اگر در گذشته زندگی میکردید و بنا داشتید یک آلبوم موسیقی روانه بازار کنید، هیچ چیز جز عشق دیوانهوار به این حرفه، نمیتوانست به شما انگیزه ورود دهد. ضبط آنالوگ سازهای دستی و هزینه بالای تولید موسیقی بخش کوچکی از هزینهها را شامل میشد.
تکثیر موسیقی در قالب نوار کاست و چیزهایی شبیه آن و توزیع گسترده به سراسر کشور، قاره و جهان باعث میشد صرفا افراد معدودی بتوانند خود را در این عرصه به شهرت برسانند؛ افرادی که یا باید تحتحمایت و تایید سرمایهدارها قرار میگرفتند یا اینکه خودشان پول بادآوردهای در جیب داشته باشند تا بتوانند آلبوم خود را تولید و توزیع کنند.
- دگرگونی صنعت موسیقی با ورود اینترنت
اما تغییرات تکنولوژیکی در سالهای اخیر، اثری شگفتانگیز بر بازار موسیقی گذاشت، بهگونهای که پس از آن تقریبا تمامی ۷۰ شرکت بزرگ موسیقی در دنیا، ورشکست شدند. یک رایانه و میکروفن نیاز است تا چند ساعت بعد از اینکه «هوس» خواننده شدن به سرتان زد، اولین آلبومتان را منتشر کنید.
اینترنت نیز توانست تمامی مراحل قبلی انتشار موسیقی مثل رایزنی با خردهفروشان، بستهبندی، تکثیر فیزیکی، ارسال و... را حذف کند تا به صورت رایگان و در عرض چند ثانیه، موزیک شما برای همگان قابل دریافت باشد. اما با تغییر شیوه تولید، شیوه مصرف موسیقی نیز تغییر کرده است و مخاطب در هر زمان و هر مکانی میتواند موسیقی را بهصورت قانونی یا غیرقانونی دانلود کند. خردهفروشیهای موسیقی هم به سمت تعطیلی در حرکتند.
اینجاست که بسیاری معتقدند عصر شرکتهای موسیقایی و تهیهکنندگان به پایان رسیده و خوانندگان خود میتوانند شرکتهای تکنفره موسیقی داشته باشند و این یعنی صنعتی جدید. اما ماجرا بههمین سادگیها هم نیست.
آسان بودن تولید و توزیع باعث میشود اینترنت انباری انبوه از موسیقی شود. در عصر جدید موسیقی این خلاقیت و کیفیت است که حرف اول را میزند. از سویی فضای مجازی بستری یکسان برای همه نیست. تبلیغات، رابطهها و همکاری با توزیعکنندگان مجازی چیزی نیست که هر خوانندهای بتواند از پس آن بربیاید و این وجود شرکتهای موسیقایی را ضروری کرده است.
افراد زیادی در این صنعت در حال فعالیت هستند مانند: ترانهسراها و آهنگ سازها که آهنگهای جدید را میسازند؛ خوانندهها، نوازنده ها، رهبران ارکستر و مدیران گروههای موسیقی که موسیقی را اجرا میکنند.
- پول سازترین شرکتها در صنعت موسیقی
اما اکنون بازار موسیقی جهانی در دستان چهار شرکت است و این چهار برند بزرگ با بهدست گرفتن ۷۰ درصد بازار جهانی و ۸۰ درصد بازار ایالاتمتحده به نوعی یک الیگوپولی (یا انحصار چندگانه) ایجاد کردهاند.
شرکتهای کوچک در رقابت با این شرکتها یا هضم میشوند و به بزرگترها میپیوندند یا حذف شده و ورشکست میشوند. صنعت موسیقی در قرن بیستم انحصاری بوده و بیش از ۷۵ درصد آن تنها به چهار برند مهم «Sony Music, the EMI Group, the Warner Music Group , the Universal Music Group » تعلق داشت.
این صنعت هماکنون نیز همین روال را دارد و انحصار چهارگانه همچنان بر بازار موسیقی جهان حاکم است. جالب اینجاست که دو شرکت «سونی» و «وارنر» در صنعت سینما نیز حضور داشته و یکی از ۶ شرکت انحصاری هالیوود محسوب میشوند.
SonyBMG یکی از چهار شرکت اصلی است. درعرصه بینالمللی، این شرکت دارای چندین شرکت بزرگ و معتبر مانند «Columbia Records، Epic Records و Legacy Recordings» است.
اما سوال اینجاست که این شرکتها با وجود مسائلی که فضای مجازی و تغییرات تکنولوژیکی پدید آورده است، چگونه توانستهاند صنعت موسیقی جهانی را از آن خود کنند؟ یکی از برجستهترین راههای فروش اینترنتی موسیقی، نرمافزارهای تلفن همراه هستند. «اپل» نرمافزار «استور آی تونز» خود را در ۲۰۰۳ راهاندازی کرد.
اپل قراردادی را با تمام شرکتهای بزرگ برای توزیع موسیقیهایشان بهواسطه استور آنلاین خودش امضا کرد و این بهمعنای یک موفقیت بزرگ برای بازار موسیقی آنلاین بود. بعد از آن به تدریج استورها تاسیس شدند.
مدل اروپایی آی تونز شرکت موسیقی Spotify است که از ۲۰۱۱ وارد بازار اروپا شده است. مدلهای کسبوکار در صنعت موسیقی در دوره فعلی به چهار بخش عمده تقسیم میشود: مدل خرید تک آهنگ یا آلبوم به صورت مستقیم، مدل اشتراک، مدلهای رایگان مبتنی بر تبلیغات، مدل deal ۳۶۰