خیلی سخت به محل برپایی نمایشگاه رسیدیم. در نبود اطلاعرسانی، برخی مسئولان هم آدرس دقیق برپایی این نمایشگاه را نمیدانستند. خود نمایشگاه هم در شرایط عجیبی روز آخرش را سپری میکرد. سکوت و غرفههای خالی از مشتری و حتی متصدی، فضای حاکم بر نمایشگاهی بود که توانمندی تولیدکنندگان پوشاک استان اردبیل را به نمایش میگذاشت. با چرخی کوتاه در این نمایشگاه به راحتی میتوانستید بازار عرضه و تقاضا در این واحد صنفی را با این شرایط برآورد کنید. غرفههایی که از دنیای رنگ و تنوع مد لباس، تنها به چند لباس فرم مدرسه و اداره، آن هم با رنگ و طرحهای نهچندان دلچسب اختصاص یافته بود و ذوق مشتریهای کمش را برای تداوم تماشا کور میکرد.
- گلایه علاقهمندان
«کیمیا رحمانی» یکی از حاضران در این نمایشگاه که علاقهمند به دوخت و دوز است، میگوید: در سالی که با شعار رونق تولید قرار داریم انتظار از برپایی این نمایشگاهها برای ارائه توان تولیدی بومی و داخلی بسیار بالاتر از این سطح است و سطح این نمایشگاهها باید اینقدر بالا باشد تا خریداران را مجاب به خرید کند. وی از نبود اطلاعرسانی کافی برای برپایی چنین نمایشگاهی گلایه میکند و میافزاید: به عنوان یک علاقهمند به حضور در چنین نمایشگاههایی با دردسرهای فراوان موفق به یافتن محل نمایشگاه شدم و حتی کسبه محله طوی نیز اطلاعی از برپایی چنین نمایشگاهی نداشتند تا بتوانند ما را راهنمایی کنند.
«انسیه محمدی»، یکی دیگر از شهروندان اردبیلی، میگوید: در این نمایشگاهها بیشتر غرفههایی برای لباسهای فرم اداری و مدارس برپا شده است که حتی طراحی مناسبی هم نداشتند. ترکیب رنگهای ناهمگون نشان از کجسلیقگی در طراحی لباسهای عرضهشده در این نمایشگاه است. مسالهای که حوصله آدم را به شدت سر میبرد. در حالی که چنین نمایشگاههایی باید سرشار از طرحها و ایدههای نو و رنگهای متنوع و جالب باشند که بازدیدکنندگان را سر ذوق بیاورند.
- تولیدکنندگان بدون حامی
یکی از تولیدکنندگان پوشاک حاضر در این نمایشگاه در مورد حضور کمرنگ تولیدیها و نبود استقبال مردمی عنوان میکند: بیشتر تولیدیها به دنبال جذب مشتری لباس فرم مدارس هستند و در زمینه تولید طرحهای دیگر چندان توانی برای فعالیت و رقابت ندارند. «داوود نجفی» این مساله را به دلیل نبود طراحان برجسته در عرصه پوشاک استان میداند و میگوید: تولیدیهایی که انگیزه حضور و رقابت در بازار داشته باشند راغب به حضور طراح هستند به شرطی که طراحان نیز علاوه بر طراحی با مسائل دوخت و دوز برای طراحی آشنایی کافی داشته باشند و طرحهایشان بتواند مشتری را جذب کند. اما در حال حاضر این فقدان در عرصه پوشاک وجود دارد و در این شرایط سخت رقابتی، طراحان خوب هم قیمت بسیار بالایی دارند که هزینههایشان برای تولیدکنندگان بهصرفه نیست.
وی در مورد بازار عرضه و تقاضا تولیدیهای پوشاک اردبیل بیان میکند: هرچند واردات اجناس خارجی تا حدودی محدود شده و تا حدودی تاثیرگذار بوده است، بازار لباس متاثر از فاکتورهای زیادی است. در شرایط اقتصادی حال حاضر قدرت خرید مردم بسیار کم شده و این مساله بازار را همچنان در رکود نگه داشته است. این تولیدکننده بر ضرورت حمایت از این اصناف از سوی مسئولات تاکید و اظهار میکند: اگر مکانی برای عرضه مستقیم به تولیدیها داده شود و تولیدات استان بدون واسطه و تغییر مارک این پوشاک با برند اردبیل به مشتریان عرضه شود تولیدیهای اردبیل جانی دوباره خواهند گرفت. پرداخت تسهیلات شاید بتواند تا حدودی مشکلات تولیدکنندگان پوشاک را حل کند اما تنها راهکار نیست و باید مشکلات این قشر از نزدیک ارزیابی شود.
نجفی در مورد تحقق هدف برپایی نمایشگاهی با عنوان عرضه توانمندی تولیدی پوشاک استان اظهار میکند: این نمایشگاه باید در سطحی بسیار بالاتر از این برگزار شود. با برپایی این نمایشگاهها به شکل و شیوه کنونی هیچ کمکی به تولیدکنندگان نمیشود و فقط یک هزینه روی دستشان میماند. باید شرایطی فراهم شود که این نمایشگاهها به صورت سراسری و بینالمللی برای تولیدکنندگان استان برپا شود و با ایجاد فضای رقابتی انگیزه تولیدکنندگان افزایش پیدا کند چراکه در چنین فضایی پیشرفت بیشتری ایجاد میشود.
- ظرفیتهای لباس محلی
لباس محلی یکی دیگر از غرفههای این نمایشگاه است که آن هم زیبایی طرحهای لباس محلی را ندارد در حالی که این نمایشگاهها فرصت مغتنمی برای عرضه داشتههای فرهنگی است. «حسین قربانی»، مسئول غرفه لباس محلی، در مورد استفاده از طراح در تولید لباسهای محلی عنوان میکند: لباسهای محلی از سوی خیاطهای معمولی طراحی و دوخته و به صورت عمده، سفارشی یا تکفروشی عرضه میشود.
البته با وجود چشمنواز نبودن طرحهای لباس محلی در این نمایشگاه، استقبال از این لباسها بنا به اظهار مسئول غرفه نسبت به لباسهای دیگر تولیدیها بیشتر بوده است و این مساله نشان میدهد اگر در زمینه طراحی و عرضه لباسهای محلی کارهای بیشتری انجام شود، میتوان به احیای این پوشاک چشم امید بست. این در حالی است که تولیدیهای استان به تولید لباسهای فرم بسنده میکنند و جای خالی ایدههای نو و طرحهای جدید در میان آنها به شدت احساس میشود.
- نبود نگاه حرفهای در تولید پوشاک
طراحان حاضر در این نمایشگاهها نیز از نبود نگاه حرفهای تولیدکنندگان به تولید پوشاک میگویند. «الهام امانی»، یکی از این طراحان، عنوان میکند: نبود تخصص طراحی در تولیدیهای پوشاک اردبیل مشهود است و این در حالی است که در دنیای مد طراحی مهمترین اصل برای تولید و رقابت است. «شبنم اشرفیان» دیگر طراح حاضر در نمایشگاه نیز با بیان اینکه تبادل نظری بین طراحان و تولیدیها در این نمایشگاه ایجاد نشده است، اظهار میکند: حتی در طراحی لباس فرمهای مدارس هیچ اصول تخصصی و تناسب سن و همگونی رنگ در نظر گرفته نمیشود. تولیدیها و مدارس ترجیح میدهند با کمترین هزینه و با هر طرح و رنگی لباس را به بازار عرضه کنند در حالی که اصل کار را فراموش کردهاند.
طراحی بخش مهم تولید پوشاک است و میتواند در جذب مشتری و تبدیل شدنش به عنوان خریدار ثابت تاثیر جالب توجهی داشته باشد. «رومینا جعفری» و «سیما اسدی» دیگر طراحان حاضر در این نمایشگاه هم از کمتوجهی تولیدیها به طراحی در تولید پوشاک میگویند و معتقدند در این زمینه باید فرهنگسازی شود و تولیدکنندگان دست از تولید سنتی و کپیکاری بردارند، چراکه این دو آفت بازار پوشاک هستند.
- برپایی نمایشگاه با هدف حمایت از تولید داخلی
نمایشگاه توانمندی تولیدکنندگان پوشاک اردبیل در طبقه دوم پاساژ جواهر واقع در کوی طوی برگزار شد که به دلیل نبود اطلاعرسانی کافی استقبال از این نمایشگاه قابل قبول نبود. «سیدناصر اسحاقی» مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اردبیل، به عنوان متولی برگزاری در مورد هدف این نمایشگاه اظهار میکند: ترویج فرهنگ مد و لباس ایرانی و اسلامی و شناسایی ظرفیتهای کارگروه ساماندهی مد و لباس استان از جمله اهداف برگزاری نمایشگاه بود. وی با بیان اینکه برگزاری چنین نمایشگاههایی در حمایت از تولیدات داخلی و ایجاد اشتغال نقش بسزایی دارد، میافزاید: همه باید با فرهنگسازی برای استفاده از تولیدات داخلی تلاش کنیم و تولیدکنندگان نیز برای ارتقای کیفیت و تنوع در طراحی و رنگ تلاش کنند.
وی اظهار میکند: استان اردبیل قابلیتهای زیادی در تولید نساجی، پوشاک و لباس دارد، به طوری که برندهای معروف جهان پیشنهاد خرید کل تولیدات کارخانه نساجی سبلان اردبیل را دادهاند و تاکنون ۳ تولیدکننده لباس استان موفق به کسب برند ملی به نامهای دکتر فرم، آرتامهر و امیلی شده است. بیشک برپایی چنین نمایشگاهی به طور حتم باید منجر به معرفی و رونق تولیدات داخلی با برند استانی باشد. اما به نظر نمیرسد شرایط برگزاری این اهداف را محقق کرده باشد. اطلاعرسانی نامطلوب و نبود تبلیغات، فراهم نشدن شرایط حضور تمام تولیدکنندگان استان در نمایشگاه، ارائه نشدن تسهیلات ویژه برای تولیدکنندگان و بازدیدکنندگان و زمانبندی نامناسب به طور حتم نمیتواند مسئولان و شرکتکنندگان در این نمایشگاه را به اهدافی که برای آن برنامهریزی کردهاند، برساند. برپایی نمایشگاه توانمندی تولیدکنندگان پوشاک اردبیل با چنین نواقصی نهتنها ثمرهای برای رونق حوزه پوشاک استان ندارد که هزینهای مضاعف نیز برای برپاکنندگان و شرکتکنندگان در این نمایشگاه است.