اما باید توجه داشت که در بسیاری از شهرهای استان به دلیل مشخص نبودن تکلیف مالکیت و خرید و فروش‌های قولنامه‌ای، برخی از مالکان امکان مراجعه به شهرداری برای دریافت پروانه ساختمانی را ندارند. زمین در بسیاری از شهرهای استان یزد به صورت غیررسمی با مراجعه به بنگاه‌های املاک تفکیک می‌شود و خریداران هم در زمان خرید بدون توجه به وضعیت آن و حتی کاربری تعیین شده، زمین می‌خرند و در نهایت با توجه به مشکلاتی که برای مالکیت دارند، مجبورند ساختمان بدون پروانه بسازند.
سازمان نظام مهندسی ساختمان استان یزد به تازگی برنامه‌ای را برگزار کرد که فرمانداران و شهرداران گرد هم آمدند تا تخلفات ساخت‌وساز و علل آن را تحلیل و بررسی کنند. در این جلسه تفکیک‌های غیرمجاز یکی از عوامل اصلی ساخت‌وسازهای بدون پروانه عنوان و از شهرداری‌ها خواسته شد با شناسایی زمین‌های بزرگ شهر جلوی تفکیک‌های غیراصولی و معامله زمین‌های بدون سند را بگیرند.
- شناسایی زمین‌های بزرگ
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری یزد بر ضرورت حل مشکل زمین در مراحل صدور پروانه تاکید می‌کند و می‌افزاید: اگر نمی‌توان برای زمین‌هایی که مالکیت مشاعی دارند سند صادر کرد، باید راهکار مناسبی ارائه شود. «محسن صادقیان» می‌افزاید: یکی از این راهکارها جلوگیری از تفکیک اراضی بزرگ در شهرها است و شهرداری‌ها باید در این زمینه هوشیارانه عمل کنند چراکه همین موارد به خرید و فروش‌های بدون سند و در نتیجه ساخت‌وسازهای غیرمجاز منجر می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: اگر زمین‌ها به صورت اصولی تفکیک و سند برای آنها صادر شود، قطعا یکی از موانع ساخت‌وسازهای غیرمجاز تسهیل خواهد شد و شرایط برای مراجعه مردم به شهرداری‌ها و دریافت پروانه‌های ساختمانی تسهیل می‌شود. معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار یزد با بیان این‌که یزد صدرنشین تخلفات ساخت‌وساز در کشور است، می‌گوید: همه متولیان ساخت‌وساز اعم از شهرداری‌ها، سازمان نظام مهندسی و اداره کل راه و شهرسازی و سازمان ثبت اسناد و املاک باید دست به دست هم دهند تا مردم را به سمت دریافت پروانه ساختمانی سوق دهند، در غیر این صورت شرایط روز به روز بدتر می‌شود. وی می‌افزاید: بنگاه‌های املاک با تفکیک‌های غیرمجاز، آینده ساخت‌وساز استان را در دست گرفته‌اند، در حالی که باید اطلاع‌رسانی شود تا مردم آگاه باشند که خرید و فروش این زمین‌ها آینده خوبی ندارد و امکان صدور پروانه برای آن فراهم نیست.
- تسهیلات شهرداری برای صدور پروانه
معاون معماری و شهرسازی شهرداری یزد می‌گوید: آن چیزی که مقدمه تخلفات ساختمانی است رعایت نشدن ضوابط احراز زمین‌هایی است که امکان صدور پروانه را ندارند یا تفکیک‌هایی که به صورت غیرمجاز صورت گرفته و در آن ضوابط شهرسازی و سرانه‌های خدماتی و معابر رعایت نشده است، در نتیجه این موارد باعث می‌شود شهرداری نتواند پروانه صادر کند. «مجتبی فرهمند» می‌افزاید: اولین گام در این راستا این است که مردم زمین‌هایی را که به این شکل تفکیک می‌شود و شهرداری به رسمیت نمی‌شناسد خریداری نکنند.
وی ادامه می‌دهد: شهرداری امکان صدور پروانه برای زمین‌هایی که پیش از این به صورت مشاعی سند داشته‌اند را فراهم کرده است اما برای زمین‌هایی که از امسال به بعد به صورت مشاعی تفکیک شوند، پروانه صادر نمی‌کند. معاون معماری و شهرسازی شهرداری یزد می‌گوید: همچنین شهرداری برای افزایش صدور پروانه ساختمانی تمهیداتی را در بحث زمین فراهم کرده، به طور مثال تفکیک‌های زیر حد مجاز یعنی ۱۵۰ متر امکان صدور پروانه نداشتند اما با تدابیر شهرداری قرار شد زمین‌های تفکیک شده زیر حد نصاب تا قبل از سال ۹۸ سند دریافت کنند که این مشمول ساخت‌وسازهای جدید از سال ۹۸ به بعد نخواهد شد.
وی با بیان این‌که مشکلات مالکیت زمین از دلایل مهم ساخت‌وسازهای بدون پروانه است، از مردم می‌خواهد از خریداری زمین‌های مزبور خودداری کنند چراکه در غیر این صورت گشت ساختمان شهرداری با جدیت وارد عمل می‌شود و جریمه گزافی متوجه مالک خواهد شد. معاون معماری و شهرسازی شهرداری یزد با بیان این‌که حدود ۳۰ درصد از تخلفات ساخت‌وساز به موضوع زمین مرتبط است، اظهار می‌کند: شهرداری برای جلوگیری از تفکیک غیرمجاز و خرید و فروش زمین‌های تفکیک شده از سوی افراد سودجو، در زمینه شناسایی زمین‌های بزرگ وارد عمل شده و به صورت جدی جلوی این تخلفات گرفته می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: زمین‌های بزرگ پتانسیل بیشتری برای تفکیک غیرمجاز دارند، از این رو شهرداری کنترل بیشتری روی زمین‌های بزرگ دارد و مراقبت می‌کند بستری برای ضرر و زیان مردم فراهم نشود. فرهمند تاکید می‌کند: شهرداری در فرایند تفکیک زمین سهمی‌ندارد، چراکه در این صورت ضوابط را کنترل می‌کردیم اما چون در فرایند صدور سند مخصوصا قانون تملک اراضی نقش نداریم، شاهد این تخلفات هستیم، از این رو از اداره کل ثبت اسناد و املاک استان می‌خواهیم که قبل از صدور مجوز تفکیک زمین با شهرداری هماهنگ کنند.
- راهکاری برای حل مشکل زمین
مدیرکل راه و شهرسازی استان یزد با اشاره به این‌که شهرداران عامل اصلی تخلفات ساخت‌وساز را مشکلات مربوط به زمین بیان می‌کنند، می‌گوید: لازم است که پیشنهادات شهرداران در این خصوص به اداره کل راه و شهرسازی اعلام شود تا بتوانیم به جمع‌بندی درستی برسیم. «رضا یادگاری» می‌گوید: قطعا زمین‌های بدون سند مالکیت از دلایلی است که مردم برای دریافت پروانه به شهرداری مراجعه نمی‌کنند اما این به این معنا نیست که همه ساختمان‌های بدون پروانه مشکل زمین دارند. وی ادامه می‌دهد: ۷۰ درصد از کسانی که ساختمان بدون پروانه دارند، امکان دریافت پروانه ساختمانی داشته‌اند اما با توجه به هزینه‌ها و زمان مورد نیاز، برای دریافت پروانه مراجعه نمی‌کنند. یادگاری می‌گوید: تخلفات ساخت‌وساز به معنای ایمن نبودن ساختمان‌ها نیست، چراکه بسیاری حتی آیین نامه و استانداردهای ساخت‌وساز را رعایت می‌کنند اما برای دریافت پروانه مراجعه نمی‌کنند.
- چالش تفکیک غیراصولی زمین در یزد
یاسین دهقان- یزد- خبرنگار: شهردار یزد با تاکید بر این‌که تخلفات مربوط به زمین یکی از عوامل اصلی ساخت‌وسازهای غیرمجاز در شهرهای استان به‌ویژه شهر یزد است، می‌گوید: این موضوع در پی تفکیک غیراصولی زمین از سوی افراد غیرمسئول رخ می‌دهد و این افراد با فروش زمین‌های تفکیک شده، زمینه سخت‌وساز غیرمجاز را فراهم می‌کنند. «جمال‌الدین عزیزی» می‌افزاید: شناسایی زمین‌های بزرگ و جلوگیری از تفکیک آنها یکی از اقداماتی است که شهرداری یزد در دستور کار قرار داده است.
وی همچنین به تعامل دستگاه‌های متولی امر ساخت در استان اشاره می‌کند و می‌افزاید: امید است با تعامل بین شهرداری و سازمان نظام مهندسی ساختمان ضمن ارائه راهکار برای حل مشکل زمین، روند را برای ساخت‌وسازهای مجاز تسهیل کنیم. وی می‌افزاید: انجام این کار برای همه مفید و انجام نشدن برای همه ضرر دارد، از این رو همه متولیان امر ساخت‌وساز با توجه به منافع شهر، جلسات هفتگی برگزار می‌کنند و نتیجه این جلسات را در دستور کار قرار می‌دهند.
شهردار یزد می‌گوید: در بروز تخلفات ساخت‌وساز در شهر یزد همه سهم دارند. همان‌طور که گفته شده بخش زیادی از آن متوجه زمین‌های بدون سند است و با توجه به این‌که قوانین اجازه نمی‌دهد برای این زمین‌ها سند مالکیت صادر شود، باید راهکار مناسبی در این خصوص اندیشیده شود. وی با اشاره به گستردگی شهر و محدود بودن امکانات شهرداری برای برخورد با متخلفان ساخت‌وساز در یزد می‌گوید: همه باید دست به دست هم دهیم که روند انجام تخلفات را سخت و روند صدور پروانه را تسهیل کنیم.
عزیزی می‌گوید: نظام مهندسی در حال حاضر مشوقی برای دریافت پروانه ندارد، در حالی که همه پی برده‌اند که اقدامات تشویقی بهترین راهکار برای کاهش تخلفات ساخت‌وساز است. وی می‌افزاید: از جمله ابزارهای تشویقی از سوی شهرداری یزد صدور پروانه برای زمین‌های زیر حد نصاب تفکیک تا ۱۰۰ متر مربع است و همچنین نسبت به راه‌اندازی پلیس ساختمان هم اقدام کرده‌ایم. شهردار یزد اظهار می‌کند: از سوی دیگر نظام مهندسی ساختمان در حال برگزاری آموزش‌هایی برای مردم است و نیروها را آموزش می‌دهد تا به صورت فنی به ساخت‌وسازهای استاندارد کمک کنند.