در این جشنواره بیش از هزار نوازنده دف در بخش رقابتی و جنبی و اجراهای فضای باز و مردمی شرکت داشتند که در نوع خود آمار قابل توجهی است. جشنواره در فضایی فرهنگی و با استقبال پرشور مردم برگزار شد، اما می‌تواند زمینه‌ساز و فرصت اشتغال‌زایی و رونق اقتصاد هنر در سنندج و استان برای تمام افراد از سازنده دف، نوازنده، گروه و... باشد که موضوع نیاز به زیرساخت لازم دارد و ضروری است مسئولین استان به فراهم کردن این زیرساخت‌ها توجه کنند.
- قدمت دف در خانقاه‌ها
یکی از شهروندان با حضور در سالن اجرای جشنواره «دف، نوای رحمت» می‌گوید: من در همه دوره‌ها برای دیدن اجراهای بسیار زیبای دف‌نوازان حضور داشته‌ام و شرایطی فراهم شده که مردم به‌راحتی بتوانند برای دیدن و شنیدن نوای عرفانی دف حضور پیدا کنند. «شیوا عربی» می‌افزاید: دف در کردستان دارای قدمت طولانی در موسیقی خانقاهی و تکایاست و بزرگانی مانند خلیفه صفوتی و خلیفه آغه‌غوثی سهم بسزایی در ترویج دف‌نوازی و مداحی داشتند تا جایی که امروز سنندج را به‌حق پایتخت دف جهان می‌نامند. وی ادامه می‌دهد: جشنواره دف در نوع خود بی‌نظیر است و سنندج در هر فصل شاهد برگزاری جشنواره‌های مختلف فرهنگی است که با استقبال پرشور مردم هم همراه است. به نظرم این جشنواره باید بستری برای اشتغال‌زایی و درآمد این همه هنرمند جوان و استادان سازنده دف و... باشد.
- همراهی و حمایت گسترده مردم سنندج
هنرمند نوازنده و خواننده گروه کامکارها در گفت‌وگو با همشهری می‌گوید: جشنواره بین‌المللی «دف، نوای رحمت» مشعل موسیقی ایرانی را روشن نگه داشته است و بر همین اساس به پیشرفت تخصصی در این حوزه کمک می‌کند. این جشنواره توانسته است طی چندین دوره برگزاری، فرصت دیده شدن برای جوان‌ترها فراهم کند. «بیژن کامکار» با اشاره به و سایر شهرهای ایران با جشنواره بین‌المللی «دف، نوای رحمت» می‌افزاید: استقبال مردم همواره باعث امیدواری ما بوده و است، چراکه متاسفانه مسئولان هیچ حمایتی از برگزیدگان این جشنواره انجام نمی‌دهند.
من بارها گفته‌ام که باید از برگزیدگان این جشنواره دعوت به همکاری شود، اما از من می‌پرسند در کدام بخش؟ در حالی که اداره‌های کل ارشاد، آموزش و پرورش و صداوسیما از مهم‌ترین متولیان موسیقی هستند. این هنرمند تصریح می‌کند: هر یک از مراکز استان‌ها دارای واحد فرهنگ و هنر هستند- که به اشتباه اداره ارشاد خوانده می‌شود- و این بخش‌ها مسئولند. این بخش‌ها همه باید ارکستر داشته باشند. اگر در هر یک از ۳۱ استان یک ارکستر فعال باشد و هر یک از ارگان‌های عنوان شده نیز به تشکیل این ارکستر اقدام کنند، می‌توان از این نیروهای جوان و هنرمند کمک گرفت. این نوازنده پیشکسوت که برای اولین بار ساز دف را از خانقاه به موسیقی سنتی وارد کرد، اظهار می‌کند: اهالی رسانه وظیفه مهمی در این زمینه بر دوش دارند. علت استقبال از این جشنواره و جشنواره‌های دیگر نیز همین است. اگر برای فرهنگ و هنر سرمایه‌گذاری نشود، رشدی را هم شاهد نخواهیم بود.
وی با اشاره به تعبیری از موسیقی خاطرنشان می‌کند: موسیقی بیان احساسات پاک انسانی است، اما امروزه گاهی به‌اشتباه از منبع عصیان‌ها و سرکشی‌ها ساخته می‌شود، زیرا هنرمند منبع الهامش را به جای عشق، مادر، طبیعت و دریا و کوه و جنگل، عصبانیت‌ها قرار می‌دهد. موسیقی با بصیرت و عمیق توانسته است هنرمندانی همچون بتهوون، شجریان، کامکارها، علیزاده، خالقی، کلهر و... را به جهان معرفی کند و همین موسیقی بدون نگاه عمق و دارای بصیرت موسیقی مبتذلی را که درگیرش هستیم، ارائه کرده است.
- محدودیت‌ها؛ مانع ظهور ظرفیت‌های دف
دف‌نواز پیشکسوت سنندجی می‌گوید: محدودیت‌های مختلفی در بعضی از نقاط کشور، مانع ظهور تمام ظرفیت‌های دف‌نوازی کشور می‌شود و باید برای رفع این مسائل برنامه‌ریزی شود. «منصور مرادی» می‌افزاید: برگزاری جشنواره بین‌المللی «دف، نوای رحمت» با تلاش‌ها و پیگیری‌های خوب حوزه هنری استان کردستان و سایر دستگاه‌های ذی‌ربط در این ۹ دوره به نحو احسن اجرا شده است.
وی با تاکید بر این‌که سطح استان کردستان به عنوان پایتخت دف جهان دارای بالاترین جایگاه است، یادآور می‌شود: به دلیل ظرفیت‌های محدود جشنواره و همچنین محدودیت مالی افرادی نتوانسته‌اند در این جشنواره شرکت کنند، اما هم‌اکنون نیز گروه‌ها و افراد بسیار قوی حضور دارند و ما به آینده دف‌نوازی در ایران بسیار خوشبین هستیم. مرادی با اشاره به وجود محدودیت‌های مختلف در بعضی از مناطق کشور در راستای رشد هنر دف‌نوازی، عنوان می‌کند: انتظار می‌رود که در سایه تلاش‌های انجام شده و میزان علاقه جوانان به دف، این محدودیت‌ها هر چه سریع‌تر از میان برداشته شده و زمینه برای توسعه و گسترش هنر دف‌نوازی در سراسر کشور به شکل بهتری فراهم شود.
- جشنواره‌ای برای مردم و موسیقی اقوام
دبیر هنری نهمین جشنواره بین‌المللی «دف، نوای رحمت» می‌گوید: «دف، نوای رحمت» جشنواره‌ای برای مردم و موسیقی اقوام مختلف است. «مهدی احمدی» با اشاره به تلاش این رویداد برای گردهمایی موسیقی اقوام مختلف کشور در یک فضای فرهنگی و هنری بیان می‌کند: در این دوره تلاش کردیم موسیقی اقوام مختلف کشور در جشنواره حضور داشته باشند و بهتر و بیشتر معرفی شوند. ضمن این‌که مردم نیز در این رویداد حضور دارند و همیشه سعی کرده‌ایم اجراها در اماکن و فضاهای عمومی برگزار شود تا عموم مردم و علاقه‌مندان بتوانند از برنامه‌ها لذت ببرند و استفاده کنند.
وی درباره اجراهای عمومی و حاشیه جشنواره شامل گروه بزرگ دف‌نوازان در پارک استقلال و اجرای گروه قوالی می‌افزاید: این اتفاق در لحظه می‌افتد و تمرین و برنامه‌ریزی قبلی نداشته است، همچنین گروه قوالی که در این مراسم به اجرا پرداختند، بر موسیقی افغان، پاکستان و هندوستان تاکید داشتند. این گروه موسیقی عرفانی به دلیل این‌که با موسیقی مذهبی و مولودی‌خوانی کردستان نزدیکی و مرتبط است، به جشنواره دعوت شدند و در بخش جنبی اجرا داشتند.
احمدی با ارزیابی آثار این دوره از جشنواره اظهار می‌کند: آنچه به دبیرخانه فرستاده شده از نظر کمی و کیفی نسبت به دوره‌های گذشته رشد داشته است و امیدواریم این روند همچنان ادامه‌دار باشد. مدیر نهمین جشنواره بین‌المللی «دف، نوای رحمت» می‌گوید: حوزه هنری انقلاب اسلامی در راستای اعتلای فرهنگ و هنر اسلامی حرکت می‌کند و با وجود محدودیت‌های مالی برگزارکننده انواع مختلف برنامه‌های هنری است که نمونه‌اش برگزاری ۹ دوره جشنواره دف در شهر سنندج است. این جشنواره امروز به درختی تنومند و صحنه‌ای برای نمایش همدلی، مهربانی و همگرایی تبدیل شده است.
اگر این رویداد تا دیروز محدود به ایران بود، در این دوره در ابعاد بین‌المللی گسترش یافته است. «امین مرادی» می‌افزاید: در این دوره برگزاری جشنواره با استقبال پرشور مردمی مواجه بودیم که نشان داد استان کردستان استانی هنردوست و فرهنگی است و سنندج به عنوان پایتخت دف جهان و شهر بزرگان نوای دف و ذکر حق، میزبان کشورهایی چون پاکستان، افغانستان، هند و عراق بود. رئیس حوزه هنری استان کردستان با اشاره به برگزاری آیین بزرگداشت مفاخر موسیقی کردستان در دوره‌های مختلف این جشنواره می‌گوید: بزرگداشت این دوره از جشنواره به استاد محمد جلیل عندلیبی از بزرگان عرصه موسیقی ایران اختصاص داشت که با پخش پرتره مستند زندگی این هنرمند که توسط موسسه فرهنگی هنری سپهر سوره هنر آماده شده بود، از سال‌ها تلاش و کوشش در عرصه هنر و فرهنگ این استاد گران‌قدر تجلیل شد.
- افتخار می‌کنم که سنندج پایتخت دف جهان است
مهمان ویژه و تجلیل شده در نهمین جشنواره «دف، نوای رحمت» می‌گوید: افتخار می‌کنم دف جهانی شده است و سنندج به عنوان پایتخت دف جهان شناخته می‌شود و باید از استاد فرزاد عندلیبی نیز تشکر کنم که این سال‌ها من را سربلند کرده است. «محمد جلیل عندلیبی» می‌افزاید: باید این مژده را بدهم که کتابی درباره دف و تکایا و حامل دف که چیزی شبیه کلید سل است، نوشته‌ام و سعی کرده‌ام دف را به طور آکادمیک معرفی کنم و این کتاب را به حوزه هنری تقدیم می‌کنم.