مسافرانی که یک ربع مانده به حرکت آخرین اتوبوس شب میتوانستند به خروجی ترمینال تبریز در اتوبان کسایی مراجعه کنند و با کمی چانه زدن و گرفتن بلیت ارزانتر راهی شهرهایی چون تهران، مشهد و اصفهان شوند. از ابتدای شهریور تاکنون خرید بلیت از باجههای فروش بلیت در ترمینال به بهانه الکترونیکی شدن ممنوع شده است و خرید به شیوه فیزیکی سابق و توافق با خود راننده هم وجود ندارد. در چنین شرایطی سروکله دلالان و سودجویان بازار بلیت پیدا شده با دریافت هزینههای دوبرابری اقدام به تهیه بلیت برای مسافرانی میکنند که آشنایی کافی به سامانههای خرید الکترونیکی بلیت ندارند. این مساله موجب شده مسافران و شهروندان با نزدیک شدن به روزهای پایانی سفرهای تابستانی در روزهای پایانی شهریور با مشکلات متعددی مواجه شوند.
- سرگردانی مسافران
وارد سالن بزرگ ترمینال که میشوی ازدحام جمعیت و سروکله زدن تعداد زیادی از شهروندان با کارکنان باجههای فروش بلیت جلب توجه میکند. مقابل هر باجه چند ده نفری ایستادهاند و خواستار بلیت هستند اما جواب کارکنان منفی است و آنان را به خرید اینترنتی بلیت ارجاع میدهند. تعداد زیادی از این مسافران نهتنها اینترنت همراه ندارند بلکه روش خرید اینترنتی و دانش آن را هم ندارند.
در سمت دیگر ترمینال و در خروجی چند نفری منتظر اتوبوسهای نیمهپری هستند که مسافران عبوری را سوار کنند اما خبری از توقف این اتوبوسها در خروجی نیست و شاگرد راننده برخی از این اتوبوسها، مسافرانی را که دست تکان میدهند به چند صد متر جلوتر و حاشیه اتوبان کسایی که چندان هم امن نیست هدایت میکنند تا در آنجا و دور از نگاه دوربینهای نظارتی و پلیس مسافران را سوار اتوبوسهای نیمهپر کنند.
- فروش بلیت به قیمت دوبرابری توسط دلالان
«سلیم موسوی» شهروند میانسال تبریزی است که برای خرید بلیت اصفهان به باجه فروش بلیت و شرکتهای تعاونی داخل سالن مرکزی ترمینال مراجعه کرده ولی نتوانسته بلیت تهیه کند. او به همشهری میگوید: در حالی که در داخل ترمینال و سالنهای اطراف آن صدها نفر منتظر بلیت برای رسیدن به مقصدشان هستند، شرکتها بلیتی برای فروش ندارند. بسیاری از کارکنان هم اصلاً معنی فروش اینترنتی را نمیدانند اما در بیرون سالن و محوطه ترمینال دهها جوان گوشی به دست در حال خرید و فروش بلیت به قیمت دوبرابری هستند که مسافران را مجبور به خرید میکنند.
وی میافزاید: مسافرانی که برای سوار شدن به اتوبوس عجله دارند و از سوی دیگر دسترسی به اینترنت ندارند مجبور به تهیه بلیت از این سودجویان هستند و باید هر هزینهای را که طلب میشود، پرداخت کنند. موسوی ادامه میدهد: برخی بار فاسد شدنی همراه دارند و برخی قرارهای کاری دارند که باید به آن برسند. اتوبوس برخی شهرها هم فقط در ساعتی مشخص و به تعداد محدود حرکت میکند. به همین دلیل باید به هر قیمتی بلیت بخریم. البته این شرایط موجب شده اتوبوسها هم همچنان خالی از مسافر حرکت کنند. واقعاً معنی این شرایط و دستورهای اداری که ملزومات آن فراهم نشده است، چیست؟ چرا چنین قوانینی وضع میشود در حالی که مردم آگاهی کافی از آن ندارند و با مشکلات زیادی مواجه میشوند.
- پاک کردن صورت مساله
یکی از رانندگان اتوبوس بینشهری نسبت به جلوگیری از سوار کردن مسافر در خروجی ترمینال گلایه میکند و میگوید: در حالی سوار کردن مسافر در این خروجی ممنوع شده است که نزدیک به یکسوم ظرفیت اتوبوسها در همین خروجیها تکمیل میشد و مسافرانی که از خرید بلیت جامانده بودند یا عجله داشتند در این خروجی سوار اتوبوس میشدند. «غلام حبیبی» ادامه میدهد: حرکت اتوبوس با دوسوم ظرفیت کاملاً زیانده است. از سوی دیگر اتوبوس باید در ساعت اعلامشده از ترمینال حرکت کند و به وجود آمدن چنین شرایطی فقط پاک کردن صورت مساله است. الزام خرید اینترنتی بلیت اتوبوس و ممانعت رانندگان از سوار کردن مسافران خارج از ترمینال در حالی به وجود آمده است که فکری برای شرایط بعد از آن نداشتهاند. حبیبی می گوید: در حال حاضر برخی رانندهها به جای سوار کردن مسافر در خروجی ترمینال در خروجیهای دیگر کسایی مانند یاغچیان، ائلگلی، سهند و مارالان مسافرگیری میکنند تا تردد اتوبوس برایشان توجیه اقتصادی داشته باشد. خوب این چه تغییری در شرایط به وجود آورده است؟
- نبود آموزشهای لازم
یکی از کارکنان شرکت تعاونی اتوبوسرانی در ترمینال مرکزی تبریز میگوید: در این سالن دهها شرکت فعال در فروش بلیت حضور دارند اما به یکباره و بدون هماهنگی و آموزشهای لازم اعلام شد از اول شهریور فروش بلیت اینترنتی خواهد بود و حق فروش کاغذی بلیت را نداریم. این کار مشکلاتی را برای ما و مسافران ایجاد کرده است. «حسن فرهادی» میافزاید: چرا باید همه کارهای آزمایشی در این شهر انجام شود و پس از مشخص شدن خطاها به دیگر شهرهای بزرگ تسری داده شود؟ مگر در تهران، مشهد، اصفهان یا شیراز فروش بلیت اینترنتی است؟ برای مثال در تهران برای مسافران چندین اپلیکیشن برای خرید و فروش بلیت وجود دارد. از طریق سایتها هم مسافران میتوانند اقدام به خرید بلیت کنند. اما اگر مسافران نتوانند خرید اینترنتی داشته باشند، در خود ترمینالهای مسافربری هم بلیت کاغذی فروخته میشود.
وی تاکید میکند: اکثر شرکتها با این روند هماهنگ نیستند و در همین چند روزه هم مشکلات زیادی داریم. فروشمان کم شده و حتی برخی شرکتها به حالت نیمهتعطیل درآمدهاند. بسیاری از مسافران اکنون در مسیرهای بینراهی اتوبوس با خود راننده توافق کرده و سوار میشوند. در این شرایط چه سودی به شرکتهای اتوبوسرانی میرسد؟ البته این اقدام خطرهای خاص خود را هم دارد و چنانچه وسیله نقلیه با مشکلاتی مواجه شود، نه نام مسافر ثبت شده و نه بیمه شامل حال او میشود.
- بالا رفتن سرعت و نظم در فروش بلیت
مدیرعامل سازمان پایانههای مسافربری شهرداری تبریز درباره اجرای طرح فروش بلیت الکترونیکی اظهار میکند: در روزهای اخیر با هدف نظمدهی به فروش بلیت اتوبوس، افزایش سرعت و رفاه حال مسافران، فروش بلیت اینترنتی شده و شهروندان میتوانند از خانه یا محل کار بدون مراجعه به ترمینال بلیت تهیه کنند. آنها میتوانند تا یک ربع مانده به حرکت اتوبوس با در دست داشتن پرینت خرید بلیت یا تصویر بلیت به ترمینال مراجعه و سوار اتوبوس شوند.
«حسین عادلیسعدآباد» با بیان اینکه در گذشته برخی افراد سودجو بهویژه در ایام خاص در فروش بلیت سودجویی میکردند، میگوید: در حال حاضر این سودجویی به واسطه اینترنتی شدن متوقف شده و فروش فقط اینترنتی و به اسم شخص است. وی درباره انتقاد مسافران نسبت به وجود همین دلالان با شیوهای متفاوت برای فروش بلیت بیان میکند: در شروع هر حرکتی احتمال برخی خطاهای موردی هست. در روزهای اخیر هم برخی افراد در محوطه ترمینال با گوشیهای همراه بلیت اینترنتی برای مسافران میخرند و مبالغی به عنوان دستمزد دریافت میکنند. در این زمینه نظارتها را بیشتر و به تخلفات رسیدگی میکنیم. ناظران ما در محوطه و داخل ترمینال حضور دارند و با چنین افرادی برخورد میشود. این مسئول با رد عدم آشنایی و همکاری شرکتهای تعاونی در فروش بلیت اینترنتی میگوید: در حال حاضر ۹۰ درصد شرکتهای تعاونی برای فروش اینترنتی بلیت آمادگی دارند و همکاری میکنند. در مورد ۱۰ درصد باقیمانده هم هماهنگیهای لازم در حال انجام است.
- نظمدهی به ترافیک اطراف ترمینال تبریز
رئیس پلیس راهور استان با اشاره به مشکلات ترافیکی توقف اتوبوسها در خروجی ترمینال تبریز برای فروش اینترنتی بلیت اتوبوس میگوید: این خروجی فقط مختص ترمینال تبریز نیست بلکه خروجی آخر امامیه و محل تردد خودروهای دیگر درونشهری و برونشهری در این محوطه است. توقف اتوبوسها در این محدوده موجب مشکلات ترافیکی میشود و حتی جان مسافران و شهروندان را هم به خطر میاندازد. «یونس منفرد» ادامه میدهد: در حال حاضر توقف اتوبوسها در این خروجی برای سوار کردن مسافر ممنوع شده و با اتوبوسهای متخلف علاوه بر جریمه برخورد میشود؛ همچنین بنا به هماهنگیهای صورتگرفته دوربینهای نظارتی هم در این محدوده بیشتر میشود تا امکان تخلف در زمان عدم حضور ماموران راهور به حداقل برسد. وی با بیان اینکه توقف اتوبوسها در حاشیه اتوبان بدون دلیل و برای سوار کردن مسافر ممنوع است، تاکید میکند: علاوه بر نیروهای راهور پلیسراه هم در این اتوبان حضور دارد و در صورت مشاهده توقف اتوبوس و مسافرگیری برخوردهای قانونی صورت میگیرد.
- استقبال از مسافران تابستانی تبریز
پایانه مسافربری مرکزی تبریز همچون سایر مناطق و سازمانهای تحت پوشش شهرداری تبریز و بر اساس سیاستگذاریهای انجامشده برای جذب گردشگران داخلی و خارجی و پذیرایی از آنان از ابتدای تابستان آمادگی داشته است. مدیرعامل سازمان پایانههای شهرداری تبریز با اشاره به این مطلب اظهار میکند: این سازمان همسو با برنامههای شهرداری و پیرو تاکید شهردار تبریز، با بسیج تمامی امکانات و پرسنل به استقبال مسافران تابستانی رفت و این تمهیدات تا پایان تابستان و حتی اوایل مهر ادامه دارد. «حسین عادلیسعدآباد» زیباسازی محیط، ایجاد فضای پرنشاط و آرامبخش و امکان استفاده از اینترنت رایگان در سالنهای مسافربری را با هدف خدمترسانی به شهروندان و مسافران عنوان میکند و میافزاید: مسافران برای امنیت روحی و روانی خود و خانوادههایشان به صورت قانونی بلیت بخرند و از خرید بلیت از دلالان خودداری کنند.
عادلیسعدآباد با بیان اینکه تردد هزاران مسافر از پایانه مرکزی تبریز، این مکان را به یکی از مبادی ورودی و خروجی مهم و حیاتی تبریز تبدیل کرده است، میگوید: با فعالیت و تلاش شبانهروزی کارکنان این سازمان، به بهترین نحو اولین میزبان گردشگران داخلی و خارجی در شهر هستیم و تلاش مجموعه پایانه مسافربری در این ایام بر پایه رضایت مسافران است که با خاطرهای زیبا و به یادماندنی از تبریز سفر خود را ادامه دهند.