این نمایشگاه تا ۷ مرداد از ساعت ۱۷ تا ۲۴ ادامه دارد. در این نمایشگاه ۲۸ استان کشور و ۲۸ شهرستان خراسان رضوی مشارکت دارند. فضایی با بیش از ۱۸۸ غرفه در فضایی به مساحت ۲۲۰۰ مترمربع به این نمایشگاه اختصاص یافته است.
- نقش صنایع دستی و گردشگری در اقتصاد کشور
صنایع دستی ایران یکی از صنایع هنری شاخص است که ریشه در فرهنگ و تاریخ این سرزمین دارد. صنایع دستی حاصل روح ملت‌ها و دستاورد هنرهای آموخته از نسلی به نسل دیگر است. بنابراین، صنایع دستی تنها کالایی برای مبادله نیست، بلکه خصوصیات فرهنگی و ویژگی‌های قومی نیز از این طریق مبادله می‌شود و نوعی ارتباط فرهنگی در میان جامعه‌ها پدید می‌آورد. رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور در حاشیه مراسم افتتاحیه دهمین نمایشگاه صنایع دستی و گردشگری استان خراسان رضوی در گفت‌وگو با همشهری می‌گوید: در سال گذشته در حوزه صنایع‌دستی بیش از ۲۸۰ میلیون دلار صادرات داشتیم. همچنین در حوزه صنایع دستی به‌صورت چمدانی صادرات خوبی انجام شده است.
وی با بیان این‌که صنایع دستی و گردشگری در وضعیت مناسبی قرار دارند، اظهار می‌کند: با توجه به شرایط کنونی کشور از لحاظ اقتصادی، به دنبال برنامه‌ای هستیم که این ۲ بخش بتوانند در اقتصاد کشور نقش پررنگ‌تری داشته باشند.
به گفته کارشناسان، سوغات هر شهر نمادی از آن شهر است و باورها و آیین‌های تاریخی مناطق مختلف ایران را یادآوری می‌کند. این روزها نبض سوغات متبرک مشهد الرضا(ع) در کشورهایی مانند چین و ترکیه رقم می‌خورد و کارشناسان گردشگری استان اعلام کرده‌اند هنرمندان و کارگاه‌های تولیدی مشهد سهمی کمتر از ۳۰ درصد از بازار سوغات این شهر دارند.
«علی‌اصغر مونسان» با تاکید بر حمایت از هنرمندان رشته‌های صنایع دستی عنوان می‌کند: از ابتدای سال ۹۷ برای حمایت از صنایع دستی داخلی قانون ممنوعیت واردات صنایع خارجی را اعمال کردیم تا با این روش بتوانیم به رونق بازار صنایع دستی کمک و به سمت رونق تولید حرکت کنیم. وی می‌افزاید: از دیگر برنامه‌های دولت دوازدهم در حمایت از صنایع دستی پروژه تجاری‌سازی آن است که به‌خوبی در حال اجراست. در این پروژه طراحی بسته‌بندی را مبتنی بر سلیقه مشتری قرار داده‌ایم و روی بازارهای جدید کار شده است. همچنین برای کاربردی کردن صنایع دستی هم برنامه‌هایی اجرا شده است و هدف این بوده که بیشتر از این‌که صنایع دستی را به‌عنوان یک کالای لوکس و هنری بشناسیم بتوانیم بازار آن را بزرگ کنیم.
رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور در خصوص گردشگری زیارت و سوغات مشهد بیان می‌کند: گردشگری زیارتی به گردشگری ترکیبی تبدیل شده که ارزش افزوده مضاعفی دارد. امروزه گردشگری زیارت به اضافه سلامت، درمان و تفریح را داریم. وی می‌گوید: خراسان رضوی در زمینه تولید صنایع دستی در جایگاه خوبی قرار دارد. شایان ذکر است که به خاطر ورود حجم بالای مسافر و گردشگر به مشهد مقدس به همه همکاران سفارش کرده‌ام که در اطراف حرم مطهر رضوی از فروش صنایع دستی خارجی و بدون کیفیت جلوگیری کنند. مونسان با اشاره به حضور هنرمندان صنایع دستی در نمایشگاه‌های بین‌المللی خاطرنشان می‌کند: به خاطر تفاوت نرخ ارزی ایجاد شده، ما توان حضور در تمام نمایشگاه‌های خارجی را نداریم.
- نیاز به دیده شدن
«مرجان اکبری» معاون میراث فرهنگی و صنایع دستی خراسان رضوی با اشاره به برگزاری این نمایشگاه می‌گوید: ما برای دیده شدن به فضاهای جمعی نیاز داریم. نمایشگاه یکی از بهترین مکان‌هایی است که در آن هنرمندان و آثار هنری‌شان به سطح عموم جامعه معرفی می‌شود. وی می‌افزاید: با برگزاری این نمایشگاه در سطح کشوری ما شاهد حضور و مشارکت سایر استان‌ها هستیم. امروزه این‌طور می‌توان گفت که صنایع دستی هر کدام از استان‌ها به‌نوعی پیشینه و هویت آن مکان جغرافیایی و شهر را معرفی می‌کند. اکبری در خصوص حمایت از هنرمندان صنایع دستی اظهار می‌کند: با معاون صنایع دستی گفت‌وگو کرده‌ایم و تمام سعی سازمان حول محور حمایت از جامعه هنرمندان می‌چرخد.
وی بیان می‌کند: هنرمندان تنها یک دسته نیستند. یک واژه تحت عنوان هنرمند صنایع دستی آنها را پوشش می‌دهد ولی این افراد از جزئیات متفاوت و ویژگی‌های خاص خودشان برخوردارند. یکی از نکات مهم در بین هنرمندان، تفاوت آثار هنری‌شان با یکدیگر است. معاون میراث فرهنگی و صنایع دستی خراسان رضوی تصریح می‌کند: هنرمندان به فضاهای کارگاهی، تامین بیمه و سختی شرایط کار را نیاز دارند. هنرمندان در هر جایگاهی که هستند باید دیده شوند. وی تاکید می‌کند: بحث حمایتی و اقتصاد هنرمندان بسیار مهم است، بعضی از افراد اقتصاد زندگی‌شان وابسته به صنایع دستی است، به‌خصوص آن تعداد افرادی که اقتصاد تک‌خانوار یا سرپرست خانوار و یا ساکن روستاهای محرومند.
اکبری یادآوری می‌کند: سعی سازمان میراث فرهنگی این است که از هنرمندان حمایت کند؛ برای مثال روستای «بسک» از توابع شهرستان تربت حیدریه به‌عنوان قطب گردشگری و روستای ملی ابریشم نام‌گذاری کردیم و شهرت جهانی به دست آورد. تمامی هنرمندان این روستا از این مزایای کلی بهره‌مند شدند. برای کسانی هم که بخواهند به‌صورت انفرادی کار کنند و کارگاه‌هایشان را توسعه بدهند، وام‌هایی مدنظر گرفته شده است. شایان ذکر است که نمایشگاه فرش دستباف و ساخت ایران از برنامه‌های جانبی نمایشگاه سراسری صنایع دستی و هنرهای سنتی مشهد است.
- ساختمانی برای گوهر سنگ‌ها
«ابوالفضل مکرمی‌فر» مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی در حاشیه مراسم افتتاحیه دهمین نمایشگاه صنایع دستی و هنرهای سنتی در مشهد به همشهری می‌گوید: با توجه به این‌که همه مواد صنایع دستی اصل و غیروارداتی است و در هر جا امکان تولیدش وجود دارد، ارزش افزوده بالایی دارد، به همین دلیل این صنعت می‌تواند در بحث اقتصاد مقاومتی و رونق تولید کمک کند. وی با اشاره به ظرفیت‌های لازم در زمینه صنایع دستی در استان عنوان می‌کند: این ظرفیت‌ها در صنایع دستی مشهد و استان بسیار متعدد و مهم است. حتی برخی از این ظرفیت‌ها جهانی هستند. از جمله عنوان شهر گوهر سنگ‌ها که در سال ۲۰۱۷ به مشهد داده شد و قرار شد ساختمانی برای گوهر سنگ‌ها بنا شود که در هفته دولت کلنگ‌زنی می‌شود.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی در ادامه خاطرنشان می‌کند: در سال ۹۷ برای حمایت از هنرمندان ۱۰ میلیارد و ۵۶۰ میلیون تومان تسهیلات با بهره کم به هنرمندان صنایع دستی داده شد و برای سال جاری پیش‌بینی ما یک میلیارد و۱۸۰ میلیون تومان است. وی با اشاره به نحوه بسته‌بندی صنایع دستی اظهار می‌کند: با توجه به اهمیت بسته‌بندی صنایع دستی با دانشگاه هنر برای طراحی بسته‌بندی‌ها تفاهم‌نامه‌ای امضا کردیم.
مکرمی‌فر درخصوص بیمه هنرمندان می‌گوید: بیمه هنرمندان استانداردسازی شده و مشخص شده که مشمول چه کسانی می‌شود؛ به این معنا که هنرمند چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد تا بیمه به او تعلق گیرد. یک سهم ۲۵۰ نفری به ما داده‌اند و هر ۲۵۰ نفر بیمه شدند. همچنین در سال ۹۸ هم بیمه شدن ۲۹۸ نفر پیش‌بینی شده و مجموعا در سال ۹۸، ما ۲ هزار و ۱۲۲ نفر هنرمند را تحت بیمه هنرمندی سازمان خواهیم داشت.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی تصریح می‌کند: در سال گذشته ۳۲ نمایشگاه و در ۳ ماه اول سال جاری ۱۰ نمایشگاه برگزار کردیم. همچنین ۷۳ بازارچه صنایع دستی به‌صورت دائمی داشتیم که بیشتر در ایام تعطیلات فعال بودند. امسال نیز ۶۱ بازارچه موقت و فصلی داریم که همگی آنها فعالند.