محاسبات همشهری نشان می‌دهد نرخ تمام شده ۱۰ قلم کالای اساسی وارداتی، بدون احتساب سایر هزینه‌ها، بسیار پایین‌تر از رقم فروش آنها به مصرف‌کنندگان است.
به گزارش همشهری، اصرار دولت بر توزیع رانت ارزی، در قالب اختصاص ارز ۴۲۰۰ تومانی، به واردات کالاهای اساسی باعث شده، میزان این اقلام کالایی در ۵ماه نخست امسال نسبت به‌مدت مشابه پارسال، از لحاظ وزنی ۲۱ درصد و از نظر ارزش دلاری ۱۹ درصد رشد کند.
طبق آمار گمرک ایران، در ۵ماه نخست امسال ۹ میلیون و ۵۱۰ هزار و ۶۳۲ تن کالای اساسی به ارزش ۴میلیارد و ۷۳۲ میلیون و ۷۷۰ هزار دلار با نرخ ۴۲۰۰ تومانی وارد کشور شده است. در صدر کالاهای اساسی وارد شده به کشور، برنج، ذرت، دانه‌های روغنی، روغن‌های خوراکی و کنجاله سویا قرار دارد.
- کالاهایی که ارزان وارد می‌شوند
اصلی‌ترین پرسش این است که با اختصاص دلار ۴۲۰۰ تومانی، قیمت پایه کالاهای اساسی وارداتی تا گمرک چه میزان بوده است؟ برآوردهای همشهری در پاسخ به این پرسش نشان می‌دهد که قیمت پایه وارداتی هر کیلوگرم برنج خارجی ۴۵۰۰ تومان، گوشت قرمز ۱۹هزار تومان، قندوشکر ۱۵۰۰ تومان، گوشت مرغ ۷۵۰۰ تومان، ذرت هزار تومان، دانه‌های روغنی ۲ هزار تومان و روغن خوراکی ۳۳۰۰ تومان است. البته روشن نیست، قیمت تمام‌شده این کالا، در بخش مصرف، با حاشیه سود مورد انتظار چه میزان است اما مشخص است که فاصله بین قیمت پایه وارداتی این نوع کالاها، با قیمتی که به دست مصرف‌کننده می‌رسد، بسیار زیاد به‌نظر می‌رسد و همچنان محل مناقشه است.
- رده‌بندی واردات کالاهای اساسی
بررسی‌های همشهری از روند تغییرات صورت گرفته در جدول واردات کالاهای اساسی، به لحاظ ارزش و وزن، گویای این واقعیت است که در ۵ماه نخست امسال، قندوشکر با ۶۴۰ درصد رشد از لحاظ ارزش دلاری و ۸۹۱ درصد افزایش از حیث وزن، بالاترین سطح تغییرات را نسبت به‌مدت مشابه پارسال داشته و پس از آن کنجاله سویا با ۱۱۷ درصد رشد در ارزش دلاری و ۱۱۴ درصد افزایش وزنی، کود شیمیایی با ۵۸ درصد رشد در ارزش دلاری و ۷۸ درصد رشد در وزن و جو با ۴۹درصد افزایش در ارزش دلاری و ۲۲ درصد رشد در وزن در جایگاه‌های بعدی جدول واردات کالاهای اساسی قرار گرفته‌اند.
- افت تجارت ایران با جهان
تازه‌ترین روایت گمرک ایران از حجم تجارت خارجی در ۵ماه نخست امسال نسبت به‌مدت مشابه پارسال نشان می‌دهد میزان صادرات قطعی کالاهای غیرنفتی به استثنای نفت خام، نفت کوره، نفت سفید و صادرات با چمدان به ۶۱ هزار تن رسیده که از لحاظ ارزش وزنی ۳۰ درصد رشد داشته اما رشد وزن کالاهای صادراتی با کاهش ۹.۱۴ درصدی ارزش دلاری صادرات ایران همراه بوده؛ به‌گونه‌ای که میزان صادرات از ۱۹.۶ میلیارد دلار در ۵ماه ابتدای پارسال، به ۱۷.۸ میلیارد دلار در پایان مرداد امسال افت کرده است. میزان واردات کالا هم در این مدت تغییر محسوسی نسبت به‌مدت مشابه پارسال نداشته و ۱۴هزار تن بوده است؛ درحالی‌که ارزش دلاری میزان واردات کالا از ۱۹ میلیارد دلار در پایان مرداد سال گذشته با افتی ۷ درصدی به ۱۷.۷ میلیارد دلار در پایان مرداد امسال رسیده است.
- محدود شدن تجارت با کشورها
براساس آمارهای رسمی گمرک ۷۵ درصد از کل صادرات غیرنفتی ایران در ۵ماه ابتدای امسال به ۵کشور محدود شده که سهم چین ۲۴.۹ درصد، عراق ۲۱.۹ درصد، ترکیه ۱۳.۹ درصد، امارات ۹.۴ درصد و افغانستان ۵ درصد بوده و فقط ۲۵ درصد از کالاهای صادراتی ایران به سایر کشورهای جهان اختصاص یافته است. در طرف دیگر جدول تجارت خارجی هم وضع به همین منوال است؛ به‌طوری که، ۷۰ درصد از کل واردات کالاها از کشورهای چین (۲۴.۲ درصد)، امارات (۱۷.۱ درصد)، ترکیه (۱۲.۵) درصد، هند (۱۰.۶ درصد) و آلمان (۴.۹ درصد) صورت گرفته است.