در هر نقطه از دنیا اهمیت زیادی به غذا داده می‌شود و غذاهای محلی به هویت هر منطقه تبدیل شده‌اند که شباهت‌های بین آنها موجب مراودات بیشتر فرهنگی می‌شود. در سال‌های اخیر ثبت عنوان شهر خلاق خوراک‌شناسی برای رشت در یونسکو موجب توجه بیشتری به این بخش شد. تا جایی که امروز تنوع غذایی و وجود رستوران‌های مختلف با سرو غذاهای محلی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری استان هستند. در همین راستا برگزاری جشنواره‌های مختلف در حوزه غذا یکی از این اقدامات بود که اغلب در رشت برپا شد.
به تازگی نیز در خصوص مباحث گردشگری خوراک، همایش گردشگری خوراک در شهر لاهیجان به میزبانی هتل شهرزاد، برپا شد. لاهیجان که به عروس شهرهای گیلان معروف است، از توریستی‌ترین شهرهای کشور به شمار می‌آید و رستوران‌های متعدد آن با عرضه بیش از ۱۰۰ نوع غذا به استقبال این همایش رفتند. این همایش با هدف معرفی فرهنگ غذایی، آداب پذیرایی، راهکارهای علمی برای جذب گردشگران و تاکید بر تنوع غذایی استان که به عنوان یکی از شیوه‌های کارآمد برای جذب و ماندگاری گردشگران محسوب می‌شود، برپا شد.
- فرصتی برای جذب گردشگران
مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری گیلان در این زمینه با بیان این که خوراک و غذا به عنوان یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری در دنیا مطرح هستند، گفت: برای شناسایی و معرفی بیشتر انواع غذاها در شهرستان‌های دیگر و همچنین ثبت رشت به عنوان شهر خلاق خوراک‌شناسی این همایش علمی برگزار شد. تلاش کردیم این همایش را در لاهیجان هم برگزار کنیم تا گردشگران و مسافران بیشتری با این مقوله آشنا شوند.
«شهرود امیر انتخابی» افزود: بیش از ۴۵۰ خوراکی محلی و فراورده‌های غذایی در گیلان تهیه می‌شود که تاثیر مستقیمی در جذب گردشگر دارد. البته به شرطی که این غذاها در رستوران‌های محلی سرو شوند. گمج کباب، مرغ ترش، اناربیج، باقلا قاتوق، میرزاقاسمی و زیتون پرورده ۶ غذای گیلانی هستند که ثبت ملی شده‌اند.
وی به اهمیت زنجیره «از مزرعه تا سفره» در زمینه غذا اشاره کرد و گفت: معرفی غذاهای بومی و منطقه‌ای استان، نشان دادن سفره غذای گیلانی و احیای دوباره فرهنگ استفاده از غذاهای بومی و اصیل هر منطقه بین مردم و خانواده‌ها، ترویج پخت و ارائه غذاهای سنتی، بومی و محلی هر منطقه در رستوران‌ها، مراکز پخت و توزیع غذا و هتل‌های هر شهر و تاثیرگذاری آن در ورود گردشگران به استان از اهداف مهم این همایش علمی است.
- همیت برگزاری جشنواره‌های غذا
مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری گیلان درباره آثار جشنواره‌های غذا افزود: تغییر شیوه زندگی و الگوی مصرف غذا، رژیم غذایی ناسالم، آمار رو به افزایش استفاده از فست‌فودها و بی‌توجهی به استفاده از محصولات غذایی سالم، زمینه‌ساز شیوع بیماری‌هایی مانند سکته‌های قلبی و مغزی، افزایش فشارخون، دیابت، چاقی و انواع سرطان‌ها می‌شود که ضمن کاهش طول عمر افراد جامعه، هزینه‌های درمانی سنگینی هم به کشور تحمیل می‌کند. وی ادامه داد: همایش گردشگری خوراک با رویکرد «نقش غذا در جذب گردشگران داخلی و خارجی» و چشم‌انداز دستیابی به اهداف گردشگری از طریق معرفی فرهنگ غذایی با نگرش استفاده از غذاهای محلی و ارگانیک در راستای ارتقای سطح آگاهی، نگرش و فرهنگ تغذیه سالم در جامعه برگزار شد.
معاون گردشگری گیلان هم با اشاره به اهمیت غذا و خوراک در گردشگری امروز دنیا، اظهار کرد: با توجه به این اهمیت، واحدهای پذیرایی و دست‌اندرکاران صنعت گردشگری در گیلان تصمیم گرفتند یک همایش علمی برای شناسایی و معرفی بیشتر مدل‌های غذایی گیلان در راستای ثبت رشت به عنوان شهر خلاق خوراک‌شناسی برگزار کنند که این احساس نیاز منجر به انتشار فراخوان اداره کل میراث فرهنگی و واحدهای پذیرایی شهرستان‌های لاهیجان، لنگرود، رودسر، سیاهکل و آستانه اشرفیه به عنوان شهرستان‌های شرق گیلان برای برگزاری همایش شد.
به گفته «حمیدرضا آذرپور» با توجه به کسب عنوان شهر خلاق خوراک‌شناسی برای رشت از سوی سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی یونسکو به نمایندگی از دیگر شهرهای گیلان و به دلیل تنوع غذا تلاش شد این همایش بتواند به اهداف خود برسد و گردشگران و مسافران بیشتری با مباحث گردشگری با رویکرد غذا آشنا شوند.
- دیپلماسی آشپزی
عضو هیأت علمی دانشگاه گیلان اظهار کرد: بعد از انتخاب رشت به عنوان شهر خلاق خوراک‌شناسی، فرصت مناسبی به وجود آمده تا این شهر با در نظر گرفتن این جایگاه به تبلیغ داشته‌های خود بپردازد. ما زمانی می‌توانیم به ثبت شهر خلاق خوراک‌شناسی در یونسکو افتخار کنیم که خروجی‌های این ثبت به برندسازی شهر، افزایش جذب گردشگران و در نهایت اشتغال‌زایی در این عرصه منجر شود. با این حال معتقدم از چنین فرصتی به خوبی استفاده نشده است.
«روشن بابایی همتی» اظهار کرد: در شهر خلاق باید شهروند خلاق وجود داشته باشد. از مزایای مهم ثبت رشت به شهر خلاق خوراک‌شناسی، گرایش مردم بومی به یادگیری آشپزی به عنوان یکی از هنرهای مهم شهرهای استان است. وی بیان کرد: ثبت شهر رشت در یونسکو ثابت کرده که ما می‌توانیم کارهای بزرگ هم انجام بدهیم.
اما محافظت از این ثبت مستلزم رعایت موارد مهمی است که مد نظر شبکه شهرهای خلاق است. یکی از کارهای مهمی که در دنیا در حال انجام است، دیپلماسی آشپزی است. به این صورت که کشورها طبق برنامه جامع عملیاتی به ایجاد یک شعبه از رستوران‌های خود در هر کشور می‌پردازند. به عبارت بهتر اگر حتی یک رستوران ایرانی در کشورهای دیگر وجود داشته باشد، دیپلماسی را تسریع می‌کند.
اما با وجود اجرای برنامه‌هایی در این حوزه از سوی مدیریت شهری رشت، هنوز چین اتفاقات بزرگی در رشت تحقق نیافته و نیازمند برنامه‌ریزی‌های عملیاتی بیشتری است. وی بر این عقیده است که علاوه بر اقدامات مدیریت شهری رشت به عنوان متولی که چنین فرصت بزرگی برای این شهر رقم زد، باید سایر ذی‌نفعان از جمله دستگاه‌های دولتی، اصناف و همه حلقه‌های تشکیل‌دهنده دیپلماسی آشپزی، برای هر چه بیشتر مطرح شدن رشت در این حوزه کمک کنند.