به گزارش ایرنا، محمدرضا کاووسی روز چهارشنبه گفت: پارک ملی گلستان مرز بین استان گلستان و خراسان شمالی است. در بازدید هر ماهه از درختان پارک جنگلی گلستان، مشخص شد بسیاری از آنها گرفتار آفات و امراض شده‌اند.
وی ادامه داد: برخی کارشناسان به اشتباه علت خشکی را آب و هوا می‌دانند در حالی که چنین نیست و تا کنون برای درمان درختان اقداماتی صورت نگرفته است. از سال ۱۳۹۰ بیماری درختان گزارش شده و در آن زمان حدود سه هکتار از آنها گرفتار آفات بود. اما در حال حاضر کل پارک به سه بیماری قارچی آلوده است. زمانی که درخت به یک بیماری دچار می‌شود، در صورت عدم سیدگی به بیماری سایر آفات و امراض نیز به آن سرایت می‌کند.
کاووسی با اشاره به گونه‌های در معرض خطر این جنگل، گفت: عمده‌ترین و مهم‌ترین آنها درختان بلوط است که به بیماری ذغالی مبتلا شده‌اند. این بیماری در سال ۹۰-۸۹ برای اولین بار در ایران در جنگل‌های گلستان بر روی شاه‌بلوط‌های گونه Quercus castaneifolia گزارش شده است.
بیماری به صورت پژمردگی شاخ و برگ‌ها و خروج شیرابه‌های سیاه رنگ از داخل تنه است. به مرور زمان شیرابه افزایش یافته و حالت ذغالی شکل در روی تنه و سیاه شدن در زیر پوست قابل رویت است و در نهایت منجر به مرگ کامل درخت می‌شود.
عضو هیات علمی دانشگاه گرگان تصریح کرد: عامل بیماری دارای فاز اندوفیتی طولانی بوده و تا زمانی‌که درخت تحت تاثیر تنش واقع نشود، به فرم مهاجم و بیماری‌زا تبدیل نمی‌شود. همچنین تنش خشکی و دمای بالا عوامل مهم در شیوع این بیماری در اغلب نقاط دنیا است.
این کارشناس منابع طبیعی تصریح کرد: همچنین گونه‌های آزاد درختان که تعداد پایه زیادی از آنها به صورت خشکیده مشاهده می‌شود، گونه‌های ملچ و اجا که گیاهان اُشکوی بالا است که این گونه‌ها مانند پرستار عمل می‌کنند و در قسمت زیرین آنها درختان، درختچه‌ها و علوفه‌ها زندگی می‌کنند و در صورت آسیب‌دیدگی این درختان، گیاهان زیرین آنها نیز آسیب می‌بیند.
کاووسی در ادامه گفت: گونه‌های توسکا و برگ‌های توسکا نیز در این جنگل دچار بیماری سفید بلد هستند. همچنین درختان ملچ و آزاد به بیماری مرگ نارون و ذغالی مبتلا هستند.
این استاد جنگل‌شناسی و اکولوژی جنگل ادامه داد: بیماری مرگ نارون یا بیماری هلندی نارون از بیماری‌های مهم قارچی درختان نارون است. ملچ، درختی است از خانواده نارون که در میان بند و بالابند جنگل‌های شمال ایران وجود دارد و در اغلب جنگل‌های خزری از ارسباران، آستارا و طوالش تا نور و کجور و گرگان امتداد یافته است.
وی ادامه داد: ملچ اغلب به صورت انفرادی در جنگل‌های شمال دیده می‌شود و چون چوب خوش نقش و خوش کاری دارد، به شدت قاچاق شده است. حدود ۹۸ درصد پایه‌های ملچ بر اثر بیماری "مرگ نارون" از بین رفته‌اند و بسیاری از پایه‌های سالم نیز، آثاری از بیماری را نشان می‌دهند. ملچ در جنگل کاری‌ها استفاده نمی‌شود زیرا پرورش نهال آن در نهالستان مشکل است و همین سبب می‌شود نتوان با نهال‌کاری، حذف این درخت را جبران کرد.
کاووسی تصریح کرد: وضع پیش آمده برای ملچ یعنی در خطر انقراض قرار گرفتن بر اثر شیوع بیماری و نیز بهره‌برداری نامناسب است. بیماری "مرگ نارون" که عامل آن نوعی قارچ است، بسیاری از پایه‌های ملچ را درجنگل‌های شمال بیمار کرده و خشکانده است.
وی اضافه کرد: قارچ وارد لایه مریستمی درخت و بین چوب و پوست می‌شود و آوندها را مسدود و انتقال آب و مواد غذایی را متوقف می‌کند که در نتیجه، درخت می‌خشکد. ورود این قارچ به ایران یا شیوع آن مربوط به دهه‌های ۳۰ و ۴۰ همزمان با آغاز بهره‌برداری مدون از جنگل‌های شمال می‌شود.
عضو هیات علمی دانشگاه گرگان گفت: در مورد بیماری ذغالی بلوط در جنگل‌های شمالی و پارک گلستان کار بسیاری در کشور توسط دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی انجام شده است. همچنین به صورت بیولوژیک، فیزیکی، شیمیایی، بهداشتی و تلفیقی روش‌های کنترل وجود دارد و می‌توان از گسترش بیماری‌ها جلوگیری و گونه‌های باقی مانده را حفظ کرد.