بلاتکلیفی این خیابان نیمهکاره که سالهاست به حال خود رها شده، همانقدر که انتظار دوستداران میراث فرهنگی اصفهان برای جلوگیری از تخریب بافت تاریخی قلب شهر را برآورده نمیکند، محلهای قدیمی در همسایگی مسجد شیخ لطفالله و میدان نقش جهان را به یک لکه ماندگار بدمنظره و نابسامان تبدیل کرده است. این در شرایطی است که از یک سو مدیران شهری بر تکمیل خیابان پافشاری میکنند تا این لکه محرومیت از قلب منطقه تاریخی و گردشگری اصفهان پاک و مسیر جایگزین پیادهراه میدان برای بازگشت زندگی به این بافت فرسوده ایجاد شود و از سوی دیگر مالکان ناراضی که املاکشان در مسیر طرح خیابانسازی قرار گرفته و دوستداران میراث فرهنگی بر این باورند که خیابانسازی در این حریم، نتیجهای جز تخریب بافت تاریخی و به خطر انداختن مسجد شیخ لطفالله و میدان نقش جهان نخواهد داشت.
- زندگی زیر فشار مشکلات بافت فرسوده و شایعات
«اکبر پهلوانزاده» که یکی از اهالی قدیمی این محله است با گلایه از بیتوجهی شهرداری به تکمیل این خیابان میگوید: اینجا یک بافت فرسوده است که قرار بود شهرداری مشکلاتش را با ساخت خیابان جدید حل کند اما نهتنها این خیابان ساخته نشد، بلکه بعضی املاک را خریدند و خراب کردند و نخالههایشان همینجا ماند، بعضی از مالکان هم حاضر به فروش زمینی که در طرح افتاده نیستند و به همین علت در یک جا کوچه گشاد شده و یک جا تنگ مانده! از همه مهمتر اینکه خانههای خراب شده به زبالهدانی یا پارکینگ تبدیل شده که باعث آزار و اذیت همسایهها میشود.
یکی دیگر از مستاجران محله هم از بازار داغ شایعات درباره چند برابر شدن ارزش املاک این محدوده پس از خیابانسازی میگوید و ادامه میدهد: این شایعات باعث میشود مالکان باقیمانده، زیر بار فروش زمینهایی که در طرح قرار میگیرد نروند، با این وجود شهرداری تنها برای آزادسازی به مالکان فشار میآورد و همین باعث میشود آزادسازی به کندی پیش برود.
«سعیده جلوانی» نیز با انتقاد از آسفالت نامناسب و خاکی ماندن بعضی از مناطق محله، میگوید: اتفاقا همه خانههای اینجا قدیمی و فرسوده نیستند. همانطور که میبینید، خیابانسازی باعث شده بعضی از خانههای فرسوده تخریب و بازسازی شوند اما وضع نظافت محله اصلا خوب نیست، زمینهای خاکی در تابستان و زمستان باعث دردسر است، چون گرد و خاک و گلولای را به اطراف میپاشند، نخالههای ساختمانی و خانههای نیمهخراب هم که هزار و یک مشکل برای اهالی درست کرده که بارها به شهرداری شکایت کردهایم اما پاسخی نگرفتهایم.
- محل را ببینید، همه چیز روشن میشود
معاون شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان درپاسخ به این گلایهها به همشهری میگوید: درباره مشکلات ساکنان این محدوده، باید با شهردار منطقه۳ گفتوگو کنید اما به نظر من هر کسی یکبار از این خیابان بازدید کند، همه چیز برایش روشن میشود، از جمله اینکه مشکل چیست و چگونه میتوان آن را حل کرد. «سید احمد حسینینیا» با اشاره به چهار یا پنج دوره بازدید خود از این خیابان در چند سال گذشته، ادامه میدهد: همین هفته قبل هم از خیابان آقانورالله بازدید کردیم و گلایههای مردم را درباره ابهامات طرح و سرنوشت و مصوبات آن شنیدیم و پاسخ دادیم. وی با تاکید بر ضرورت احداث گذر آقانورالله نجفی توضیح میدهد: به دلیل اینکه میدان نقشجهان در سالهای اخیر پیادهراه شد، نیاز به یک راه فرعی برای عبور جریان ترافیک وجود داشت تا مشکل رفت و آمد شهروندان حل شود که با این سیاستگذاری، طرح گذر آقا نورالله نجفی به تصویب رسید.
- آزادسازی همیشه مخالف دارد
مدیر منطقه ۳ شهرداری اصفهان نیز درباره مشکلات اهالی این محدوده و دیگر شهروندان و گردشگران از نمای بد خیابان آقانورالله و مشکلات سکونت در آن به همشهری میگوید: موضوع اصلی درباره خیابان آقانورالله این است که مصوبه دارد و از نظر ما مشکلی برای تکمیل آن وجود ندارد، فقط بعضی از مباحث در سالهای اخیر مطرح شده که در دست بررسی و اعلام نتیجه نهایی از سوی مراجع ذیصلاح کشوری است.
«حسین کارگر» درباره نارضایتی مالکان از فروش زمینهای محدوده طرح نیز یادآور میشود: قطعا آن دسته از اهالی محله که مخالف این طرح هستند و از اجرای آن انتقاد دارند، کسانی هستند که ملکشان در محدوده تخریب و آزادسازی قرار گرفته است، این مسائل همیشه در حاشیه آزادسازی طرحهای عمرانی وجود دارد اما موضوع کلی که بر آن تاکید داریم این است که این خیابان برای تامین مسیر دسترسی به بازار و مرکز شهر و عبور و مرور ترافیک این منطقه طراحی شده اما پس از اجرا با مخالفتهایی روبهرو شده که قرار است با نظر شورای عالی شهرسازی و معماری این اختلاف نظرها حل شود.
وی از اعلام نظر نهایی این شورا در هفته آینده خبر میدهد و میگوید: مساحت خیابان آقانورالله نجفی حدود ۷ هزار و ۱۰۰ متر مربع است، برای احداث این خیابان ۷۵ پلاک در مسیر قرار گرفته که تاکنون ۷۰ درصد از آزادسازی آن به اتمام رسیده و ۱۲ پلاک مسکونی باقی مانده که ۶ پلاک آن باید به صورت کامل و ۶ پلاک به صورت نیمی از مساحت پلاکها آزادسازی شود.
مدیر منطقه ۳ اصفهان از آزادسازیها نیز دفاع میکند و میافزاید: شهرداری براساس مصوباتی که به آن ابلاغ شده شروع به آزادسازی کرده است، در مجموع خیابان آقانورالله قطعا احداث میشود اما روی عرض گذر و سیما و منظر شهری و نوع کار باید اصلاحاتی انجام شود و به دلیل تعاملی که با سازمان میراث فرهنگی داریم، یک مقدار کار را کُند پیش میبریم. قرار بر این است که میراث فرهنگی اگر قرار است اصلاحاتی در احداث این گذر انجام شود، آن را تا هفته آینده انجام داده و به شهرداری ابلاغ کند.
- یک تیر و دو نشان
از سوی دیگر، مدیر کل میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری استان اصفهان درباره سرنوشت خیابان آقانورالله و میدان نقش جهان و مسجد شیخ لطفالله، به همشهری میگوید: گفتنیها درباره این خیابان در سالهای گذشته بارها گفته شده است، اما خبر جدیدی که میتوانم اعلام کنم این است که در حال پیگیری طرحی هستیم که با همکاری شهرداری بتوانیم هم بافت تاریخی و قدیمی شهر را احیا کنیم و هم بدنهسازی خیابان به درستی انجام شود.
«فریدون اللهیاری» تاکید میراث فرهنگی در اجرای این پروژه را احیای بافت فرسوده همسایه میدان نقش جهان میداند و میافزاید: این موضوع در معاونت میراث فرهنگی کشور نیز مطرح و نظرات مشخص و ابلاغ شده و بر اساس آن باید طرح ساخت خیابان آقانورالله اجرا شود. وی گلایههای اهالی محله، شهروندان اصفهانی و حتی گردشگران از منظر نامناسبی که این خیابان نیمهکاره در دل بافت تاریخی شهر ایجاد کرده را درست و بجا میداند و میگوید: مدتهاست که این خیابان شرایط نامناسبی دارد که باعث آزار و اذیت اهالی منطقه شده و امیدواریم طرح نهایی این خیابان با توافق میراث و شهرداری هرچه زودتر به نتیجه برسد تا کار عملیاتی آغاز شود.
اللهیاری با تاکید بر اینکه نظرات میراث فرهنگی درباره چگونگی ساخت این خیابان در اسرع وقت اجرا خواهد شد، ادامه میدهد: طرح نهایی خیابان آقانورالله در حال گذراندن مراحل نهایی است، با این وجود به نظر من دلیل اصلی توقف طرح این بود که در دهه ۸۰ شهرداری ساخت این خیابان را بدون مصوبه آغاز کرد و در آغاز دهه ۹۰ بود که تخریب گسترده منازل مسکونی و زمینهای محدوده این طرح متوقف شد، در این مدت بخشی از آزادسازیها صورت گرفت و بخشی نیز نیمهکاره رها شد. او اطمینان داد در حریم میدان تاریخی نقش جهان هیچ اتفاق بدون برنامه و بررسی نشدهای رخ نخواهد داد و میگوید: کمیتههای کشوری و استانی در حال بررسی و پیگیری سرنوشت این خیابان هستند و حتی اگر دستور العملی تصویب شود، اجرای آن نیازمند بررسی دوباره و درنظر گرفتن یکسری ملاحظات، پیش از اجرای نهایی است.
- یک سؤال تامل برانگیز
رئیس کمیسیون عمران، معماری و شهرسازی شورای اسلامی شهر اصفهان درباره خیابان آقانورالله نجفی میگوید: بخشهایی از این گذر از سمت خیابان هاتف در طرح تفصیلی وجود داشته اما اوایل دهه ۹۰ و همزمان با ممنوعیت ورود خودرو به میدان، انگیزهها برای ایجاد این خیابان قوت میگیرد و در نهایت این مسیر با عرض معبر بر روی عدد ۱۴ متر به تصویب کمیسیون ماده ۵ میرسد. «شیرین طغیانی» با اشاره به طول ۷۰۰ متری این خیابان میافزاید: اینکه آیا وجود این گذر در محدوده میدان نقش جهان و بهویژه پشت مسجد شیخ لطفالله الزامی داشته یا خیر، یک سؤال تامل برانگیز است، در واقع آنچه اتفاق افتاده مربوط به سالهای قبل است و تصمیمگیری در زمینه آن ربطی به شورای پنجم و مدیریت شهری فعلی ندارد.