زینب زینال‌زاده -خبرنگار: غنی‌سازی اوقات فراغت شهروندان در فصل تابستان، موضوعی است که هر سال با تعطیلی مدارس به دغدغه متولیان فرهنگی و اجتماعی و والدین تبدیل می‌شود.

موضوع مهمی که نیاز به برنامه‌ریزی دقیق و اصولی دارد و علاوه بر جنبه تفریحی و سرگرمی آن باید به بعد آموزشی نیز توجه شود. سال گذشته بود که برای نخستین بار عنوان «جشنواره شادستان» برای برنامه‌های تابستانه انتخاب شد و امسال با تغییرات زیادی دوباره در دستور کار معاونان فرهنگی و اجتماعی شهرداری مناطق قرار گرفت. تنوع برنامه‌های آموزشی و تفریحی از یک سو و توجه به گروه‌های سنی مختلف از جمله کودکان، نوجوانان و سالمندان از سوی دیگر و همچنین تحقق شعار «تهران شهری برای همه» سبب محبوبیت بیشتر این جشنواره در بین شهروندان شده است. معاونان فرهنگی شهرداری مناطق پهنه مرکزی (۶، ۷، ۱۰، ۱۱ و ۱۲) در گفت‌وگو با همشهری محله جنبه‌های مختلف این جشنواره را تشریح می‌کنند.

شادی کردن و شاد بودن، بی‌ تردید از نیازهای روحی و روانی شهروندان است و به گفته «بنفشه حیرت‌نگاری» روان‌شناس بالینی، همین شادی منجر به سلامت روان و افزایش کارآمدی و پیشرفت جامعه می‌شود: «سلامت روان نتیجه شادی و نشاط است. چیزی که متأسفانه این روزها کمتر در زندگی مردم دیده می‌شود و این وضعیت می‌تواند زنگ خطر و البته هشداری باشد برای مسئولان و متولیان فرهنگی و اجتماعی کلانشهر تهران. بنابراین اجرای برنامه‌های فرهنگی و هنری مانند جشنواره شادستان و ایجاد لحظات شاد و خندان، هرچند کوتاه‌مدت، برای شهروندان می‌تواند سدی در مقابل افسردگی باشد.» به گفته او سلامت روان که تضمین و تأمین‌کننده سلامت جسم است، آن‌چنان اهمیت دارد که باید مسئولان مربوطه از جمله شهرداری منطقه آن را در دستور کار خود قرار دهند و با برگزاری برنامه‌های شاد و مفرح، لبخند را به زندگی مردم باز گردانند.  

  • معاون اجتماعی شهردار منطقه ۶:
فرزاد هنرور- معاون اجتماعی و فرهنگی شهردار منطقه۶

مردم به شادی دعوتند
متولیان فرهنگی و اجتماعی شهر تهران با آگاهی به وضعیت شهروندان پایتخت و نیاز به شادی و هیجان با ایجاد تغییر در فعالیت‌های فرهنگی، مردم را به شادی دعوت می‌کنند. جشنواره شادستان، همان حلقه گمشده‌ای است که متولیان فرهنگی در تلاش هستند تا از طریق برگزاری این جشنواره نشاط و تعالی را در جامعه افزایش دهند و زمینه شاد بودن مردم را فراهم کنند. به گفته «فرزاد هنرور» معاون اجتماعی و فرهنگی شهردار منطقه ۶، ایجاد نشاط اجتماعی و ارتقای کیفیت اوقات فراغت شهروندان از اهداف مهم جشنواره شادستان امسال است. او می‌گوید: «محله‌گرایی، خانواده‌محوری و مشارکت سمن‌ها، چهارچوب برنامه‌های شادستان است و مردم به این جشنواره دعوت هستند و با شرکت در برنامه‌های متنوع پیش‌بینی شده می‌توانند شاد باشند و شادی کنند.»

  • معاون اجتماعی شهردار منطقه ۷:
فائزه دولتی- معاون اجتماعی شهردار منطقه ۷

در برنامه‌های فرهنگی قرار نیست شهروندان، تماشاگر باشند. «فائزه دولتی» معاون اجتماعی و فرهنگی شهردار منطقه ۷ می‌گوید: «برنامه‌های جشنواره شادستان به گونه‌ای پیش‌بینی شده است که شهروندان در کنار شادی، بازی می‌کنند و سرگرم می‌شوند. احیاء بازی‌های سنتی و بومی از اهداف این جشنواره است.» «طناب‌کشی»، «لی‌لی» و «هفت‌سنگ» از جمله نمونه بازی‌های قدیمی هستند که شهروندان در جشنواره شادستان با آنها آشنا می‌شوند و بازی می‌کنند: «این روزها به سبب تغییر روش زندگی از سنتی به مدرن و ماشینی، این بازی‌ها فراموش شده‌اند و بازی‌های کامپیوتری جای آنها را گرفته‌اند. انجام این بازی‌ها علاوه بر ایجاد تحرک در شهروندان، به‌ویژه کودکان و نوجوانان، موجب رشد خلاقیت و نشاط بیشتر می‌شود.»

احیای بازی‌های بومی و سنتی

  • معاون اجتماعی شهردار منطقه ۱۰:
سعید شرفدوست - معاون اجتماعی شهردار منطقه ۱۰

آموزش در کنار شادی و نشاط از رویکردهای جشنواره شادستان است. به گفته «سعید شرف‌دوست» معاون اجتماعی و فرهنگی شهردار منطقه ۱۰، برگزاری این جشنواره فرصت خوبی است تا شهروندان با الگوهای مناسب آموزشی با مهارت و سبک زندگی صحیح آشنا شوند. او می‌گوید: «آشنایی با الگوهای دینی و اسلامی، شهروندان را به سبک زندگی ساده ترغیب می‌کند که این آشنایی از طریق مسابقه، اجرای تئاتر و بازگوکردن داستان‌های قرآنی انجام می‌شود.» احترام به بزرگ‌ترها و دوری از تجملات، سبک زندگی است که این روزها کمرنگ شده است و به گفته شرف‌دوست، جشنواره شادستان فرصت خوبی است تا رفتارهایی توأم با آمیزه‌های دینی را به نسل آینده‌ساز آموزش دهیم و آنها را در جامعه‌ ترویج کنیم.  

آموزش به نسل آینده‌ساز

  • معاون اجتماعی شهردار منطقه ۱۱:
محمدجواد رشیدی- معاون فرهنگی شهرداری منطقه ۱۱

جشنواره شادستان یک هدف دارد و آن هم شاد کردن شهروندان است. اما در این میان توجه به نیاز گروه‌های سنی مختلف، اهمیت زیادی دارد. متولیان فرهنگی، امسال به این نکته نگاه ویژه‌ای داشته‌اند و تلاش کردند برنامه‌های این جشنواره به گونه‌ای باشد که همه اعضای خانواده بتوانند از آنها استفاده کنند. به گفته «محمدجواد رشیدی» معاون اجتماعی و فرهنگی شهرداری منطقه ۱۱، تابستان و اوقات فراغت فرصت مناسبی است تا اعضای خانواده در کنار هم لحظه‌های خوش و شادی را تجربه کنند. او می‌گوید: «تغییر سبک زندگی موجب شده اعضای خانواده لحظه‌های کمتری کنار هم باشند. بنابراین جشنواره شادستان می‌تواند فرصت خوبی باشد تا اعضای خانواده دورهم جمع شوند و علاوه بر بهره‌مندی از برنامه‌های فرهنگی، اجتماعی، ورزشی و هنری، لحظه‌های خوش با هم بودن را تجربه کنند.»

در کنار خانواده خوش باشید

  • معاون اجتماعی شهردار منطقه ۱۲:
سعید شاه میر- معاون اجتماعی شهردار منطقه ۱۲

جشنواره شادستان علاوه بر خلق لحظه‌های شاد و مفرح می‌تواند عاملی برای رفع کمبودها باشد. «سعید شاه‌میر» معاون اجتماعی و فرهنگی شهردار منطقه ۱۲ می‌گوید: «جشنواره شادستان، برنامه‌هـــــای فرهنـــــگی، اجتماعی، ورزشی و هنری هستند که با هدف غنی‌سازی اوقات فراغت پیش‌بینی شده‌اند. در تکه دوازدهم به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی با کمبودهای سرانه فرهنگی و اجتماعی مواجه هستیم که می‌توان از این جشنواره برای رفع این کمبودها استفاده کرد.» به گفته او برپایی شادستان در بوستان‌ها از یک سو موجب جلب مشارکت بیشتر شهروندان در کارهای فرهنگی می‌شود و از سوی دیگر اهالی می‌توانند از برنامه‌های شاد و سرگرم‌کننده اجتماعی و ورزشی بهره‌مند شوند. شاه‌میر می‌گوید: «امسال توجه به نیاز همه اقشار جامعه در جشنواره شادستان، نقطه قوت برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی است که امیدوارم اجرای چنین برنامه‌هایی تداوم داشته باشد.»

برنامه هفتگی شادستان

جبران کمبود سرانه‌های فرهنگی

منقبت‌خوانی، اجرای موسیقی و سرود، برگزاری مسابقه‌های ورزشی، هنری و فرهنگی، برپایی ایستگاه‌های صلواتی و مولودی‌خوانی در دهه ولایت، برپایی نمایشگاه از دستاوردهای هنری بانوان، برگزاری کارگاه‌های بازی کودک و والدین، شاهنامه‌خوانی و اجرای نمایش، برنامه‌های پیش‌بینی شده در جشنواره شادستان هستند. علاوه بر آن، جشنواره امسال برنامه هفتگی دارد و برای هر روز عنوان خاصی تعیین شده است و برنامه‌ها تا چهارم شهریور اجرا می‌شود.  

شنبه دخترانه «گفت‌وگو در شهر» عنوان برنامه‌ای است که در جشنواره شادستان امسال اجرا می‌شود. روزهای شنبه، این برنامه به دختران و بانوان تعلق دارد و آنها در بوستان‌ها دورهم جمع می‌شوند و از موفقیت‌های زندگی‌شان با هم صحبت می‌کنند. اشتراک‌گذاری تجربه‌های موفق، مهم‌ترین هدف این برنامه است. «گذر دخترانه» هم برنامه دیگری است که در آن بازی و سرگرمی ویژه دختران اجرا می‌شود.  

یکشنبه‌های کودک و نوجوان
کودکان و نوجوان بیش از دیگران نیاز به بازی و تفریح و سرگرمی دارند. آنها پس از ۹ ماه درس خواندن، دلشان می‌خواهد در تابستان کنار دوستان و همسالان تفریح کنند و شاد باشند. یکشنبه‌ متعلق به آنهاست و می‌توانند همراه با خواننده‌هایی که اجرای زنده موسیقی دارند، فریاد بکشند و شادی کنند. غرفه‌های ورزش، سرگرمی، مسابقه و نقاشی هم میزبان کودکان و نوجوانان است.  

دوشنبه‌های سالمندی
سالمندان با توجه به وضعیت جسمانی‌شان نیازها و خواسته‌هایشان متفاوت از دیگران است. شادی موجب افزایش امید به زندگی آنها می‌شود و برنامه‌های جشنواره شادستان آنها را از افسردگی دور می‌کند. دوشنبه به این افراد تعلق دارد و در کنار برنامه‌های فرهنگی و ورزشی، خدمات پزشکی مانند تست قند و فشارخون، مشاوره‌های تغذیه هم 
ارائه می‌شود.  

سه‌شنبه‌های پاک
«سه‌شنبه‌های بدون خودرو» در بین شهروندان نهادینه شده است و این روزها کمتر کسی را پیدا می‌کنید که اطلاعی از این کمپین نداشته باشد. در جشنواره شادستان هم این روز به دوچرخه‌سواری اختصاص داده شده است و در کنار برنامه‌های شاد و متنوع فرهنگی و هنری، شهروندان می‌توانند از امکانات ایستگاه‌های دوچرخه در بوستان استفاده کنند و همراه با دوستان یا خانواده پا به رکاب شوند.

چهارشنبه‌های معلولان
معلولان، شهروندان جامعه هستند و باید از حقوق شهروندی بهره‌مند شوند. این قشر در گذشته کمترین سهم را از برنامه‌های فرهنگی داشتند اما امسال در جشنواره شادستان، یک روز به آنها اختصاص داده شده است. پرتاب دارت، مچ‌اندازی، شطرنج، برنامه‌های ورزشی، اجرای موسیقی و تئاتر و ارائه مشاوره‌های رایگان، برنامه‌های پیش‌بینی شده این روز هستند.

پنجشنبه‌های آموزشی
در جشنواره شادستان، علاوه بر شادی و تفریح، آموزش نیز وجود دارد. دوره‌های آموزشی با موضوع تفکیک زباله از مبدأ، احترام به قوانین راهنمایی و رانندگی، رعایت اصول ایمنی و آشنایی با آسیب‌های اجتماعی به شکل ویژه‌تر، روزهای پنجشنبه برگزار می‌شود. کارشناسان در غرفه‌های شادستان حضور دارند و شهروندان می‌توانند از خدماتی که ارائه می‌دهند استفاده کنند.
جمعه‌های خانوادگی
اعضای خانواده در طول هفته برای دور هم بودن فرصت کمتری پیدا می‌کنند. در چنین سبک زندگی، جمعه تنها روزی است که اعضای خانواده جمع هستند و فرصتی پیش می‌آید تا دسته‌جمعی تفریح کنند. در جشنواره شادستان این فرصت غنیمت شمرده شده است و برای این روز برنامه‌های ویژه‌ای مانند پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری خانوادگی پیش‌بینی شده است.

  • نشانی جشنواره شادستان مناطق مرکزی 

منطقه ۶:  بوستان‌های ساعی، قزل‌قلعه، ایرانشهر، شفق، نظامی گنجوی، لاله و پلازای هفتم‌تیر و بلوار کشاورز

منطقه ۷: بوستان‌های توکلی، سپیدار و آوینی و میدان شهید قندی و مقابل باغ‌موزه قصر

منطقه ۱۰: بوستان‌های عرب، هفت‌چنار و مجموعه ورزشی شهید غنی‌پور

منطقه ۱۱: بوستان‌های رازی، دانشجو و دامپزشکی و میدان منیریه

منطقه ۱۲: بوستان‌های زندگی و حقانی

افزایش نشاط با ظرفیت‌های محلی

عنوان

تهران به رویدادهایی شبیه شادستان نیاز دارد و شهرداری باید از همه ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های خود و آنچه در محله‌ها وجود دارد، برای ایجاد چنین فضاها و لحظه‌های شاد استفاده کند. فضاهای سبز، سراهای محله‌ و فرهنگسراها و حتی مراکز فرهنگی، همه و همه ظرفیت‌هایی هستند که می‌توان از آنها برای اجرای برنامه‌های مفرح و ایجاد شادابی و نشاط در بین شهروندان و شاد کردن فضای شهر استفاده کرد. برپایی «نوروزگاه» در فصل بهار تجربه خوبی بود که نتایج آن منجر به برپایی جشنواره شادستان در فصل تابستان شده است. تهران ۳۵۲ محله دارد و فصل تابستان هم ۹۰ روز است و در ۳ هزار نقطه تهران جشنواره شادستان برگزار می‌شود. با یک حساب سرانگشتی مشخص می‌شود، به‌طور میانگین، در هر محله ۱۰ جشن برگزار می‌شود که همین جشن‌ها موجب افزایش شادی و نشاط در بین اهالی می‌شود. بنابراین از چنین تجربیاتی که با استقبال خوب شهروندان هم مواجه می‌شود می‌توان برای اجرای سایر برنامه در طول سال استفاده کرد و متولیان فرهنگی باید برگزاری چنین برنامه‌های شاد، مفرح، سرگرم‌کننده و در عین حال آموزشی را در دستور کار خود قرار دهند و به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنند که تداوم داشته باشند.