البته این آمار در دستگاه قضایی رتبه ۱۰ کشور را نشان می‌دهد که دلیل آن حل و فصل حدود ۸۰ درصد پرونده‌های درگیری با مشاوره در مراجع قضایی استان و در نتیجه ورود و ثبت ۲۰درصد از پرونده‌ها به دادگستری است. نزاع و درگیری خیابانی در برخی شهرها و مناطق حاشیه‌ای البرز گستردگی بیشتری دارد که عمده‌ترین دلایل آن بیکاری، اعتیاد، کم بودن آستانه صبر و تحمل، عدم تبعیت از قانون در برخی موارد مانند رانندگی و برخی اختلالات روانی که منجر به درگیری است، عنوان می‌شود.
- بررسی وضعیت جرائم و علل آنها
دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان البرز با بیان این‌که آمار پرونده‌های ورودی و ثبت‌شده نزاع‌های خیابانی در دستگاه قضایی استان رتبه ۱۰ کشور را دارد می‌گوید: طبق بررسی با نیروی انتظامی مشخص شد بعضی حوزه‌ها آمار نزاع و درگیری بیشتری دارند که ماموریت دادیم این جرائم و علت‌ها بررسی شوند. «حاجی‌رضا شاکرمی» اظهار می‌کند: به نیروی انتظامی ابلاغ شده تا هر کسی را که با نزاع و ضرب و جرح در خیابان ایجاد درگیری و اخلال در نظم کند، سریعا نسبت به دستگیری، جلب و ارجاع به دادگستری اقدام کند و در صورت مشاهده جرم نیاز به دستور قضایی نیست و بلافاصله برای جمع‌آوری آنها اقدام کند.
وی با بیان این‌که طبق بررسی‌ها بیشترین نزاع‌های استان در شهرستان فردیس انجام می‌شود می‌افزاید: این درگیری‌ها در مناطق حاشیه‌ای و بیشتر بر سر اختلافات شخصی، مالی و همچنین عدم سعه صدر و تحمل‌پذیری یکدیگر است. البته گاهی بعضی از اراذل و اوباش سابقه‌دار نیز عامل این درگیری‌ها هستند. دادستان کرج با تاکید بر این‌که شرکت در نزاع دسته‌جمعی محکومیت دارد، می‌گوید: اخلال در نظم و درگیری شلاق و تا یک سال حبس دارد و در صورتی که در نزاع، ضرب و جرح انجام شود، هم حبس سنگین‌تر است و هم دیه باید پرداخت شود.
شاکرمی با بیان این‌که تحمل‌پذیری و بالا بردن آستانه صبر در کاهش نزاع و آسیب در جامعه نقش بسزایی دارد، اظهار می‌کند: مردم باید تحمل‌پذیری داشته باشند و روی این ویژگی در فرزندان خود کار کنند و آموزش و پرورش و صدا و سیما نیز در آموزش و فرهنگ‌سازی این امر مهم بیشتر برنامه‌ریزی و فعالیت کنند.
- افزایش احساس امنیت
فرمانده انتظامی البرز با بیان این‌که البرز رتبه سوم کشور را در نزاع و درگیری دارد، می‌گوید: با این‌که آمار نزاع و درگیری نسبت به سال‌های گذشته در استان افزایش را نشان می‌دهد، اما با اقدامات خوبی که در دستگیری‌ها داشتیم، احساس ناامنی را بین شهروندان به حداقل رسانده و طبق نظرسنجی‌ها میزان رضایت و احساس امنیت نسبت به سال قبل ۱۳ درصد افزایش داشته است.
سردار «عباسعلی محمدیان» اظهار می‌کند: حدود ۲ درصد نزاع‌ها و درگیری‌ها در البرز بین اتباع بیگانه است که بیشتر در باغ‌ها، مزارع کشاورزی و کوره‌های آجرپزی اتفاق می‌افتد و بیشتر درگیری‌های افاغنه منجر به قتل می‌شود، اما در نزاع‌های ایرانی اینطور نیست. وی می‌گوید: ۸۰ درصد از نزاع‌ها و درگیری‌ها با مشاوره در کلانتری‌ها و مراجع انتظامی حل می‌شود و حدود ۲۰ درصد پرونده‌ها به مراجع قضایی ارجاع داده می‌شود.
فرمانده انتظامی البرز بیان می‌کند: در درگیری‌های خیابانی عواملی مانند مشکلات روحی و روانی افراد که منجر به رفتارهای ناهنجار می‌شود، نبود شغل ثابت و پایدار، کمبود برخی امکانات و زیرساخت‌های شهری مانند پارکینگ، کمبودها در مناطق حاشیه‌ای و کم‌برخوردار و بسیاری موارد دیگر نقش دارند که نیاز است نهادهای متولی با ریشه‌یابی و اقدام برای برطرف کردن عوامل مربوط به حوزه خود برای کاهش این آسیب اجتماعی اقدام کنند. سردار محمدیان با بیان این‌که برخورد قهری با این آسیب چاره‌ساز نیست می‌افزاید: در صورتی که نهادهای متولی به وظایف فرهنگی، اجتماعی و شهری خود که زمینه‌ساز این نزاع و درگیری‌هاست، عمل نکنند، نمی‌توان در این امر موفق عمل کرد و دستگیری و محکومیت به‌تنهایی نتیجه‌بخش نخواهد بود.
- تعامل همه دستگاه‌ها برای تقویت امنیت عمومی
سردار «عباسعلی محمدیان» فرمانده انتظامی البرز با اشاره به اهمیت تقویت امنیت عمومی جامعه و ضرورت تعامل همه دستگاه‌ها در این زمینه اظهار می‌کند: انتظار می‌رود در همه همایش‌ها، سمینارها و برنامه‌های اجتماعی، سیاسی و شهری که توسط دستگاه‌های مختلف در استان برگزار می‌شود، فرصت کوتاهی به نیروی انتظامی داده شود تا با حضور یکی از مقامات مسئول این حوزه و بررسی، همفکری و ارائه راهکار مناسب بتوان اقدامات موثرتر و سریع‌تری برای کاهش آسیب‌های استان به طور مشترک انجام داد.
- سن متهمان درگیری بالا رفته است
معاون عملیات فرماندهی انتظامی البرز اظهار می‌کند: برخلاف این تصور که بیشترین درگیری‌ها در بین جوان‌هاست، سن درگیری‌ها بالا رفته و بر سر موضوعات ساده و پیش‌پاافتاده اتفاق می‌افتد، اما در درگیری‌های استان ذز سال جاری تاکنون تلفات جانی نداشته‌ایم. به گزارش همشهری، سرهنگ «جواد صفایی» می‌گوید: بیشترین نزاع‌ها در مباحث ملکی، خانوادگی، قومی و نژادی، اختلافات مالی، تخطی‌های رانندگی و نبود امکانات شهری به‌ویژه در مناطق حاشیه‌ای است که به دلیل ناتوانی و کنترل خشم افراد منجر به درگیری می‌شود.
وی با بیان این‌که در تامین امنیت استان ۲۶ ارگان دخیل هستند که باید همه پای کار باشند، اظهار می‌کند: کمبودهایی مانند پارکینگ، آب، نداشتن جواز کسب برخی مشاغل، نبود نظارت بر قیمت‌ها و همچنین کمبود آستانه تحمل شهروندان مواردی هستند که منجر به درگیری به‌ویژه بین قشر آسیب‌پذیر می‌شوند و لازم است نهادهای متولی برای رفع این کاستی‌ها و مشکلات پای کار و هماهنگ با هم اقدام کنند.
صفایی با بیان این‌که حدود ۸۰ درصد فوریت‌های پلیسی مربوط به نزاع و درگیری است اضافه می‌کند: این ماموریت‌ها آسیب و خساراتی را به بخش تجهیزات و کارکنان زده و با هدررفت وقت مانع حضور به‌موقع در ماموریت‌های دیگر پلیس می‌شود و حجم پرونده‌های قضایی را بالا می‌برد، در حالی که اگر هر دستگاه به وظایف خود به‌خوبی عمل کند، سنگینی این بار بر دوش نیروی انتظامی کمتر خواهد شد. معاون عملیات فرماندهی انتظامی البرز با بیان این‌که در ساوجبلاغ بیشتر درگیری‌ها در مناطق کشاورزی و باغداری است، می‌افزاید: در نظرآباد، فردیس، طالقان و کرج بیشتر در مناطق حاشیه‌ای و کم‌برخوردار این نزاع‌ها انجام می‌شود.
سرهنگ صفایی در زمینه اقدامات پیشگیرانه برای نزاع‌های خیابانی اظهار می‌کند: شناسایی کانون‌های محل نزاع و درگیری، قهوه‌خانه‌های سنتی، حاشیه شهرها و پاتوق افرادی که بی‌حوصله و کم‌حوصله هستند و عمدتا باعث درگیری هستند، در دستور کار پلیس قرار دارد و برای آگاه‌سازی مردم باسخنرانی در مساجد و مناطق حاشیه‌ای و همچنین استفاده از افراد امین در محله‌ها برای کاهش این نزاع‌ها اقدام می‌کنیم.
سرهنگ صفایی با تاکید بر اهمیت و ضرورت مهارت‌های زندگی به‌ویژه کنترل خشم می‌گوید: آموزش این مهارت‌ها و راه‌های پیشگیری باید در مدارس انجام شود و موارد قانونی در کتاب‌های درسی گنجانده شود تا از کودکی در ذهن و رفتار افراد نهادینه شود. در این زمینه صدا و سیما نیز با برنامه‌های فرهنگی و مناسب نقش تعیین‌کننده‌ای می‌تواند داشته باشد.
- پیامدهای اجتماعی نزاع خیابانی
بابک روئین‌تن- کارشناس روانشناسی و مشاوره: نزاع‌های خیابانی نشان‌دهنده عدم کنترل بر گفتار و عملکرد است. وقتی گوشه کنار شهر نزاعی رخ می‌دهد جامعه‌ای از انسان‌ها که ناظر چنین منظره‌ای هستند تا ساعت‌ها تحت تاثیر آن قرار می‌گیرند. طبق آمار بیشترین نزاع خیابانی بین افراد معتاد و کم‌سواد یا افرادی که تحت فشارهای عصبی و هیستریک و تنش‌های خانوادگی، شغلی و فشارهای مالی هستند، رخ می‌دهد.
هر نزاع خیابانی پیامدهای ناگواری دارد که مثل موج، بسیاری از انسان‌هایی را که ناخواسته ناظر آن بوده‌اند متأثر می‌کند. این پدیده پیامدهای دیگری در درجه دوم و چندم نیز دارد و می‌توان گفت اخلال در کسب و کار، اختلال در آرامش و امنیت محیط و ایجاد ترافیک حاصل نزاع خیابانی است که همگی همراه با استرس بوده و از دید روانشناسی همه افرادی که خواسته یا ناخواسته در محیط مشرف به نزاع خیابانی قرار می‌گیرند تا ساعاتی بعد از نزاع بازدهی درستی از نظر کاری، رفتاری و گفتاری ندارند و موج منفی در روح و روان افراد جاری و ساری خواهد بود و چه‌بسا این موج عامل نزاعی دیگر در جایی دیگر شود.
این فرایند در طول روز ادامه‌دار می‌شود و از برخورد مشتری و فروشنده گرفته تا ارباب رجوع و کارمند، والدین و فرزندان یا حتی فرزندان با هم تغییرات محسوس و غیر قابل انکاری دارد تا جایی که مغز همه افراد ناظر تا مدت‌ها حس تعادل ندارد و تا ساعت‌ها خاطره دیده‌ها و شنیده‌ها در مغز
می‌ماند. برای کم کردن چنین نزاع‌هایی علاوه بر رفع و کم کردن تنش‌ها، باید به فرهنگ‌سازی در جامعه توجه بیشتری شود. باید فرهنگ عذرخواهی و تشکر را ترویج داد و حس نوع‌دوستی، گذشت و فرهنگ فداکاری را در بین اقشار جامعه پرورش داد. البته این امر به همت عالی نیاز دارد و در وهله اول باید افراد جامعه به خود و دیگران علاقه‌مند شده و احترام گذاشتن به خود و دیگران را در خود نهادینه کنند.