برای مهمانی بزرگی که در پیش داریم قورمه سبزی طبخ کن، خواهید گفت؛ نمیتوانم چون تخصص آن را ندارم.
پس چگونه است در گستره وسیعی از موضوعاتی که هیچ تجربه علمی، مطالعه فردی و تجربه عملی ندارید، اظهار نظر تخصصی میکنید؟
آیا دانش و تجربه طبخ قورمهسبزی برای یک گروه بزرگ، سهمگینتر و سختتر از دانش و تجربه در حوزه روابط بینالملل، جامعهشناسی، فرهنگ، موسیقی، سینما، فوتبال و مانند آن است که بدین راحتی اظهار نظر تخصصی میکنید؟
از این روی هر وقت قرار است در حوزهای که تخصص ندارید برای مردم سخن بگوید، قبلاش یک وعده قورمهسبزی برای جمعی بزرگ طبخ کنید تا بفهمید تخصص یعنی چه؟