یوری یوشاکوف به اسپونتیک توضیح داد: این تصمیم با هدف محافظت از روابط دوجانبه در برابر تحریمها اتخاذ شده است ...
به گزارش همشهری، هنوز مقامهای بانک مرکزی ایران به این خبر واکنش نشان ندادهاند و مشخص نیست آیا این پیشنهاد، به منزله پیشدستی روسیه در روابط با ایران است یا اینکه مذاکراتی بین تهران و مسکو رخ داده است؟
هم ایران و هم روسیه با تحریم مواجه هستند و ایران عملا از دسترسی به سوئیفت پس از خروج آمریکا از برجام محروم مانده و به همین دلیل در نقل و انتقالات بانکی با مشکلات جدی مواجه است. ایران در سال ۱۳۷۰ به عضویت سوئیفت درآمد اما به دلیل تحریم های آمریکا و اتحادیه اروپا بر ضد برنامه هستهای ایران در سال ۱۳۹۰ دسترسی بانکهای ایرانی به این سیستم قطع شد. به دنبال امضای برجام در تیر ماه ۱۳۹۴، دسترسی بانکهای ایرانی دوباره به این سامانه برقرار و پس از خروج آمریکا از این توافق و بازگشت یکجانبه تحریمها، دوباره سوئیفت همکاری با بانکهای ایرانی را قطع کرد.
در صورت توافق احتمالی تهران و مسکو، سامانه پیامرسان الکترونیک مالی ایران موسوم به سپام به شبکه پیام رسان مالی روسیه متصل خواهد شد. گفته میشود در گام بعد شبکه شتاب بانکی ایران به شبکه متناظر خود در روسیه، موسوم به میر، وصل خواهد شد. ۲ کشور امیدوارند حجم مبادلات بازرگانی بین خود را از کانال مشترک پولی افزایش دهند، آنگونه که دستیار رییس جمهور روسیه میگوید در سال ۲۰۱۸ حجم مبادلات بازرگانی دو کشور با ۲ درصد رشد به ۱.۷ میلیارد دلار رسید و در ۶ ماه نخست سال جاری با افزایش ۱۷ درصدی به ۱.۱ میلیارد دلار رسیده است.
هرچند درباره کارایی و فراگیری اتصال شبکه بانکی ایران به شبکه بانکی روسیه با راهاندازی یک کانال مالی مشترک، ابهامهای جدی وجود دارد و سخت است که بتوان باور کرد این کانال بتواند به طور کامل خلا شبکه سوئیفت جهانی را پر کند، با این حال شعیب بهمن کارشناس مسائل اوراسیا میگوید: بخشی از دولت تمایل ندارد مسائل مالی خود را از طریق روسیه انجام دهد و به دنبال این است که با فعال کردن اینستکس، مبادلات مالی کشور صورت بگیرد. او با اشاره به احتمال پیوستن ایران به سوئیفت روسی توضیح میدهد:
این موضوع اتفاق جدیدی نیست. به گفته او یکی از اهداف اصلی تحریم آمریکا، مسدود کردن مسیر مبادلات مالی ایران بوده و در چنین شرایطی روسیه میتواند به ایران در دو محور کمک کند؛ اول اینکه ایران از آن برای انجام مبادلات مستقیم مالی با بانکهای روسیه استفاده کند و نکته دیگر آن است که برای عضویت بانکهای دیگر کشورهای جهان به این سیستم، عملا هیچ محدودیتی وجود ندارد و آنها نیز میتوانند بدون نگرانی از تحریم و جریمه، از آن استفاده کنند. شعیب در عین حال تاکید میکند: متاسفانه سیستم بانکی ایران، با توجه به سازوکار اداری و مسائل پیچیده فنی، برای پیوستن به این پیامرسانهای بینالمللی آمادگی ندارد، اما با این وجود مسئله مهمتر، عزم سیاسی است.