تلاش برای ساختن زندگی بهتر، موضوع مشترک عصر روزهای پنجشنبه عده‌ای از ناتوانان جسمی حرکتی انزلی در محوطه شهرداری است. آنان در مکانی مشرف به بلوار زیبا در این شهر دورهم جمع می‌شوند و به گپ و گفت درباره مشکلاتشان می‌پردازند. پای حرف‌هایشان که می‌نشینم از مشکلاتی می‌گویند که سال‌هاست به قوت خویش باقی هستند. آنها هنوز امیدشان را از دست نداده‌اند و چشم‌انتظارند تا با اجرای قانون جامع حمایت از حقوق معلولان شرایط بهتری برایشان فراهم شود.
- نبود مرکز کاردرمانی در انزلی
«سیمین هادیانی» یکی از این معلولان به همشهری می‌گوید: ما مشکلات زیادی داریم. یکی از آنها نامناسب بودن معابر شهری است. رفت و آمد به ادارات و بانک‌ها برایمان دشوار است و حتی در بعضی موارد امکان‌پذیر نیست. برای برخی ادارات و بانک‌ها رمپ تعبیه شده اما به درستی ایجاد نشده و نمی‌توانیم از آن استفاده کنیم. در بعضی اماکن نظیر بلوار انزلی برای جلوگیری از ورود موتورسواران موانعی نصب شده، اما موتورسواران از این موانع هم می‌توانند عبور می‌کنند ولی افرادی که از صندلی چرخدار استفاده می‌کنند، قادر به عبور نیستند.
وی درباره دشواری دسترسی به امکانات درمانی بیان می‌کند: ویتامین‌ها و برخی داروهایی که باید از آنها استفاده کنیم، تحت پوشش بیمه نیستند. در انزلی دسترسی به مرکز کاردرمانی هم نداریم و باید به رشت برویم؛ در حالی که رفت و آمد به این شهر برایمان سخت و هزینه‌بر است. «مینا ایل‌بیگی» یکی دیگر از این افراد اظهار می‌کند: بیماران مبتلا به ام‌اس هم با مشکلات زیادی مواجهند. داروهای آنان تقریبا نایاب است و اکثرا تحت پوشش بیمه نیستند. کاش مسئولان برای رفع این مشکلات اقدام کنند.
- وام اشتغال کم است
بیکاری مساله‌ای فراگیر در جامعه است اما افرادی که دچار ناتوانی جسمی هستند، بیشتر تحت فشار قرار دارند. «بهروز درستی» معلول دیگر می‌گوید: بیشتر افرادی که تحت پوشش بهزیستی قرار دارند با مشکل اشتغال دست به گریبان هستند. در واقع سهم ۳ درصدی ناتوانان جسمی در استخدام لحاظ نمی‌شود. وی ادامه می‌دهد: ۱۰ تا ۱۵ میلیون تومان وام اشتغال با کارمزد ۴ درصد از سوی بهزیستی پرداخت می‌شود، اما این مبلغ با توجه به شرایط اقتصادی موجود برای راه‌اندازی کسب و کار کم است. از طرفی بعد از دریافت وام، دیگر تحت پوشش بهزیستی نخواهیم بود.
«علی‌اصغر صیاد خداشناس» وقتی قرار می‌شود از مشکلات حرف بزند، صندلی چرخدارش را جلو می‌راند و اظهار می‌کند: ۲۸ سال است که کارمند بهزیستی و تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی هستم. با توجه به وضعیت جسمی و ۵۲ سال سنی که دارم، تقاضای بازنشستگی کردم، اما موافقت نشد. به من گفتند مثل دیگران باید ۳۰ سال خدمت کنم.
- ضرورت توجه به کیفیت صندلی‌های چرخدار
کیفیت صندلی‌های چرخداری که از سوی بهزیستی در اختیار معلولان قرار می‌گیرد، موضوع دیگری است که مطرح می‌شود. «پروین هشتدری» یکی از معلولان اظهار می‌کند: برای دریافت صندلی چرخدار درخواستمان را به بهزیستی اعلام می‌کنیم و در نوبت قرار می‌گیریم. کیفیت صندلی‌های چرخداری که به ما می‌دهند، خوب نیست و حرکت با آنها به‌ویژه برای بانوان دشوار است. بانوان ناتوان بسیاری را می‌شناسم که به سبب محروم بودن از صندلی چرخدار مناسب، خانه‌نشین هستند. وی می‌گوید: گاهی برای انجام کارهای اداری و بانکی با برخوردهای نامناسبی مواجه می‌شویم. مجبوریم برای انجام کارهایمان حتما با همراه مراجعه کنیم؛ در حالی که برای بعضی از مراجعه با همراه ممکن نیست.
- تلاش برای دفاع از حقوق معلولان
«سپیده صیاد رضاپور» دیگر معلول اهل انزلی هم از نوشتن طومار و جمع‌آوری امضا برای حمایت از معلولان که اخیرا در انزلی انجام شد، خبر می‌دهد. «علی احمدزاده» هم در تایید خبرهای رضاپور و با بیان این‌که برای نوشتن این طومار بسیار تلاش کرده‌ایم، می‌گوید: سال ۸۳ یک قانون جهانی با عنوان قانون جامع حمایت از حقوق معلولان وارد کشور شد و به تصویب رسید. سال ۹۷ بازبینی و اصلاحات آن انجام، مصوب و به همه نهادهای مرتبط ابلاغ شد، اما تاکنون به مرحله اجرا در نیامده است. از این رو یک معلول در تهران، کمپینی تشکیل و فراخوان داد تا معلولان همه شهرها در اماکن عمومی امضا جمع‌آوری کنند تا در نهایت درخواست برای اجرای این قانون به رئیس‌جمهوری ارائه شود. این فراخوان در گیلان با جمع‌آوری امضا توسط معلولان در ۲ شهر انزلی و رشت مورد توجه قرار گرفته است.
وی با تصریح بر اهمیت نقش رسانه‌ها، به ویژه صداوسیما در آموزش و آشنایی جامعه با حقوق معلولان اظهار می‌کند: امیدواریم با اجرای این قانون، دست‌کم معلولان نسل‌های آتی دچار مشکلات کمتری باشند. احمدزاده از تصمیم برای تشکیل یک سمن که هیات موسس آن از بین خودشان خواهد بود به منظور جلب مشارکت، اشتغال‌زایی و حمایت از معلولان انزلی خبر می‌دهد.
- حقوقی که نادیده گرفته شد
رئیس اداره بهزیستی انزلی هم اظهار می‌کند: همه ما از حقوق شهروندی برخورداریم و معلولان هم در کنار این حقوق، نیازهایی دارند که در جامعه باید مورد توجه قرار بگیرد. مناسب‌سازی شهر برای حضور افراد با نیازهای ویژه، بخشی از این حقوق است و ۹۰ درصد این مناسب‌سازی بر عهده شهرداری‌هاست. «فرحناز غفاری‌فر» می‌افزاید: وجود رمپ، آسانسور و چراغ هشدار برای ناشنوایان در ساختمان‌ها، آماده بودن مدارس برای حضور دانش‌آموزان با نیازهای ویژه، امکان استفاده از عابربانک برای معلولان، آشنایی یکی از کارکنان هر اداره با زبان اشاره، اجرای خط بریل در پیاده‌روها برای نابینایان، امکان استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی و وجود سرویس‌های بهداشتی مناسب از جمله اقداماتی است که برای معلولان انجام شده است. وی می‌گوید: وقتی برای معلولان امکان حضور در جامعه مهیا نباشد، آنها خانه‌نشین می‌شوند.
این کار آسیب‌های دیگری هم در پی دارد. غفاری‌فر درباره حق ۳ درصدی معلولان در استخدام بیان می‌کند: اگر استخدامی در کار باشد، این افراد در مرحله مصاحبه به علت شرایط جسمی و محدودیت‌هایی که در حرکت دارند، رد می‌شوند. بنابراین به این بخش از حقوقشان هم نمی‌رسند. رئیس اداره بهزیستی انزلی با بیان این‌که این شهر اولین و تنها شهرستان گیلان است که اخیرا در آن تجمع آرام معلولان با مجوز استانداری انجام شده، اظهار می‌کند: همه حرف معلولان این است که ما هستیم، ما را ببینید. ما همانند شما هستیم و توانمندیم اگر فضا برایمان مهیا شود.
- اختصاص مکانی ویژه
یک هنرمند نقاش معلول می‌گوید: اختصاص یک مکان مناسب با امکان دسترسی آسان برای فعالیت‌های فرهنگی، هنری و اجتماعی افرادی که دارای ناتوانی جسمی هستند، ضرورت دارد؛ مکانی که در آن بتوانند باهم برای دستیابی به سطح بهتری از زندگی تلاش کنند. «شبنم جمشید پی» بیان می‌کند: معلولان بیش از هر چیز نیاز دارند که در زمینه اشتغال حمایت شوند.