و با سرمایه خدایی امامت که از سرچشمه ولایت مطلقه و الهام ربانی مایه گرفته بود، احکام اسلامی را مانند پدران و اجداد بزرگوارش گسترش داد، به تعلیم و ارشاد پرداخت و به مسائل بسیاری پاسخ گفت.»
حجت الاسلام و المسلمین محمد صادق کفیل در گفتوگو با ایسنا، با اشاره به تاریخچه زندگی امام جواد (ع) اظهار کرد: امام جواد (ع) در سال ۱۹۵ به دنیا آمدند و هشت ساله بودند که به مقام امامت رسیدند. یعنی سال ۲۰۳ و تا سال ۲۲۰ که مصادف با سال شهادت ایشان است. بیستو پنج سال عمر کردند و جوانترین امام امام جواد (ع) بود. در همین مدت ۱۷ سال که از مدت امامتش میگذشت بیش از صد شاگرد تربیت کردند و به تعبیری جریان سازی عظیمی در دین اسلام داشتند و راهگشای گرههای فکری بودند که دشوارترین سوالات را پاسخ میدادند و با فرقههای که در آن زمان وجود داشتند مجالس بحث و مناظره بر پا میکردند.
وی گفت: با وجود سن کم وارد بحث های علمی شدند و با بهره گیری از سرچشمه ولایت احکام اسلامی را گسترش داده و از طریق سازمان وکالت با شیعیان ارتباط برقرار میکردند و از این طریق با سوالات پاسخ داده و با شائبهها مقابله کند.
این استاد دانشگاه ادامه داد: یکی از نکات واضح در زندگی امام جواد(ع) ازدواج ایشان با دختر مامون بود. دلیل و چرایی ازدواج شاید برای برخی مشخص نباشد. دلیل این که مامون به امام جواد (ع) پیشنهاد ازداوج داد این بود که دختر خود را به خانه اهل بیت (ع) بفرستد و از این طریق بتواند کنترل امام(ع) را داشته باشد و از طرف دیگر علویان را از قیام علیه خود دست بردارند. در جریان ازدواج برخی از درباریان مخالف بودند و دلیل آنها این بود که چه بسا حکومت از عباسیان به علویان منتقل شود این رفتار دوگانه نشان از آن دارد که برخی برای حب دنیا و زندگی دنیا هر تصمیم که به نفع خودشان است میگیرند در نظام زندگی باید مواظب باشیم که به خاطر جاه مقام و پست و مال به هر کاری دست نزنیم.
وی یادآور شد: امام جواد (ع) ۱۵ سال از دوران امامت خود را در زمان مامون و دو سال در زمان معتصم سپری کردند. این دو خلیفه عباسی دوران خفقان و فشار سختی را بر امام جواد (ع) وارد میکردند. دلیل شهادت ائمه (ع) نشناختن آنها نبود بلکه دلیل تعلق خاطر افراد به دنیا بود.
وی در ادامه با اشاره به احادیثی از امام جواد (ع) گفت: امام جواد (ع) میفرمایند:" کسی که به سوی خدا رفت به تعبیری طلب بی نیازی از خدا کرد مردم به سوی او میآیند و کسی که گناه نکند مردم عاشق او میشوند اگر دوست دارید در جامعه جایگاه داشته باشید باید به خدا متصل شوید و هویت و جایگاه خود را از خداوند بگیرند. " همچنین امام جواد (ع) در حدیثی دیگر میفرماید: «سه چیز مقدمه رضایت خداوند است یک استغفار کردن، دوم خوش برخوردی و سوم زیاد صدقه دادن است.» این سه رفتار راه رضایت خداوند از زبان امام جواد (ع) است. گاهی برخی میگویند به ما ظلم میشود حضرت در حدیثی دیگری درباره ظلم ظالم به مظلوم میفرمایند:" روز قیامت بر ظالم سخت است از روز ستم بر مظلوم. "
حضرت جواد الائمه علیهالسلام در حدیثی میفرمایند: «هرکس بدون علم عمل کند، آنچه را فاسد میکند بیشتر از آنچه است که اصلاح میکند. هر عملی چه برای دنیا و چه برای آخرت و همچنین چه شخصی باشد چه اجتماعی، باید از روی علم باشد و علم آن است که خلاف در آن نیست. اگر این طور نباشد، عمل از روی جهل است و عمل بدون علم، آنچه فاسد میکند بیشتر است از آنچه اصلاح میکند.»(نزهة الناظر و تنبیه الخاطر، ص۱۳۴)
امام رضا علیهالسلام در بیانی در مورد شهادت حضرت جواد علیهالسلام به یاران خود فرمود: پدر و مادرم فدای آن شهیدی که اهل آسمان برای او گریه میکنند. از روی خشم کشته میشود و خدا بر قاتل او خشم میگیرد، پس) قاتل او(نمیماند مگر اندکی؛ تا اینکه خدا عذاب دردناک و عقاب شدید را به سوی او میفرستد. (اثبات الوصیة، ص۲۱۷)