به گزارش شهرنوشت، برآوردها نشان می‌دهد، تا سال ۲۰۲۵ میلادی، تهران به یکی از ۳۰ ابرشهر پرجمعیت جهان تبدیل خواهد شد. ابرشهر تهران حالا در حال تبدیل شدن به یک شهر هوشمند است، شهری که در گوشه و کنار آن نشانی از این هوشمندسازی را می‌توان دید. از کیوسک‌های هوشمند خرید بلیت مترو و سینما تا نقشه‌های مکان‌یاب و انواع سرویس‌های ارایه خدمات به صورت الکترونیک به شهروندان پایتخت.
اینها البته بخش کوچکی از پروژه موسوم به «تهران هوشمند» با تمرکز بر افزایش کیفیت زندگی شهری است. با این حال ناظران شهری می‌گویند تهران راهی طولانی تا هوشمند شدن دارد، به عقیده آنان هوشمندشدن شهر فقط به معنی الکترونیک کردن خدمات نیست و باید در جهت ارتقای کیفیت زندگی شهروندان باشد.
سال ۱۳۹۶ بود که سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری با ابلاغ شهردار وقت تهران، اقدامات برای شهر هوشمند را آغاز کرد.
این اقدامات از ابتدای سال ۹۷ در دبیرخانه تهران هوشمند پیگیری و کارهای مربوط به برندسازی این حوزه انجام شد.
برنامه «تهران هوشمند» ۶ بعد کلی دارد که بر اساس نیازها، چالش‌ها و شرایط اقلیمی، فرهنگی و اجتماعی تهران، دسته‌بندی شده است؛ «حکمروایی هوشمند»، «اقتصاد هوشمند»، «جابه‌جایی هوشمند»، «زندگی هوشمند»، «محیط هوشمند» و «زیرساخت هوشمند» ابعاد برنامه تهران هوشمند هستند. در حوزه حکمروایی شهری، شهرداری تهران به تازگی با برگزاری تمام الکترونیک پنجمین دوره انتخابات شورایاری‌ها در امسال توانست در بخش گام بردارد.
یکپارچه‌سازی خدمات به شهروندان
یکی از نخستین و مهم‌ترین کارهای سازمان فناوری شهرداری در زمینه هوشمندسازی، یکپارچه‌سازی خدماتی بود که شهرداری به شهروندان ارایه می‌کرد.
پیش از این اما، تهرانی‌ها برای هر خدمت شهرداری باید به سایت یا مکان‌های مختلف مراجعه می‌کردند و برای هر کدام نام کاربری و رمز عبور جداگانه‌ای داشتند، اما امروز با یک حساب شهروندی می‌توانند به خیلی از خدمات دسترسی داشته باشند. شارژ حساب شهروندی، رزرو طرح ترافیک، پرداخت هزینه پارکومتر، استعلام وضعیت ملک، پیگیری پرونده شهرسازی و ثبت و پیگیری پیام ۱۳۷ بخشی از این خدمات هستند که در سامانه تهران من به شهروندان ارایه می‌شود.
یکی از جالب‌ترین و تازه‌ترین خدمتی که این سامانه ارایه کرده، این است که شهروندان تهرانی می‌توانند وضعیت ترافیک سطح شهر تهران را به صورت زنده و با دوربین‌های معابر ببینند. دوربین‌های شیخ بهایی، پل طبیعت و میدان آزادی هم اکنون به صورت زنده برای شهروندان ترافیک را گزارش می‌کند.
اواخر سال ۱۳۹۶ بود که سامانه تهران من به آدرس اینترنتی my.tehran.ir رونمایی شد و نخستین خدمتی که ارایه کرد خرید طرح ترافیک جدید بود.
سال گذشته هم از داشبورد مدیریت شهرداری تهران رونمایی شد. داشبوردی که به مدیران کمک می‌کند برای برنامه ریزی و تصمیم گیری تصویر کامل‌تر، واقعی‌تر و مبتنی بر داده و اطلاعات را در ذهن خود ترسیم کنند.
سامانه مسیریابی
سامانه مسیریاب «رایا» سرویس دیگری است که از سوی سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران و در راستای حرکت تهران به سمت هوشمند شدن، طراحی شده است.
اطلاعات در این سامانه زنده است و می توان به وسیله آن نزدیک ترین اتوبوس و مترو را پیدا و بر اساس آن در سطح شهر تردد کرد. سازمان فاوای شهرداری تهران به طور مرتب اطلاعات مکانی این پروژه نظیر لایه‌های متعدد نقشه شهر، نمای سه بعدی ساختمان‌ها و تصاویر ۳۶۰ درجه را به روزرسانی می‌کند.
از جمله ویژگی‌های برجسته این نقشه همراه می‌توان به مواردی مثل قابلیت جستجوی اماکن، معابر و محله‌ها، ارائه تصاویر پانوراما از معابر، نمای سه بعدی ساختمان‌ها، ترافیک آنلاین، مسیریابی خودرو، حمل و نقل همگانی، تاکسی خطی و مسیرهای ویژه دوچرخه و سخنگوی فارسی برای مسیریابی اشاره کرد. ویژگی دیگر این نرم افزار با نام «شهریاری» نیز امکان به‌روزآوری، بازبینی و تکمیل موقعیت‌ها و اطلاعات شهری را به شهروندان می‌دهد. بنابراین هر یک از کاربران می‌توانند موقعیت‌های جدید را در سیستم ثبت و نسبت به ارزیابی سایر موقعیت‌ها و رفع اشکالات اقدام کنند.
پارک حاشیه‌ای که مطالبه جدی اعضای شورای شهر بود هم امسال در قالب یک پلتفرم محقق شد، به گونه‌ای که این سامانه به شهروندان کمک می کند، بتوانند پارک‌های خالی سطح شهر را ببینند و بر مبنای آن سفر کنند. علاوه بر اینها در این پلتفرم پرداخت‌ها به شکل الکترونیک انجام خواهد شد. این سامانه به تهران من و کیف پول شهروندی متصل است.
کدهای دستوری سرویس‌های شهروندی شهرداری تهران
سرویس‌های شهروندی که مبتنی بر کدهای دستوری (USSD) است، با پشتیبانی سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران، روزانه پاسخگوی نیازهای متعدد و متنوع شهروندان در حوزه‌های مختلف است. این سرویس‌ها که همگی بر بستر شماره #۱۳۷* در دسترس است، در دو بخش کلی سرویس‌های منجر به پرداخت و سرویس‌های استعلامی- اطلاع رسانی ارائه می‌شوند. سرویس‌های پرداخت همراه شامل خدماتی مثل پرداخت قبوض، بدهی پلاک خودرو، خرید بلیت مجموعه‌های ورزشی، شارژ حساب شهروندی و پرداخت انواع عوارض است. سرویس‌های استعلامی- اطلاع‌رسانی هم شامل خدمات بسیاری در حوزه‌های حمل و نقل، اطلاع‌رسانی و انواع استعلامات می‌شود. مثلا استعلام نشانی میادین میوه و تره بار، نظرسنجی تاکسیرانی و پیگیری شکایات ۱۸۸۸ و ۱۳۷ و بسیاری موارد دیگر از آن جمله است.
«اطلس هوشمند محلات» یکی دیگر از اقدامات شهرداری تهران در مسیر هوشمندسازی است. در فاز نخست با هدف ایجاد پیشخوان توسعه محله‌ای بافت فرسوده شهر تهران ۱۵۸ محله را تحت پوشش خود قرار داده است و سامانه جدید مکاتبات اداری شهرداری نیز نسخه به‌روز شده و بهینه اتوماسیون اداری برای کاربری راحت‌تر و سرعت بالاتر مکاتبات، راه اندازی شده است.
همچنین این سازمان از پاییز گذشته تاکنون، راه اندازی سرویس PCPOS در برخی از مجموعه های شهرداری که خدمات خود را بصورت حضوری به شهروندان ارائه می‌دهند آغاز کرده و در سال پیش رو سایر مراکز درخواست کننده را نیز به این سرویس مجهز خواهد کرد.
PC POS روش پرداخت ساده ای است که در آن کاربر و مشتری نیاز به وارد کردن مبلغ پرداختی نداشته و سیستم به صورت خودکار و بر اساس برنامه‌ریزی قبلی و بر مبنای خدمتی که شهروند دریافت کرده، مبلغ را محاسبه کرده و به نمایش می‌گذارد. به همت سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران، ۶۵ مجموعه ورزشی شهرداری، سازمان بهشت زهرا و ۹ مرکز معاینه فنی به ارائه سرویس پرداختی PC POS مجهز شده اند.
تهران صاحب کاملترین آمارنامه شد
پس از گذشت سال‌ها تهران صاحب یکی از کاملترین آمارنامه‌ها شده است؛ آمارهایی که سیر تغییر و تحول پایتخت از سال ۱۳۶۳ تا ۱۳۹۶ را به خوبی نشان داده است.
این اقدام به همت سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران انجام شده و تا پیش از این فقط آمارهای شهرداری تهران تا سال ۱۳۸۴ در دسترس عموم بود. آمارنامه‌ها به عنوان مرجع داده‌های شهری شناخته می‌شوند و می‌توانند پاسخگوی نیازهای آماری طیف گسترده‌ای از مخاطبان برای دستیابی به آمار و اطلاعات مناسب برای پژوهش یا توسعه کسب و کارهای مختلف و نیز برای تهیه اطلس‌ها یا گزارش‌های گوناگون باشند.
امضای تفاهم‌نامه با دانشگاه صنعتی شریف با محوریت پیاده‌سازی و تقویت ناحیه نوآوری شریف برای حمایت، توسعه کسب و کارهای خلاقانه و استارتاپ ها، نرم افزارهای مدیریت شهری و برگزاری دو دوره رویداد بزرگ «تهران هوشمند» از دیگر اقدامات شهرداری تهران برای حرکت به سمت هوشمندسازی است.