حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی روز چهارشنبه در جلسه هیأت دولت با بیان اینکه تمام شعارهایی که در خصوص ائتلاف جدید در منطقه خلیج فارس و دریای عمان داده می‌شود، ظاهری و غیرعملی است، گفت: بی‌تردید هر مقدار از این شعارها هم عملی شود، کمکی به امنیت منطقه نخواهد کرد.
رئیس جمهور خطاب به کشورهای ساحلی خلیج فارس، گفت: جمهوری اسلامی ایران در کنار کشورهای ساحلی این خلیج تاریخی آماده است امنیت منطقه را حفظ کند، همانطور که در طول تاریخ این کار را انجام داده است.
روحانی با تأکید بر اینکه برای امنیت و ثبات در خلیج فارس نیازی به نیروهای خارجی وجود ندارد، اظهارداشت: کشورهای منطقه با وحدت، انسجام و گفتگو می‌توانند امنیت خود را حفظ کنند و بدون تردید ادعاها و اقدامات آمریکا هیچ سودی برای آنها ندارد. کشورهای منطقه در طول تاریخ همسایه و برادر بوده و خواهند بود و تفرقه و جدایی به نفع دشمنان است.
وی طرح ادعاهایی که رژیم صهیونیستی می‌خواهد در امنیت منطقه حضور داشته باشد را سخنان پوچ توصیف کرد و گفت: پاسخ به این ادعاها روشن است، اسرائیلی‌ها اگر می‌توانند همانجایی که هستند امنیت خود را حفظ کنند! گر چه آنها هر جا که حضور داشتند، ناامنی، کشتار و ترور ایجاد کردند و عامل اصلی تروریزم، جنگ و کشتار در این منطقه صهیونیست‌ها و رژیم غاصب اسرائیل است.
روحانی تصریح کرد: نباید کسی به دام چنین حرف‌ها و ادعاهایی بیفتد که پایان آن برای همه روشن است.
رئیس جمهور در بخش دیگری از سخنان خود با گرامیداشت، ۲۶ مرداد ماه و سالگرد بازگشت آزادگان به کشورمان، خاطر نشان کرد: بعد از پایان پر افتخار دفاع مقدس ۸ ساله لازم بود که تلاش‌های پیگیر سیاسی برای ترمیم این زخم در منطقه انجام شود.
وی تصریح کرد: برای حل یک معضل منطقه‌ای و بین‌المللی بایستی همه ارکان قدرت دست به دست هم دهند و یک قدرت به تنهایی نمی‌تواند مسأله را به پایان برساند، لذا بایستی قدرت سیاسی، امنیتی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی در کنار هم قرار بگیرد.
روحانی خاطر نشان کرد: بعد از برقراری آتش‌بس در مرداد سال ۶۷، مذاکرات رسمی با عراقی‌ها شروع شد در حالی که کسی تصور نمی‌کرد بعد از ۸ سال جنگ خونین، با قاتلان فرزندان شهیدمان به مذاکره بپردازیم، اما امام شجاعانه تأکید کردند که در صلح جدی هستیم و اجازه دادند تا مقامات رسمی کشورمان با مقامات عراقی در حضور سازمان ملل در ژنو به مذاکره بنشینند.
رئیس جمهوری افزود: مسئولیت مذاکره بر عهده وزارت خارجه بود، اما نمایندگانی از سایر دستگاه‌ها نیز حضور داشتند و مرحوم حبیبی به عنوان نماینده دولت و بنده نیز به عنوان نماینده فرمانده جنگ و جانشین فرمانده کل قوا در جلسات اولیه حضور داشتم، البته در کنار مذاکرات سیاسی، مذاکرات غیرعلنی هم در ژنو شروع شد و هر دو را ادامه دادیم تا به نامه صدام به مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی منجر شد و این نامه سرآغاز تحولات جدید گردید.
وی گفت: عراق جنگ را شروع کرد و ایران در صلح پیش‌قدم گردید.
روحانی انجام مذاکرات و تبادل نامه‌ها بین ایران و عراق را بسیار حائز اهمیت توصیف کرد و گفت: البته در اینکه به نامه اول صدام جواب بدهیم و تشخیص اینکه این نامه واقعاً از طرف صدام بوده است و حتی اینکه اساساً مکاتبه با صدام چقدر مفید است، روند بسیار پیچیده‌ای داشت؛ اما به هر حال از این شرایط عبور کردیم و اگر آن اقدامات انجام نمی‌شد، بدون تردید شرایط آنگونه که شاهد بودیم، رقم نمی‌خورد. انجام آن مکاتبات باعث شد که صدام در نامه پایانی قرارداد ۱۹۷۵ را بپذیرد و از سوی دیگر اعلام کند که تمام اسرا را آزاد می‌کند.
رئیس جمهوری افزود: البته در اینکه صدام حاضر است یکطرفه تمام اسرای ما را در حالی که هنوز اسرای آنها را در اختیار داریم، آزاد کند، تردید داشتیم اما وقتی دلاورمردان کشورمان و بویژه سیدآزادگان مرحوم ابوترابی فرد بعد از سال‌ها زجر و شکنجه به کشورمان بازگشتند روز بسیار شادی آفرین برای همه مردم ایران بود.
وی خاطر نشان کرد: در مرحله بعد از مذاکرات توانستیم نظر سازمان ملل و دبیرخانه شورای امنیت سازمان ملل را در اینکه عراق آغازگر جنگ بود، جلب کنیم و پیروزی‌هایی که از لحاظ سیاسی به دست آوردیم، نشان‌دهنده تحرک عمیق و حساب‌شده همه ارکان کشور در این مسأله مهم بود و این نمونه و الگوی بسیار خوبی است که اگر بخواهیم مسایلی را حل و فصل کنیم، باید همه ارکان قدرت در کنار هم قرار بگیرد و همه با هم باشیم.
رئیس جمهوری با بیان اینکه گاهی با مذاکره و گاهی با ایستادگی و مقاومت باید مسیر و راه خود را تا پیروزی نهایی ادامه دهیم، به موضوع برجام و کاهش تعهدات کشورمان در این زمینه اشاره کرد و گفت: آمریکایی‌ها در روزهای اخیر به عظمت بخش دیگری از برجام پی برده و تازه فهمیدند که با ادامه برجام سال آینده همه تحریم‌های تسلیحاتی برداشته می‌شود و ظاهراً براساس زمان‌سنجی که در اتاق خود گذاشته‌اند، متوجه این موضوع شده اند که سه سال بعد از آن هم تمام تحریم‌ها لغو می‌شود.
روحانی گفت: یکسال صبر راهبردی پیش گرفتیم و چون به نتیجه مطلوب نرسیدیم، ایجاد توازن در تعهدات برجامی را در دستور کار قرار دادیم.
وی اظهار داشت: برای اینکه تعهدات متوازن باشد، کاهش تعهدات خود را آغاز کردیم، ضمن اینکه در کنار آن، مذاکرات را هم ادامه می‌دهیم. همواره معتقد بوده و هستیم که هیچ‌وقت نباید از تعامل و مذاکره فرار کنیم. البته باید محیط آن مساعد باشد و طرف مقابل به مذاکره و حل و فصل مسائل معتقد باشد. در این صورت اگر همه شرایط مناسب بود، همیشه دنبال تعامل با دنیا و مذاکره با طرف مقابل برای اهداف خود هستیم.
روحانی هدف اصلی مذاکره، تعامل، تقابل و فراز و نشیب‌هایی که در روند گفت وگو وجود دارد را حفظ و تقویت منافع ملی و مصالح کشور توصیف کرد و گفت: ایستادگی، مقاومت، مذاکره، اخم و لبخند همه ابزاری است برای اینکه ما را به هدف نهایی برساند.
وی افزود: بنابراین از کاهش تحریم‌ها به دنبال هدف بزرگتری هستیم که البته برخی نسبت به این موضوع برداشت اشتباهی داشته و تصور می‌کنند از تعامل به نتیجه نرسیده و راه جدیدی انتخاب کرده‌ایم در حالی که همیشه به دنبال تعامل بوده و هستیم و به همین دلیل است که از برجام خارج نشده و کاهش تعهدات به صورت مرحله‌ای برنامه‌ریزی کردیم.
رئیس جمهور کاهش تعهدات به صورت مرحله‌ای را اقدامی بسیار هوشمندانه و عاقلانه دانست و گفت: همه سران کشورها بعد از تحریم اخیر آمریکا در اردیبهشت سال گذشته از اینکه ایران مسیر عاقلانه و درستی را در مواجهه با آن انتخاب کرده است، از نظام و دولت ایران تجلیل کردند.
روحانی با تأکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران در عرصه سیاست خارجی فعال است، گفت: با کشورهای همسایه و سایر کشورهای جهان در راستای تقویت بیش از پیش روابط در حال گفت و گو و مذاکره هستیم و در جریان روند کاهش تعهدات نیز مذاکرات را ادامه می‌دهیم ولی اگر در پایان ۶۰ روز دوم به نتیجه نرسیدیم، حتماً مرحله سوم را آغاز خواهیم کرد و بعد از آن باز هم ۶۰ روز فرصت خواهیم داد تا به راه‌حل منطقی، درست و متوازن برسیم و به تعهد در برابر تعهد پایبند هستیم.
وی در ادامه با بیان اینکه مسیر اقتصادی طی ماه‌های اخیر روند مثبت و باثباتی یافته است، گفت: البته مشکلات به طور کامل برطرف نشده و زندگی مردم توأم با سختی است، اما در عین حال اقدامات دولت برای غلبه بر مشکلات کاملاً حساب‌شده است و گواهی می‌دهم که همه مسئولین کشور در حال تلاش و کوشش هستند و اگر به نتیجه صد در صدی نرسیدیم دلیل بر این نیست که تلاش مسئولین کامل نبوده، بلکه شرایط موجود مناسب نیست.
رئیس جمهور خاطر نشان کرد: اگر در سال‌های گذشته برای انجام امور و زمان اتمام پروژه‌ها، وعده‌ای داده‌ایم و امروز به تأخیر افتاده است، باید توجه داشت که در زمانی که این وعده داده شده، در شرایط تعامل با دنیا قرار داشتیم و همه تجار و کارآفرینان اروپایی و آسیایی برای امضاء توافقنامه‌های مختلف با کشورمان، صف بسته بودند.
روحانی اضافه کرد: در پاسخ به اینکه می‌گویند چرا این پروژه‌هایی که تجار خارجی منعقد کردند، اجرا نشده است، باید گفت که روند امضاء اسناد و عملیاتی شدن طرح‌های بزرگ در حوزه‌های مختلف از جمله نفت، گاز، نیروگاه، بسیار زمان‌بر و طولانی است و یک شبه نمی‌توان هم انتظار امضاء و هم اجرایی شدن پروژه‌ها را داشت.
وی گفت: آنچه در ابتدای سال ۹۶ برای سال ۹۸ طراحی و تدوین کرده بودیم با شرایطی که امروز در آن قرار داریم، کاملاً متفاوت است. امروز وارد یک جنگ تحمیلی شدیم و دشمن این جنگ را به ما تحمیل کرد و ما آغازگر آن نبودیم و از برجام خارج نشدیم، ضمن اینکه همه مراقبت‌ها را نیز انجام دادیم و گزارش‌های آژانس بین‌المللی موید آن است.
رئیس جمهوری افزود: آمریکا به طور یکجانبه از برجام خارج شد و این یک ننگ تاریخی برای آنها است و به هیچ عنوان برای آمریکا پیروزی محسوب نمی‌شود، بلکه شکست است و افتخار به این است که به عهد و امضاء خود متعهد باشیم.
روحانی با تجلیل از تلاش و ایستادگی مردم، گفت: امروز با تلاش مردم و مسئولین در زمینه‌های اقتصادی شاهد شرایط و شاخص‌های مثبت هستیم و این شاخص‌ها نسبت به چند ماه گذشته رشد داشته است.
وی افزود: امروز شاهد شرایط مناسبی در تورم ماهیانه، رشد اقتصادی، افزایش صادرات غیرنفتی و تولیدات صنعتی و کشاورزی هستیم و قیمت‌ها ثبات نسبی پیدا کرده و قیمت دلار نیز شرایط متعادل‌تری یافته است و روند امور به سمت شاخص‌های مثبت در حال حرکت است.
رئیس جمهوری تصریح کرد: معتقدم آخرین فشارها را وارد کردند و مؤثر نبوده است و آمریکا در جنگ سیاسی، روانی، اقتصادی و حقوقی قطعاً شکست خورده است.
رئیس جمهوری گفت: مسیر خود را با جدیت ادامه خواهیم داد و در عین حال در زمینه سیاست تعاملی کاملاً آماده هستیم به شرط اینکه طرف مقابل هم به آن متعهد باشد.
روحانی در ابتدای سخنان خود با تبریک اعیاد قربان، غدیر و ولادت با سعادت امام هفتم(ع) و دهم(ع) شیعیان، گفت: خداوند متعال در این ایام فرخنده روزهای بسیار پربرکتی را برای رشد معنوی برای همه ما قرار داده است؛ مخصوصاً عید اکبر که روز اکمال و اتمام نعمت است.
رئیس جمهوری خاطر نشان کرد: حادثه غدیر به قدری مهم بود که پیامبر(ص) دستور دادند هر که آنجا حضور داشت وظیفه دارد که سخنان پیامبر و واقعه غدیر را به گوش همه مسلمانان برساند.
وی اضافه کرد: در این ایام حاجیان خانه خدا هم در مرکز توحید گرد آمده و در مشعر و منا به ذکر و یاد خدای متعال می‌پردازند و همه هدف از این مراسم تقرب و نزدیک شدن به خداوند متعال است، ضمن اینکه هدف اصلی از قربان و قربانی نیز تقرب به خدای بزرگ است.
رئیس جمهوری گفت: اجتماع بسیار عظیم مسلمانان در سرزمینی که از دیدگاه مسلمانان مقدس‌ترین سرزمین است، حول بیت‌الحرام و مسجدالحرام می‌گردند و این اجتماع عظیم که با دستور خدا هر سال انجام می‌شود، شاید در تاریخ جهان بی‌نظیر باشد که همه مردم و زائران خانه خدا با لباس سفید و بدون پیرایه و با وحدت و انسجام و با کنار انداختن همه امتیازات، در این مراسم شرکت می‌کنند. امیدوارم همه مسلمانان از این نعمت بزرگ بهره‌مند شوند.