«نگین دهقان» بانوی نویسنده البرزی، یکی از مدرسان ادبیات کودک در کرج است که سالیان طولانی به آموزش قصه‌گویی و داستان‌نویسی به کودکان و نوجوانان مشغول است. لحظاتی پای صحبت‌های وی نشستیم.
- از عشق به ادبیات و آشنایی‌تان با این حوزه بگویید.
در زمان کودکی‌ام، کتاب‌های داستان و قصه مانند امروز متنوع و زیاد نبود و من به خاطر علاقه زیادم به کتاب، مجبور بودم گاهی کتاب‌هایی برای مطالعه انتخاب کنم که به گروه سنی‌ام نمی‌خورد، اما خواندن همان کتاب‌ها نیز لذت مطالعه و یادگیری داشت، حتی اگر کتاب مخصوص گروه‌های سنی کوچک‌تر و یا بزرگ‌تر از سنم بودند. من در یک خانواده پرجمعیت بزرگ شدم و پدرم کارگر بود و قدرت خرید دائم کتاب را نداشت. من پول‌هایی را که برای خرید خوراکی از پدر می‌گرفتم جمع می‌کردم و کتاب می‌خریدم. بعد از خواندن کتاب تنها غمم این بود که کتاب را خواندم و حالا باید باز کلی انتظار بکشم تا مبلغی جمع کنم که بتوانم کتاب بعدی را بخرم. من در جمع تمام نویسندگان انجمن ادبی همیشه گفته‌ام که شاگرد هستم و فقط علاقه و مطالعه باعث پیشرفتم در این رشته شده است.
- در مورد فعالیت‌هایی که در حوزه ادبیات کودک در شهر انجام دادید توضیح دهید.
خالق ۲ جلد رمان به نام‌های «چون نهالی در باد» و «هورام» بودم که رمان «هورام» از نظر خودم یکی از زیباترین آثار است. ۳ جلد از مجموعه کتاب‌های کودک «قاصدک‌ها در سفر» با نام‌های «قاصدک در زریبار»، «قاصدک در دشت بیلو» و «قاصدک‌ها در سفر هورامان» با همکاری حفظ آثار و ارزش‌های اسلامی وارد بازار شد. کتاب‌های کودک «دختر شجاع» در ۲ جلد به فارسی و هورامی، «شلخته در شهر زیبا» در ۲ جلد فارسی و هورامی، «راز یونس» و «ک مثل کبک» و تعدادی مقاله از آثارم است. همچنین، در فرهنگسرای شهید آوینی و در کلاس قصه‌گویی، گردآورنده اولین کتاب دنیای کودکان در استان البرز هستم که داستان‌های کودکان ۳ تا ۱۲ سال را در این کتاب به چاپ رساندم و با همکاری سازمان فرهنگی، ادبی و ورزشی کرج منتشر شد که از نظر من کاری بسیار زیبا و بزرگ بود.
- از وضعیت انجمن‌های ادبی شهر باخبرید؟
از سال ۹۰ یا ۹۱ در انجمن‌های ادبی سیمین سخنان استان البرز عضو شدم و تا امروز عضو هستم. عضو انجمن فرزانگان نیز هستم. بیشترین موفقیتم را تا امروز حضور در انجمن‌ها می‌دانم.
- در چه جشنواره‌هایی شرکت داشتید و چه مقام‌هایی کسب کردید؟
علاوه بر فعالیت‌های ادبی و خلق اثر در ایران و در کرج، آثاری هم به زبان کردی و هورامی دارم که با استقبال دوستداران کودک و فعالان ادبیات در کشور در کردستان ایران و عراق مواجه شده است. چندین بار به جشنواره‌ها دعوت شدم و چندین تقدیرنامه و تندیس دریافت کردم.
- الگوی خاصی برای داستان‌نویسی داشته‌اید؟
مرحوم «مهدی آذریزدی» در خلق هر اثر کودکانه‌ای اولین انرژی را به قلمم می‌دهد. در منطقه هورامانات، استاد «فتح‌الله رضایی» یکی از بهترین و پرانرژی‌ترین فعالان ادبی در حوزه کودک به زبان هورامی یعنی زبان مادری من و کودکان آن منطقه است و الگویی برای نوشتن کتاب‌های کودکانه من است.
- چرا باید به ادبیات کودک و نوجوان اهمیت ویژه‌ای قائل شد؟
کودکان آینده‌سازان و سرمایه‌های هر جامعه هستند و هر دولت و مسئولی باید تمام تلاش خود را برای نگهداری و حفظ این آینده‌سازان و سرمایه‌های جامعه به کار بگیرد. همان‌طور که همه ما می‌دانیم، جوهر قلم نویسندگان و فعالان ادبی است که نخلستان فرهنگ هر جامعه را آبیاری می‌کند. پس باید بیشترین مبلغ و بهترین زمینه را برای این فعالان فراهم کرد تا این نخلستان هرچه بهتر بارور شود. به قول یکی از استادهایم، کودکان مانند خمیری در دست ما هستند و باید با دقت به آنها شکل دهیم که وقتی به مرور زمان سفت و سخت شدند، ما زیباترین شکل را به آنها داده باشیم.
- جایگاه ادبیات و داستان‌نویسی در کرج چگونه است؟
شهر کرج از لحاظ ادبیات تا جایی که من خبر دارم پیشرفت چشمگیری داشته و انجمن‌های ادبی زیادی تشکیل شده است و در حال فعالیت هستند. نویسندگان و فعالان ادبی در حوزه‌های مختلف ادبی مانند کودک، رمان وحتی شعر و شاعری فعالیت دارند و آثار زیبا و خوبی هم خلق کرده‌اند. اما به دلیل نداشتن قدرت مالی برای انتشار اثر، مجبورند آثار خود را به صورت دست‌نوشته در صندوقچه‌های خود قرار دهند و هیچ وقت منتشر نمی‌شوند.
- آینده کاری خود را چگونه می‌بینید؟
آینده کاری من و امثال من بستگی به وضعیت مالی و قیمت کاغذ و چاپ دارد. بیشتر همکارانی که نمی‌خواهند آثارشان به مرور زمان از بین برود و توان طراحی و گرفتن مجوز را دارند، مجبورند به صورت دیجیتال چند نسخه چاپ کنند و توانایی چاپ بیشتر ندارند.
- سخنی با مسئولان دارید؟
ادبیات یکی از مهجورترین حوزه‌ها اما از باارزش‌ترین و گران‌بهاترین سرمایه‌ها در هر کشوری است و باید مسئولان توجه بیشتری داشته باشند. نویسندگان و دنیای ادبیات بیشترین حرف را برای گفتن دارند، اما گوشی برای شنیدن پیدا
نمی‌کنند.
- فعالیت در حوزه آموزش کودکان
نگین دهقان: اگر بخواهم درباره ادبیات و آموزش کودکان صحبت کنم، شاید ساعت‌ها و روزها نیاز به زمان داشته باشم. به‌تازگی در فرهنگسرای شهید آوینی در منطقه ۱۰ هفته‌ای یک بار فیلم و انیمیشن کودکان به طور رایگان اکران می‌شود که استقبال زیادی هم از آن شده است. کلاس‌های قصه‌گویی سال ۹۶ با ۳ هنرجو در فرهنگسرای شهید آوینی با تدریس من آغاز شد و شاید به جرات بگویم تا امروز حداقل ۹۰ هنرجوی خردسال این کلاس‌ها را گذرانده‌اند و همچنان استقبال خوبی می‌شود. کلاس‌های از انشا تا نویسندگی و نمایش هم تازه آغاز شده است.