این معضل در گرمای طاقت‌فرسای سیستان و بلوچستان به خصوص در شهرستان زابل نمود بیشتری دارد. برخی خیابان‌های این شهر از جمله خیابان شهید بختیاری، بلوار کارگر، باقری‌جنوبی و امام خمینی(ره) به‌دلیل رها شدن زباله و خم شدن معتادان زباله‌گرد در مخازن زباله چهره نامناسبی به خود گرفته است.
- اعتیاد، فقر و زباله‌گردی
یک کارشناس آسیب‌های اجتماعی می‌گوید: این افراد که اغلب معتاد هستند بدون رعایت مسائل بهداشتی به جست‌وجوی محتویات مخازن زباله به‌ویژه کاغذ، مقوا و بطری‌های پلاستیکی وآلمینیومی دچار انواع بیماری‌های پوستی قارچی، باکتریایی و ویروسی نظیر زرد زخم، زگیل می‌شوند.
«علیرضا بامری» افزود: از سوی دیگر وجود زباله‌گردها در شهر موجب پراکنده شدن زباله‌ها، جاری شدن شیرابه در معابر و وارد آمدن آسیب‌های زیست‌محیطی و بهداشتی در شهر می‌شود.
یکی از شهروندان زابلی می‌گوید: در محله مزار جدید یا خیابان شهید بختیاری با وجود داشتن چندین مخزن چرخ‌دار زباله همچنان زباله در معابر و خیابان‌ها دیده می‌شود. «عیسی شاهرودی» می‌افزاید: متاسفانه مخزن‌های تعبیه‌شده در برخی خیابان‌ها به محلی برای جولان زباله‌گردهای شهر زابل تبدیل شده و آن‌ها به دنبال زباله‌های بازیافتی اغلب مخازن را به شکل وارونه رها می‌کنند.
به گفته وی زیر و رو کردن زباله‌ها توسط زباله‌گردها سبب شده زباله‌ها در معابر شهر پراکنده شود که آلودگی محیطی، جمع شدن حشرات و انتشار بوی بد را در پی دارد. این موضوع سلامت ساکنان این محله‌ها را تهدید می‌کند. وی ادامه می‌دهد: هر بار که از منزل بیرون می‌آیم، با معتادانی که تا نصف بدن در سطل‌های زباله رفته و مشغول جمع‌آوری ضایعات هستند، مواجه می‌شوم. آن‌ها پس از ترک محل مقدار زیادی زباله روی سطح آسفالت باقی می‌گذارند که بوی نامطبوع آن حتی تا داخل منزلمان هم می‌آید؛ البته بارها به شهرداری اعلام کرده‌ایم ولی به این مسأله به صورت جدی رسیدگی نشده است.
- تفکیک زباله در معابر
یکی دیگر از شهروندان هم می‌گوید: وجود زباله‌گردها در شهر آزاردهنده است و چهره‌ای زشت از کوچه و خیابان‌های زابل در اذهان باقی می‌گذارد. «حسین پودینه‌پور» می‌افزاید: متاسفانه شاهدیم مخازن زباله به کارگاه تفکیک زباله در محل تبدیل شده‌اند به طوری که افراد زباله‌ها را به این سو و آن سو پرت می‌کنند تا شیء مورد نظر را از میان انبوه زباله داخل مخزن خارج کنند. گاهی هم مخازن زباله به‌موقع تخلیه و جمع‌آوری نمی‌شود و بوی تعفن زباله‌ها و پراکنده شدن آن‌ها شهروندان را می‌آزارد. وی با اشاره به عبور با سرعت ماشین‌های جمع‌آوری زباله از بعضی کوچه‌ها بیان کرد: خودروهای جمع‌آوری زباله وارد محله‌ها می‌شوند و صدای آژیر پخش می‌کنند اما با سرعت عبور می‌کنند و تا شهروند زباله را به بیرون می‌آورد خودرو حمل زباله از کوچه و خیابان عبور کرده و شهروندان مجبور هستند زباله‌ها را در زمین‌های خاکی اطراف رها کنند.
- جمع‌آوری روزانه ۷۰ تن زباله
معاون خدمات شهری زابل درباره جمع‌آوری زباله‌های سطح شهر زابل می‌گوید: بر اساس آمارهای استخراج‌شده، روزانه حدود ۷۰ تن زباله از سراسر شهر و محلات حاشیه شهر جمع‌آوری می‌شود. «عباس رنجبر» می‌افزاید: اگر شهروندان زباله‌های خود را در ساعت مقرر که تعیین‌شده بیرون بگذارند جمع‌آوری زباله کاری آسان است و به نحو مطلوبی انجام خواهد شد. وی تصریح کرد: متاسفانه شاهد زباله‌هایی هستیم که توسط زباله‌گردها در اطراف مخازن یا معابر رها می‌شود و بوی نامطبوع و آزاردهنده‌ای ایجاد می‌کند. اگر زباله‌های تر و خشک به صورت تفکیک‌شده از سوی شهروندان به داخل مخازن انتقال یابند، این مشکل تا حدودی حل می‌شود.
رنجبر درباره مشکلات مخازن زباله هم بیان کرد: مخازن زباله شست‌وشو داده می‌شوند، اما گاه این مخازن توسط افراد ناشناسی آتش زده و بدنه مخازن سوخته و سیاه می‌شود که با شست‌وشو برطرف نمی‌شود. همچنین چرخ‌های مخازن همواره به سرقت می‌روند و باعث رها شدن زباله در شهر می‌شود. وی درباره سرعت کامیون‌های حمل زباله در حین جمع‌آوری زباله و عدم خدمات شهری مناسب بیان کرد: شهروندان می‌توانند مشکلات خود را درباره عدم جمع‌آوری زباله‌ها با شماره ۱۳۷ در میان بگذارند تا رسیدگی شود.
- مشکلات در تخریب پاتوق معتادان
دادستان سابق زابل می‌گوید: در شهر زابل ۷۰۰ نفر زباله‌گرد وجود دارد که بیشتر آن‌ها اعتیاد دارند اما کارتن‌خواب نیستند. «محمد سرگزی» می‌افزاید: اگر مکان‌هایی که افراد معتاد در خارج از شهر به پاتوق تبدیل کرده‌اند توسط نیروهای نظامی تخریب شود، معتادان وارد شهر می‌شوند و مشکلاتی را برای شهروندان به وجود می‌آورند. وی تصریح می‌کند: بیشترین آمار سرقت‌ها در زابل مربوط به افراد معتاد است، به طوری که در ۴۸ ساعتی که این افراد توسط نیروی انتظامی جمع‌آوری شده بودند آمار سرقت در این شهرستان به صفر رسیده بود. سرگزی می‌افزاید: نیازمند مشارکت همگانی در پیشگیری از اعتیاد به عنوان یک آسیب اجتماعی مهم و تاثیرگذار هستیم و سازمان‌های مردم‌نهاد و تیم‌های محله‌ای در این زمینه می‌توانند اثرگذار باشند.
«محمد گنجی» می‌گوید: کاهش آسیب اجتماعی اعتیاد می‌تواند حتی در کاهش تکدی‌گری و آمار زباله‌گردهای شهر هم تاثیر جالب توجهی بگذارد. به گفته وی بیش از ۹۰ درصد زباله‌گردهای زابل از معتادان هستند که ما با برنامه‌های پیشگیرانه و فرهنگ‌سازی در این حوزه می‌توانیم گام‌های موثری در کاهش آسیب‌های اجتماعی برداریم. به گفته وی توجه به نیازهای جوانان، برنامه‌ریزی برای پر کردن اوقات فراغت و آگاهی‌بخشی خانواده‌ها در خصوص آسیب‌های اجتماعی به روند کاهشی و رسیدن به شرایط مطلوب کمک خواهد کرد. وی گفت: همچنین شهروندان باید برای آبادانی شهرستان احساس مسئولیت کنند و شهرداری نیز بستر حضور و همکاری مردم را فراهم آورد.
- برنامه‌های پیشگیرانه از اعتیاد
«محمدگنجی»، فرماندار شهرستان زابل، می‌گوید: کاهش آسیب اجتماعی اعتیاد می‌تواند حتی در کاهش تکدی‌گری و آمار زباله‌گردهای شهر هم تاثیر جالب توجهی بگذارد. والدین باید شرایط لازم برای ورزش و تفریح‌های سالم فرزندان را فراهم کنند تا اوقات فراغت جوانان با تفریحات سالم پر شود و به سمت آسیب‌های اجتماعی از جمله هدایت نشوند. با ساماندهی تشکل‌های غیردولتی و مشارکت‌های مردمی می‌توان به اهداف مورد نظر در این حوزه دست پیدا کرد.