حلقه گمشده‌ای که زمانی در دانشگاه‌ها و مراکز علمی مورد غفلت واقع شده و فارغ‌التحصیلان بدون مهارت با کمبود فرصت اشتغال به عنوان بیکاران بی‌تجربه وا مانده‌اند. هرچند در این هیاهوی بیکاری آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و مهارت‌آموزی را می‌توان یک نیاز اورژانسی برای احیای جامعه از کمای بیکاری ذکر کرد؛ زیرا نقش مهارت‌آموزی در کنار آموزش‌های تئوری دانشگاه‌ها به نوعی هدایت‌کننده به طرف چرخه تولید و اشتغال است. این اتفاق هرچند دیر اما یکی دو سال است در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی استان مورد توجه قرار گرفته است.
- مهارت‌آموزی در کنار تحصیل
یکی از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در اردبیل با اشاره به نبود فرصت‌های شغلی برای برخی رشته‌های دانشگاهی می‌گوید: به ادبیات علاقه زیادی دارم. در این رشته مشغول به تحصیل شدم. اما با توجه به این‌که می‌دانستم فرصت اشتغال با مدرک دانشگاه در این رشته کمتر پیش می‌آید در دوره‌های طلاسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل هم شرکت می‌کردم که موفق شدم حتی قبل از فارغ‌التحصیلی در یکی از کارگاه‌های اردبیل مشغول شوم.
«کیارش سعیدوند» می‌افزاید: همچنان علاقه‌مند هستم رشته ادبیات را در مقاطع بالاتر به دلیل اشتیاقم به این رشته ادامه دهم اما برای کسب درآمد راه دیگری انتخاب کرده‌ام. «مینا سزاوار»، یکی دیگر از دانشجویان فارغ‌التحصیل در رشته کشاورزی از دانشگاه محقق اردبیلی، هم عنوان می‌کند: در رشته کشاورزی زمینه اشتغال به‌ویژه برای بانوان بسیار کم است. با مشاوره یکی از استادان برای پرورش قارچ تحقیق کردم و توانستم با استفاده از تسهیلات اشتغال‌زایی محل کوچکی برای کسب و کار فراهم کنم. حالا با اشتغال مستقیم ۳ نفر کارگاه موفقی داریم. بهتر است دانشجویان این حوزه پیش از پایان تحصیل و دریافت مدرک بدون این‌که در انتظار استخدام‌های دولتی باشند، خودشان کارآفرینی و ایجاد شغل‌های کوچک را مد نظر قرار دهند؛ چراکه درصد موفقیت و اشتغال پس از فراغت از تحصیل با توجه به این برنامه‌ریزی‌ها بسیار بیشتر است.
- برگزاری دوره مهارت‌آموزی
رئیس دانشگاه محقق اردبیل در گفت‌وگو با همشهری با اشاره به کمبود فرصت اشتغال در جامعه اظهار می‌کند: برای رسیدن به شرایط مطلوب در اشتغال فارغ‌التحصیلان، آموزش مهارت‌های لازم کاریابی و ایجاد اشتغال به دانشجویان، برای افزایش ضریب اشتغال در دستور کار واحدهای دانشگاهی قرار گرفته است. «عزیز حبیبی‌ینگجه» با تاکید به توسعه استارت‌آپ‌ها و هسته‌های فناور دانشجویی می‌گوید: آموزش دانشجویان برای ایجاد اشتغال مولد، حمایت بیشتر از طرح‌های دانشجویی و توسعه فضای کسب و کار دانشجویی از هدف‌های ما برای به حداکثر رساندن اشتغال فارغ‌التحصیلان دانشگاه است. وی با اشاره به برگزاری کلاس‌های مهارت‌آموزی در این دانشگاه بیان می‌کند: در رشته‌های مختلف این مهارت‌آموزی برای دانشجویان به طور دوره‌ای برگزاری می‌شود که برگزاری کلاس‌های مهارت‌آموزی برای رشته‌های هنر از جمله خوشنویسی، سفالگری، نقاشی روی بوم، ویترای (نقاش روی شیشه) و GIS از این برنامه‌هاست.
- اشتغال دانشجویان در سما
معاون مرکز آموزشی و فرهنگی سما هم از اولویت کارآموزی حرفه‌ای به دانشجویان خبر می‌دهد و می‌گوید: دانشجویان ورودی سال ۹۸ برای حضور در این دوره‌ها نه‌تنها شهریه پرداخت نمی‌کنند بلکه با انجام کارهای مهارتی حقوق هم دریافت خواهند کرد. «محمد اثنی‌عشری» می‌افزاید: با پیش‌بینی انجام‌شده مبنی بر استفاده از دانشجویان ماهر در انجام امور دانشگاهی این افراد مورد ارزیابی قرار می‌گیرند و افراد حائز شرایط بر اساس مهارت‌هایی که دارند در بخش‌های مختلف اداری آموزشکده به عنوان کار دانشجویی به کار گرفته می‌شوند.
وی همچنین از راه‌اندازی بازار محصولات استارت‌آپی در این مرکز خبر می‌دهد و می‌گوید: این مرکز فعالیت استارت‌آپی خود را در زمینه تولید اسباب‌بازی با ۴ محور اصلی و یک محور جنبی (بازی رایانه‌ای) پیش می‌برد که در نوع خود در کشور کم‌نظیر است. اثنی‌عشری با اشاره به شاغل شدن ۷۰ درصد دانش‌آموختگان سما اظهار می‌کند: ایجاد بازار محصولات فناوری نوین جزو برنامه‌های این مرکز آموزشی است که برنامه‌ریزی و پیگیری‌های لازم برای رسیدن به این هدف در اولویت قرار دارد.
- اشتغال با دانش‌بنیان‌ها
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل نیز بر حمایت از مشاغل دانش‌بنیان در دانشگاه‌ها تاکید می‌کند و می‌گوید: شرکت‌های دانش‌بنیان اقدامات علمی و فناورانه‌ای در دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل داشته‌اند و ما سعی می‌کنیم نسبت به حمایت از این واحدها و بازاریابی برای خرید تولیدات این شرکت‌های دانشجویی از سوی دستگاه‌های اجرایی اقدام کنیم. «اسحق رسولی» در مورد واحدهای فعال زیرمجموعه دانشگاه آزاد اظهار می‌کند: واحدهایی مانند کارگاه تولید لامپ‌های ال‌ای‌دی با بالاترین بهره نوری، تولید داروهای گیاهی، آموزش مهارت ساخت و تعمیر طلا و جواهر، مرکز سنجش سلامت و استعدادیابی ورزشی، کارگاه تولید خودرو کارتینگ پیشرفته، تولید زغال بهینه و بدون آلودگی محیطی، کارگاه ماشین‌سازی اردبیل و آسفالت رنگی از جمله واحدهای فعال کارآفرینی این واحد دانشگاهی هستند تا دانشجویان با مهارت‌آموزی بعد از فارغ‌التحصیلی بدون دغدغه واردبازار کار شوند.
- ترویج فرهنگ مهارت‌گرایی
مهارت‌زایی نقش مهمی در رونق اشتغال و کارآفرینی در توسعه پایدار دارد و به دلیل غفلت از مهارت‌گرایی امروز بخش عظیمی از فارغ‌التحصیلان بیکار هستند. استاندار اردبیل بر سازماندهی نظام‌های حرفه‌ای مبتنی بر دانش علمی و فنی دانشجویان برای اداره واحدهای اقتصادی‌اجتماعی و نهادینه کردن فرهنگ مهارت‌گرایی، پژوهش‌محوری و کارآفرینی در دانشگاه‌ها تاکید می‌کند. «اکبر بهنامجو» بر ضرورت نقش‌آفرینی دانشگاه‌ها در مهارت‌آموزی دانشجویان و ورود به بازار کار تاکید می‌کند و می‌گوید: همه مراکز آموزش عالی باید هدف خود را بر تربیت نیروی کاری که مهارت و توان اشتغال دارد متمرکز کنند و ایجاد مراکز فناوری و دانش‌بنیان در محل دانشگاه‌ها می‌تواند به توسعه کارآفرینی و اشتغال دانش‌آموختگان منجر شود. وی از اختصاص تسهیلات خوداشتغالی به دانشجویان خبر می‌دهد و می‌افزاید: فارغ‌التحصیلان باید به حدی از توانایی برسند که بدون چشمداشت به فرصت‌های استخدامی که جواب‌گوی جمعیت فارغ‌التحصیل نیست، خود به دنبال اشتغال‌زایی باشند.