استفاده از این ناوگان همواره از دغدغههای مسئولان بوده و هست. البته در نقاط مختلف کشور این دغدغه نزد مسئولان متفاوت است. شواهد و امکانات موجود در حمل و نقل عمومی کرمانشاه، نمونه بارزی از بیتوجهیها در این زمینه است. سیستم کهنه و فرسوده و بدون هر نوع جذابیت حمل و نقل عمومی در شهر و استان ما، بالای ۹۰ درصد از مردم کرمانشاه را مجبور به استفاده از وسایل نقلیه شخصی میکند. در واقع تنها درصد کمی از مردم کرمانشاه راغب به استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی هستند.
امکانات موجود بیانگر نامناسب بودن طرحهای جامع ترافیکی در کرمانشاه است. به نظر میرسد طرح جامع ترافیک در شهر و استان کرمانشاه تنها به مونوریل خلاصه شده که تا اتمام نهایی پروژه سالها فاصله دارد. در این شرایط مردم باید سالها با همین وسایل فرسوده سر کنند، به امید روزی که شاید طرح مونوریل کرمانشاه به اتمام برسد. سری به پایانه اتوبوسرانی شماره یک شهر زدیم و با مردم به گفتوگو نشستیم. پایانه اتوبوس شهری کرمانشاه بیرنگ و روحتر از زمانی است که مردم برای سوار شدن به اتوبوس صف میکشیدند و بلیت میخریدند. گویی هیچ امیدی برای کمی تغییر حتی در ظاهر پایانه وجود ندارد.
- اتوبوس امکانات ندارد
یکی از شهروندان که میخواهد اتوبوس کرناچی را سوار شود، میگوید: اگر مسیر طولانی نبود بدون شک با تاکسی تردد میکردم. هزینه رفت و آمد با سواری برای من که هر روز در این مسیر تردد میکنم، زیاد است و مجبورم از اتوبوسهای پایانه استفاده کنم. اتوبوسها از هر نوع امکاناتی بیبهرهاند. رانندگان نیز نه در فصل سرد سال و نه در فصل گرم از هیچ وسیله سرمایشی و گرمایشی استفاده نمیکنند. تابستان و گرمایش را میشود تحمل کرد، اما در زمستان صندلیهای خشک و پلاستیکی غیر قابل تحمل است.
سهراب که حدود ۳۰ سال سن دارد، میافزاید: ناوگان حمل و نقل عمومی کرمانشاه نیز مانند خیلی از امکانات آن فقیر است. اتوبوسرانی کرمانشاه اتوبوسهای کهنه، قدیمی و از رده خارج شهرهای دیگر را میخرد. این وسایل هیچ جذابیتی برای مردم ندارد و درصد بالایی از مردم ترجیح میدهند از خودرو شخصی خود استفاده کنند و این است که خیابانهای اصلی شهر جوابگوی این میزان تردد نیست. وی میافزاید: اگر مجبور نبودم، من نیز مثل همه مردم از خودرو شخصی استفاده میکردم، چراکه تحمل این اتوبوسهای بدون امکانات سخت است.
- پایانه فضای سبز ندارد
یکی دیگر از شهروندان با اشاره به وضعیت پایانه میگوید: در این پایانه هیچ فضای سبزی وجود ندارد. فقط یکی، دو درخت چسبیده به دیوار وجود دارد که نمیتوان از سایه آنها استفاده کرد. صندلیهای فلزی پایانه سالهاست که رنگ نشده است. کف معابر پایانه هم پر است از چاله و هنگام بارندگی گودالها پر از گلولای میشود. وی ادامه میدهد: مقصد هر روز من بلوار است. از فردوسی تا بلوار هزینه رفت و آمدم زیاد میشود و مجبورم از اتوبوس استفاده کنم. اتوبوسها بسیار کهنه هستند.
برخی رانندگان در این فصل گرم از کولر استفاده نمیکنند و تحمل هوای داخل اتوبوس که جمعیت قابل توجهی نیز از آن استفاده میکنند، بسیار سخت است. فرشاد میافزاید: مسیر فردوسی به آزادی یک مسیر ویژه است. مردم برای اینکه مسیرشان طولانی نشود، اغلب در این مسیر از اتوبوس استفاده میکنند. وی ادامه میدهد: اتوبوسهای کرمانشاه هم که از هیچ امکاناتی بهرهمند نیستند. هنوز مردم هزینه اتوبوس را نقدی پرداخت میکنند. این در حالی است که در تمام شهرهای کشور سیستم پرداخت کرایه، الکترونیکی شده است. این جوان ۲۵ ساله میافزاید: سیستم حمل و نقل عمومی در تمام بخشها کهنه است. مینیبوسهای بینشهری مستقر در پایانه را ملاحظه بفرمایید. مردم هنوز با مینیبوسهای قدیمی با صندلیهای غیراستاندارد دهه ۶۰ و ۷۰ در حال تردد هستند. وضعیت تاکسیها و سواریها هم خوب نیست ولی بهتر از اتوبوسهاست.
- برخی نقاط ایستگاه ندارند
محمد دیگر شهروند کرمانشاهی نیز که دل پری از امکانات حمل و نقل عمومی کرمانشاه دارد، میگوید: در برخی از نقاط شهر با وجود جمعیت زیاد، هنوز ایستگاه اتوبوس و تاکسی برقرار نشده است و مردم مجبورند از آژانس استفاده کنند که بهصرفه نیست. وی اضافه میکند: وضعیت پایانهها و سیستم اتوبوسرانی نیز که به توضیح نیاز ندارد و خود مشاهده میکنید. سالهاست که مردم شهر کرمانشاه از این اتوبوسهای کهنه بدون امکانات استفاده میکنند. رانندگان اتوبوس هم کوچکترین حقی برای مسافران قائل نیستند. در صورت کمترین اعتراض برای روشن کردن کولر در این فصل گرم، با برخورد تند برخی رانندگان مواجه خواهند شد. برخی رانندگان اتوبوس کرمانشاه خیلی عصبانی هستند و برای کوچکترین اختلاف نظری با مسافران درگیر میشوند.
این شهروند کرمانشاهی میافزاید: سالهاست اتوبوسرانی قول الکترونیکی کردن هزینه کرایه اتوبوس را به مردم داده اما با گذشت چندین سال هنوز این وعده به عمل تبدیل نشده است. مگر هزینه این دستگاهها چقدر است که اتوبوسرانی کمترین قدمی در این راه برنمیدارد؟ اغلب شهرهای کشور سالهاست از این دستگاهها استفاده میکنند. روزی نیست که مسافران به خاطر ۱۰۰ تومان پول کم و اضافه با راننده درگیر نشوند. یکی دیگر از مشکلات اتوبوسهای شهری این است که رانندگان هرجا که بخواهند توقف میکنند و در برخی ایستگاهها نمیایستند.
وی میگوید: برخی از رانندگان اتوبوسها در مسیر مانند تاکسی مسافر سوار میکنند و وقت دیگر مسافران را میگیرند. به عنوان مثال برخی اتوبوسهای مسیر رودکی پس از رسیدن به ایستگاه آخر به جای اینکه دوباره به سمت بلوار رودکی برگردند تغییر مسیر داده و به سمت بلوار طاقبستان میروند. این مساله باعث شده در طول روز فقط یک یا دو اتوبوس از مسیر رودکی تردد کند. این شهروند میافزاید: سیستم ناوگان حمل و نقل عمومی در کرمانشاه علاوه بر فرسودگی، هیچ جذابیتی برای استفاده ندارد. وقت مردم نیز خیلی در انتظار اتوبوس و... هدر میرود.
- تحریم؛ علت اجرا نشدن طرح بلیت الکترونیک
مدیرعامل سازمان اتوبوسرانی کرمانشاه انصراف پیمانکار فناوری کارت بلیت الکترونیک را دلیل اجرایی نشدن طرح بلیت الکترونیک در کرمانشاه عنوان میکند. «افشین لرزنگنه» با اشاره به اینکه از سال ۹۵ تا ۹۷ به دنبال ارائه کارت بلیت الکترونیک در ناوگان اتوبوسرانی کرمانشاه بودیم، میگوید: پیمانکار این طرح به دلیل تحریمها امکان واردات تجهیزات برای استقرار این سامانه را نداشت، در نتیجه از اجرای طرح راهاندازی سامانه بلیت الکترونیکی انصراف داد. مدیرعامل سازمان اتوبوسرانی کرمانشاه با اشاره به اینکه ۲۳۰ اتوبوس روزانه ۱۵۰ هزار مسافر را در شهر کرمانشاه جابهجا میکنند، بیان میکند: ۴۳ خط اتوبوسرانی داخل شهر کرمانشاه در ۳ پایانه توزیع میشوند و به طور میانگین حدود ۲۳۰ اتوبوس فعال روزانه کار خدماتدهی به شهروندان را انجام میدهند.
لرزنگنه عنوان میکند: فاصله زمانی حرکت اتوبوسهای درونشهری در کرمانشاه حدودا ۲۰ دقیقه و در برخی از ایستگاهها براساس تراکم جمعیت بیشتر است که با توجه به تقاضای مسافران این موضوع تنظیم میشود و در حد قابل قبول است. وی با اشاره به اینکه براساس برنامهریزیها بهسازی و ارتقای سطح کیفی پایانهها جزو برنامههای امسال است، میگوید: اتوبوسهای درونشهری در کرمانشاه کار جابهجایی مسافران را در ۸۵۰ ایستگاه انجام میدهند و روزانه ۱۵۰ هزار مسافر را جابهجا میکنند.
- فرسودگی ناوگان حمل و نقل عمومی کرمانشاه
رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی با بیان اینکه ناوگان حمل و نقل عمومی کرمانشاه فرسوده است، عنوان میکند: از عمر ناوگان حمل و نقل عمومی در کرمانشاه سالهاست که میگذرد و باید این سیستم نوسازی شود. سرهنگ «فضلالله شیری» به همشهری میگوید: سرعت، ارزانی و راحتی و در دسترس بودن وسایل حمل و نقل عمومی از ویژگیهایی است که مردم را تشویق به استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی میکند. وی با ابراز تاسف از وضعیت سیستم ناوگان حمل و نقل عمومی فرسوده کرمانشاه میافزاید: سیستم حمل و نقل عمومی در کرمانشاه هیچکدام از این ویژگیهایی را که برشمردیم ندارند. ۴۸۰ هزار نفر از مردم در شهرکهای اقماری کرمانشاه زندگی میکنند که اغلب مردم از سیستم حمل و نقل عمومی استفاده میکنند.
مردم این محلات چون از قشر ضعیف هستند، بیشتر از این امکانات بهره میبرند؛ از جمله محلات دره دراز، کرناچی و نوکان. شیری با بیان اینکه ۲۹۸ دستگاه اتوبوس درونشهری در سیستم حمل و نقل عمومی استان فعالیت میکنند، اضافه میکند: از این تعداد ۲۴۵ دستگاه زیر سن فرسودگی قرار دارند یا از همین امسال(۹۸) فرسوده میشوند. در واقع با این سیستم حمل و نقل عمومی علاوه بر کاهش کارایی سیستم حمل و نقل، مشکلات و آسیبهای جدی به ایمنی مردم و محیط زیست وارد خواهیم کرد.
رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی کرمانشاه با اشاره به اینکه ۵۳ درصد سیستم حمل و نقل عمومی استان در سن فرسودگی قرار دارند، اضافه میکند: همچنین ۵ هزار و ۸۰۶ تاکسی، هزار و ۶۷۱ دستگاه مینیبوس در استان کرمانشاه در حال فعالیت هستند. وی در ادامه میگوید: میانگین سن فرسودگی تاکسی ۱۰ سال، اتوبوس داخل شهری، مینیبوس ۱۵ سال است.