بیشترین تلفات ناشی از تصادفات درون‌شهری در یزد مربوط به راکبان موتورسیکلت و عابران پیاده است. البته نقش عابر پیاده امسال پررنگ‌تر شده است که برخی آن را به شرایط اقتصادی و اجتماعی حاکم بر جامعه نسبت می‌دهند، چراکه این وضعیت بر کیفیت رانندگی تاثیر گذاشته است. آمارهای ۳ ماه امسال گواه رشد ۶۲ درصدی تلفات است و به گفته مسئولان مرتبط با این موضوع، این روند افزایش در ماه مرداد نیز ادامه دارد که قطعا ارزیابی و تحلیل آن تا آخر ماه اعلام خواهد شد.
قطعا طرح جامع ترافیک یزد راهکارهایی را برای کاهش تصادفات درون شهری تدوین کرده که هنوز به مرحله اجرا درنیامده است. این طرح در حال بازنگری است تا با شرایط امروز نسبت به تدوین راهکارهایی برای کاهش ترافیک اقدام شود. براساس این طرح یکی از راهکارهای پیشنهادی برای کاهش تصادفات، معابر یک‌طرفه است که هنوز در یزد به مرحله اجرا در نیامده در حالی که پلیس راهنمایی و رانندگی یزد عقیده دارد دور زدن‌های فراوان در خیابان دوطرفه و فاقد رفیوژ میانی بسیار خطرناک است.
- نقش پررنگ عابران پیاده و موتورسواران در افزایش تلفات
دبیر شورای ترافیک استان یزد با بیان این‌که آمار جانباختگان تصادفات درون‌شهری در ۳ ماه نخست امسال ۲۶ نفر و در مدت مشابه سال قبل ۱۶ نفر بوده است، اظهار می‌کند: آمار جانباختگان تصادفات درون شهری یزد افزایش ۵/۶۲ درصدی را نشان می‌دهد و ارزیابی وضعیت فعلی نشان از ادامه این روند افزایشی در مرداد دارد.
«محمد منتظر» می‌افزاید: این آمار شامل ۱۶ جانباخته در شهر یزد، یک جانباخته در شهر تفت، یک جانباخته در شهر ابرکوه، یک جانباخته در شهر مهریز، یک جانباخته در شهر بافق، یک جانباخته در شهر اشکذر، ۳ جانباخته در شهر میبد، ۲ جانباخته در شهر اردکان و ۲ جانباخته در شهر بهاباد است.
وی ادامه می‌دهد: ۱۱ نفر از متوفیان معابر درون شهری یزد در سال جاری عابران پیاده و ۱۰ نفر نیز راکبان موتور بودند و بقیه نیز شامل مواردی از جمله واژگونی و برخورد با مانع بوده است.
دبیر شورای ترافیک استان یزد بیان می‌کند: البته این استان در ۵ سال گذشته، همواره با روند کاهشی تلفات مواجه بوده است و سال گذشته با کاهش ۱۷ درصدی تلفات، دومین استان کشور در این زمینه معرفی شده است، اما این روند کاهشی به نقاط سختی رسیده است، به طوری که حتی افزایش یک تا دو نفر به تلفات استان، درصد را به میزان قابل توجهی تغییر می‌دهد و از این به بعد فرهنگسازی رفتارهای درست ترافیکی باید در دستور کار قرار گیرد.
- پراکندگی تصادفات در نقاط مختلف شهر
منتظر درباره نقش شورای ترافیک در کاهش تصادفات و تلفات درون شهری می‌گوید: بررسی تصادفات نشان می‌دهد که تلفات درون شهری شهرهای استان در یک نقطه مشخص نیست که با اصلاحات هندسی نقاط حادثه‌خیز رفع شود بلکه تصادفات منجر به فوت به طور کاملا پراکنده در شهر اتفاق افتاده است. وی با تاکید بر این‌که در حال حاضر عامل انسانی در افزایش تصادفات منجر به فوت، نقش پررنگی دارد، می‌گوید: باید برای آموزش رفتارهای صحیح رانندگی اقدام شود اما با توجه به این‌که آموزش ترافیک در استان متولی خاصی ندارد، همه متولیان امر آموزش و فرهنگسازی باید وارد عمل شوند چراکه کاهش آمار تصادفات و تلفات رانندگی به صورت مستقیم به رفتارهای رانندگان بستگی دارد.
منتظر می‌گوید: حتی دوربین‌های کنترل سرعت هم برای مردم عادی شده و تردد با سرعت بالا، استفاده غیرمجاز از موتورسیکلت برای تردد دانش‌آموزان و رها کردن بچه‌های کوچک به بهانه دوچرخه‌سواری در معابر شهر، آمار تلفات را افزایش داده است. وی ادامه می‌دهد: یکی دیگر از دلایل افزایش تصادفات را نیز می‌توان بالا رفتن سرعت تردد در کوچه‌های پخش‌کننده ترافیک دانست.
- افزایش تصادفات در معابر مرکز شهر و حاشیه‌ها
سرپرست پلیس راهور یزد با بیان این‌که عمده تصادفات شهری استان در معابر فرعی است، ادامه می‌دهد: در معابر بزرگراهی از جمله بلوار دانشجو و بلوار جمهوری تصادف به مراتب کمتر از معابر فرعی است. «رضا زارع» می‌افزاید: از سوی دیگر تصادفات در معابر حاشیه‌ای شهر که هم حضور پلیس و هم تجهیزات کنترل ترافیک کم است، افزایش داشته و پلیس راهنمایی و رانندگی نیز امکان اعزام تیم به این نقاط از شهر را ندارد.
وی ادامه می‌دهد: عمده تلفات سال جاری در تصادفات درون شهری مربوط به مرکز شهر و حاشیه‌ها بوده که البته حاشیه‌ها سهم بیشتری در این ارتباط داشته‌اند. سرپرست پلیس راهور استان یزد یکی از دلایل افزایش قابل توجه تلفات تصادفات شهری در استان را رعایت نکردن قوانین رانندگی به‌ویژه رعایت نشدن حق تقدم بیان می‌کند و می‌افزاید: در نقاطی که رفتارهای ترافیکی مردم با دوربین‌ها نظارت می‌شود، این تخلفات کمتر است اما قطعا همه شهر زیر پوشش مدیریت هوشمند ترافیک نیست. وی با تاکید بر این‌که دوربین‌ها نقش موثری در کاهش تصادفات و در نتیجه تلفات معابر شهرهای استان دارند، می‌گوید: در نقاطی که دوربین‌های ترافیکی نصب شده است، تصادفات منجر به فوت اتفاق نیفتاده است یعنی می‌توان گفت که این دوربین‌ها نقش پیشگیرانه دارند.
- دوطرفه بودن معابر، عامل اصلی افزایش تصادفات
«رضا زارع»، سرپرست پلیس راهور یزد مهم‌ترین عامل تصادفات در شهر یزد را خیابان‌های دوطرفه می‌داند و می‌گوید: این موضوع باعث می‌شود راننده در هر نقطه‌ای که مایل است، دور بزند و با توجه به این‌که در هنگام دورزدن دید محدود می‌شود، تصادفات بسیاری به‌ویژه برخورد موتور با ماشین را شاهد هستیم. وی با بیان این‌که همواره در ۹۰ درصد تصادفات درون شهری استان موتورسیکلت دخالت دارد می‌افزاید: اما این روند در سال جاری شامل ۷۰ درصد موتورسوار و ۲۰ درصد عامل پیاده و بقیه نیز تصادفات مربوط به دوچرخه و سرنشین ماشین است.
سرپرست راهور یزد بهترین راهکار برای کاهش تصادفات و در نتیجه تلفات معابر شهری را فرهنگسازی و همراهی هرچه بیشتر مردم می‌داند و می‌افزاید: هرچه پلیس فشار بیاورد و جریمه کند، نارضایتی و بدبینی نسبت به پلیس بیشتر می‌شود و نتیجه نیز نخواهد داشت اما با فرهنگسازی می‌توان این موضوع را مدیریت کرد. وی ادامه می‌دهد: برای مثال باید خانواده‌ها را آموزش داد که برای فرزندان دانش‌آموز خود موتورسیکلت خریداری نکنند، چراکه بخشی از تلفات درون شهر استان به‌ویژه یزد مربوط به راکبان موتورسیکلتی است که اجازه استفاده از موتور را نداشته‌اند. زارع درباره استاندارد بودن معابر شهری نیز می‌گوید: معابر هم مشکلاتی دارند اما نقش عامل انسانی در بروز تصادفات و افزایش تلفات درون شهری بسیار پررنگ‌تر از سایر عوامل از جمله استاندارد نبودن معابر است.
- ابهام در بررسی‌های آماری میزان تصادفات
افزایش۶۲ درصدی آمار تلفات تصادفات درون شهری بسیاری از مسئولان را به تکاپو واداشته است چراکه این میزان افزایش برخلاف روند کاهشی سال‌های قبل، ضرورت توجه به کاهش تصادفات را مضاعف می‌کند. به گزارش همشهری، اما برخی از مدیران یزدی عقیده دارند که این مقایسه بدون داشتن جامعه آماری مناسب، درست نیست؛ برای مثال تعداد تلفات باید به نسبت جمعیت و نسبت خودروهایی که در شهر افزایش یافته است، سنجیده شود و تنها مقایسه تلفات مبنای درستی برای این موضوع نیست. آنها عقیده دارند که سالانه ۱۰ هزار خودرو به معابر شهر یزد افزوده می‌شود و جمعیت شهر نیز رو به افزایش است، پس مقایسه تلفات با سال گذشته که تعداد خودروها و جمعیت کمتر بوده است، مبنای درستی ندارد.
مدیر ترافیک شهرداری یزد بیان می‌کند: آمارهای ترافیکی و حوادث با افزایش روزافزون تعداد خودروها و رشد جمعیت باید سنجیده شود و بدون استناد به این عوامل نمی‌توان تحلیل درستی از افزایش یا کاهش تصادفات و تلفات ارائه کرد. «حمیدرضا دهقان بنادکی» می‌افزاید: سالانه ۸ تا ۱۰ هزار خودرو جدید وارد معابر شهر یزد می‌شود. رشد جمعیت، توسعه شهر و توسعه طول معابر نیز اتفاق می‌افتد، از این رو مقایسه آماری تعداد کشته‌های امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل بدون توجه به این آیتم‌های مهم، درست نیست. وی شرایط دیگر از جمله وضعیت آب و هوا را نیز در بروز تصادفات موثر می‌داند و می‌افزاید: حتی برخی از تحلیل‌ها باید به این موضوع استناد کند چراکه برای مثال موتورسواران در فصل گرم از کلاه ایمنی استفاده نمی‌کنند و تلفات بیشتری را شاهد هستیم.
دهقان تاکید می‌کند: در دنیا آمار کشته‌های تصادفات را به نسبت جمعیت و تعداد خودروها می‌سنجند، به این ترتیب مقایسه آماری و ارائه درصدهای افزایش و کاهش زمانی درست است که جامعه آماری درستی در اختیار باشد. مدیر ترافیک شهرداری یزد می‌گوید: آمارهای کاهش تلفات در یزد به پوسته سخت خودش رسیده است، به این ترتیب حتی با افزایش یک نفر به آمار کشته‌شدگان درصد قابل توجهی افزایش را شاهد خواهیم بود.
وی یکی از راهکارهای مناسب برای کاهش تصادفات درون شهری به‌ویژه تصادفات منجر به فوت را تهیه بانک اطلاعاتی از تصادفات مطرح می‌کند و می‌افزاید: به این ترتیب می‌توانیم با اطلاع از نقاط بروز تصادف، نوع تصادف و دلیل آن، برای پیشگیری اقدام کنیم. وی ادامه می‌دهد: در حال حاضر اطلاعات به علت محرمانه بودن در اختیار شهرداری قرار نمی‌گیرد از این رو نمی‌توان برنامه هدفمندی را برای کاهش تصادفات شهری تدوین کنیم. دهقان می‌گوید: باید نرم افزاری در این ارتباط طراحی شود و اطلاعات تصادفات شهر در آن بارگذاری شود تا بتوانیم با تحلیل درست، راهکارهای مناسبی را برای کاهش تصادفات شهری ارائه و اجرا کنیم.