در این میان، عده‌ای رهسپار مدارس دولتی‌اند و گروهی دیگر هزینه گزاف شهریه مدرسه غیرانتفاعی را متقبل شده‌اند و پشت نیمکت‌هایی می‌نشینند که والدینشان هزینه زیادی بابت آن پرداخته‌اند. در کاشمر، شهریه مدارس غیرانتفاعی گاه از شهریه دانشگاه هم بیشتر است. برخی از دانش‌آموزان هم این شانس را دارند که در مدرسه‌هایی با هزینه کمتر و احتمالا با کیفیت آموزشی بالاتر درس بخوانند. آیا دانش‌آموزانی که در مدرسه‌های دولتی معمولی درس می‌خوانند از امکانات آموزشی محروم می‌مانند؟
- جای خالی عدالت آموزشی
یک کارشناس مسائل آموزشی معتقد است در همه این سال‌ها هر وزیر منتخب پست وزارت آموزش‌وپرورش که برای گرفتن رأی اعتماد در مجلس شورای اسلامی حاضر شده است، موضوع برقراری عدالت آموزشی را مطرح کرده اما به‌رغم همه این شعارها هنوز عدالت آموزشی به خوبی محقق نشده است. «حسین نجاتیان» می‌گوید: در کنکور امسال، مدارس عادی شهرستان نتوانستند همپای مدارس خاصِ دولتی و غیردولتی رقابت کنند و این موضوع به یکی از بحث‌های جدی مجلس شورای اسلامی تبدیل شد.
وی اظهار می‌کند: اگر قرار باشد فرهنگیان، شاهد و دیگر سازمان و نهادها هرکدام برای خود مدارس خاصی داشته باشند، این نوعی فاصله گرفتن از شعار عدالت آموزشی محسوب می‌شود. این کارشناس می‌افزاید: خانواده‌هایی که وضعیت مالی بهتری دارند اغلب مدارس غیردولتی را انتخاب می‌کنند، اما هزینه چند میلیون تومانی مدارس غیردولتی برای برخی آنقدر سنگین است که نمی‌توانند دست به چنین انتخابی بزنند. این موجب شده است والدین پرونده دانش‌آموز خود را از مدرسه‌ای به مدرسه دیگر ببرند هرچند در هر مدرسه دولتی هم به دلیل شرایط خاصی که وجود دارد، عده‌ای نمی‌توانند ثبت‌نام کنند.
- حذف مدارس فرهنگ
مدیر آموزش‌وپرورش کاشمر می‌گوید: به‌رغم این‌که داعیه دولتمردان و وزارت آموزش‌وپرورش این بوده است که بتواند در زمینه عدالت آموزشی گام بردارد، اما همه به این موضوع اذعان دارند که در شرایط فعلی عدالت آموزشی به معنای کامل اتفاق نیفتاده است. «علی طاهریان» تصریح می‌کند: هرچند برای حذف کنکور و دلالان بازار سیاهِ کانون‌های علمی آزاد و حذف یا کم کردن مدارس خاص گام‌هایی برداشته شده اما موفقیت‌آمیز نبوده است. وی ادامه می‌دهد: چاره‌اندیشی در مورد برخی از مسائل به همت آموزش‌وپرورش مربوط می‌شود، اما در این خصوص خود سازمان به تنهایی تصمیم گیرنده نیست و نمی‌تواند گام بردارد. برای حذف بازار سیاهی که در کانون‌های خاص علمی وجود دارد و مؤسسات علمی که در زمینه به اصطلاح تقویت بنیه علمی دانش‌آموزان و کنکور کار می‌کنند باید اراده عمومی‌تری وجود داشته باشد.
مدیر آموزش‌وپرورش کاشمر با بیان این‌که برای احقاق عدالت آموزشی شهرستان کاشمر طرح حامی اجرا شد، می‌افزاید: براساس آن مدارس ضعیف و حاشیه شهر معرفی و مدارس برخوردار و خاص احصا شدند تا با برقراری رابطه بین این مدارس در زمینه مساعدت مالی، آموزشی و علمی به مدارس غیربرخوردار کمک بیشتری شود. طاهریان با تأکید بر این‌که مدارس غیربرخوردار در اولویت قرار دارند، می‌گوید: مدارسی که در مناطق کم‌برخوردار بوده و از سویی اولیای ضعیفی هم داشتند در توزیع اعتبارات، سرانه و اعتبارات تجهیزاتی و تعمیراتی به طور ویژه دیده شدند.
وی با بیان این‌که برای دانش‌آموزان کنکوری و دانش‌آموزان مقطع سوم روستایی و حاشیه شهر در همان ابتدای سال از محل منابع داخلی کمک شده است، بیان می‌کند: تاکنون برای دانش‌آموزان مناطق غیربرخوردار و حاشیه شهر کلاس‌های مختلفی برگزار شده است. مدیر آموزش‌وپرورش کاشمر در ادامه با تأکید بر این‌که موافق راه‌اندازی مدارس خاص به‌گونه‌ای که اکنون وجود دارند، نیستم و حتی امسال قصد داشتیم مدارس فرهنگ را حذف کنیم، توضیح می‌دهد: خود من از طرفداران جدی حذف مدارس فرهنگ هستم چون معتقدم این مدارس حتی می‌تواند برای ما آسیب‌هایی را در پی داشته باشد، اما به دلیل اعتراضات فرهنگیان که چرا نهادهای دیگری مدارس داشته باشند با این موضوع مخالفت شد.
طاهریان با بیان این‌که اگر فرهنگیان، سپاه، شاهد و... هرکدام برای خود مدارس خاصی داشته باشند از عدالت آموزشی فاصله می‌گیریم، می‌افزاید: با وجود درخواست‌های بسیار مبنی بر دایر کردن مقطع دوم متوسطه فرهنگ اما چون به دنبال توسعه نبودیم این اقدام انجام نشد، در واقع نه‌تنها مدارس فرهنگ را توسعه نمی‌دهیم بلکه اگر بتوانیم جهت حذف این مدارس اقدام خواهیم کرد. وی با تأکید بر این‌که در آموزش‌وپرورش هیچ امتیازی برای مدارس فرهنگ قائل نیستیم و کمک‌هایی که می‌شود از سوی خود افراد و دغدغه‌مندان آموزش است، می‌گوید: کسانی که دغدغه و توانایی بیشتری دارند حاضرند برای پذیرش فرزندشان در این مدرسه کمک‌هایی داشته باشند و این مشارکت‌هاست که موجب رونق بیشتر مدرسه می‌شود وگرنه آموزش‌وپرورش هیچ‌گونه امتیازی برای آنها قائل نیست.
مدیر آموزش‌وپرورش کاشمر با بیان این‌که برای گرفتن وجه از والدین توسط مدارس مختلف به خصوص فرهنگ هیچ‌گونه مصوبه‌ای نداشتیم و نامه‌ای داده نشده و توصیه‌ای صورت نگرفته است، خاطرنشان می‌کند: چون فرزندانِ فرهنگیان در مدارس فرهنگ درس می‌خوانند شهرت این مدارس از آنچه هست بیشتر شده است. به دلیل مراجعات بسیار به مدارس فرهنگ، ثبت‌نام در این مدرسه از طریق سامانه انجام می‌شود. به مردم این اعتماد را می‌دهیم که بین مدارس فرهنگ با مدارس دولتی عادی تفاوتی وجود ندارد و همان دبیری که در مدرسه فرهنگ تدریس می‌کند در مدارس عادی کم‌برخوردار هم درس می‌دهد.
طاهریان با بیان این‌که آموزش‌وپرورش هیچ‌گونه دخالتی در انتخاب گزینشی دبیران برای مدارس مختلف ندارد و هیچ‌گونه اجباری مبنی بر این‌که دبیر خوب ابتدا به مدرسه فرهنگ و سپس به دیگر مدارس برود نیست، ادامه می‌دهد: در مدارس تیزهوشان و شاهد چون وجه بسیار اندکی می‌گیرند ممکن است دبیر خاصی به آنها بدهند. وی با اشاره به این‌که از وضعیت مدارس سمپاد و نمونه نسبت به مدارس هم‌تراز خودشان بسیار راضی‌ام، یادآور می‌شود: امسال در مدرسه آزادی که در پایین‌شهر قرار دارد رتبه زیر ۲ هزار هم داشتیم.
- آرامش خاطر معلمان
معاون مقطع متوسطه آموزش‌وپرورش کاشمر با بیان این‌که حدود ۱۵۰۰ معلم در متوسطه یک و دو و مقطع ابتدایی داریم که هریک از آنان در هفته با ۱۰۰ دانش‌آموز در ارتباط هستند، می‌گوید: بدون شک اگر معلم خیالش از فرزند خودش راحت باشد به دلیل داشتن آرامش خاطر در کلاس کارایی بهتری خواهد داشت. «عزت‌الله طاهریان» با بیان این‌که اگر قرار باشد معلم خدمت بهتری در کلاس داشته باشد باید امکانات و خدمت بیشتری به آنها ارائه دهیم و این تبعیض نیست، می‌افزاید: براساس اسناد بالادستی، معلم هر مدرسه‌ای را خواسته باشد می‌تواند برای فرزند خود انتخاب کند. بدون شک اگر دغدغه‌های معلمان را کمتر کنیم، می‌توانیم عدالت آموزشی را بیشتر برقرار کنیم.
وی با اعلام این‌که اگر فقط برای مدرسه به فرزندان معلمان توجه شود، نه‌تنها تبعیض نیست بلکه خدمتی به دیگر دانش‌آموزان است، ابراز می‌کند: معلمانی که امتیاز بالاتری دارند اغلب می‌خواهند دانش‌آموزانی با فرهنگی غنی‌تر و سطح علمی بالاتری داشته باشند به همین دلیل ابتدا خودشان به سمت مدارس خاص و سپس دیگر مدارس می‌روند. معاون مقطع متوسطه آموزش‌وپرورش کاشمر با اشاره به این‌که اگر خدمات بهتری در مدارس فرهنگ دیده می‌شود به دلیل حضور مؤثر مالی والدین است، ادامه می‌دهد: برخی والدین فقط برای این‌که فرزندشان در محیط مدرسه فرهنگ باشد حاضرند هرگونه کمکی به مدرسه بکنند و این اقدامات با رضایت خودشان انجام می‌شود.
طاهریان با بیان این‌که با هدف رعایت عدالت آموزشی ۶۰ درصد پذیرش مدرسه نمونه را دانش‌آموزان روستایی و ۴۰ درصد را دانش‌آموزان شهری تشکیل می‌دهند، می‌گوید: وضعیت مدارس نمونه تا آذر پارسال ضعیف بود، اما اکنون بهتر شده است. وی با اعلام این‌که براساس اسناد بالادستی، مدارس خاص می‌توانند معلمان خود را انتخاب کنند ولی معلمان فقط نیمی از ساعات تدریسشان را می‌توانند در این‌گونه مدارس باشند، می‌افزاید: دبیر نمی‌تواند تمام ساعات تدریس خود را در مدارس خاص باشد و باید در مدارس عادی هم تدریس کند.
معاون مقطع متوسطه آموزش‌وپرورش کاشمر با بیان این‌که به سمتی حرکت کرده‌ایم که به دانش‌آموزان همه مدارس توجه شود، تصریح می‌کند: مدارس عادی نه‌تنها هم‌سطح مدارس غیرانتفاعی، بلکه در بعضی موارد بالاتر هم هستند. طاهریان یادآور می‌شود: امکان دارد مدارس حاشیه شهر با مشکل معلم مواجه شوند لذا با اضافه تدریس و یا حق‌التدریس به معلمان خوب این مشکل رفع خواهد شد. اکنون در همه رشته‌ها با کمبود نیروی معلم مرد مواجهیم.
وی با اشاره به این‌که حدود ۵ مدرسه در حاشیه شهر داریم که به توجه بیشتر نیاز دارند، می‌گوید: از ۲ سال قبل در کنار نیروهایی که امتیازشان کم بوده است و به مدارس حاشیه شهر رفتند نیروهای امتیاز بالا را هم فرستاده‌ایم. این مسئول با بیان این‌که در حال حاضر مدارس بالاشهر و پایین‌شهر نداریم، می‌افزاید: بعضا معدل دانش‌آموزان پایین‌شهر و بالا شهر یکی است.