فارس نوشت: علی اکبر صالحی معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان که برای شرکت در شصت و سومین کنفرانس عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به وین سفر کرده است، با حضور در این نشست و ارائه سخنرانی، ضمن تاکید بر نقش مهم انرژی هسته‌ای در چرخه‌های مختلف زندگی و دستاوردهای جمهوری اسلامی در این حوزه و همچنین انتقاد از عدم اجرای تعهدات طرف‌های باقیمانده در برجام، نسبت به یکجانبه گرایی و اقدامات مخرب آمریکا در ضربه به چندجانبه گرایی و دستاوردهای مهم دیپلماسی در چند دهه گذشته هشدار داد.
- تاسیسات اتمی و نیروگاه اتمی بوشهر تحت نظارت محکم نهاد نظام ایمنی هسته‌ای ایران است
صالحی در ابتدای سخنرانی خود با تاکید بر اینکه در این برهه زمانی حساس برای موضوع چندجانبه گرایی، نشست جاری کنفرانس عمومی فرصتی منحصر به فرد جهت بررسی چالش ها و تعیین جایگاه اعضاء برای رسیدگی به این چالش ها می‌باشد، به تشریح دیدگاه ملی کشورمان در این خصوص پرداخت و اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران اهداف منطقی را برای گسترش برنامه صلح آمیز هسته ای خود و استفاده از فناوری هسته‌ای در حوزه تولید انرژی، بهداشت و کشاورزی در پیش گرفته و پیشرفت ها و موفقیت های معقولانه‌ای را در این خصوص به دست آورده است. جمهوری اسلامی، همچنین بر مبنای ظرفیت‌های گسترده خود، به ویژه دانشمندان جوان و بسیار با استعدادش، از تعامل با شرکای علاقه مند به فناوری استقبال می‌کند.
رئیس سازمان انرژی اتمی در ادامه به موضوع ایمنی هسته‌ای پرداخت و گفت: ایمنی هسته‌ای، همواره یکی از مهمترین اولویت‌های ما بوده و همه تدابیر ایمنی تاسیسات اتمی ما از جمله نیروگاه اتمی بوشهر، به طور دقیقی تحت نظارت محکم نهاد نظام ایمنی هسته‌ای ایران بوده است.
وی با اشاره به اینکه سال گذشته، «تیم بررسی ایمنی عملیاتی آژانس»، طی ماموریتی یک بررسی دقیق را از نیروگاه اتمی بوشهر به همراه یک جمع‌بندی قابل قبول انجام داد، افزود: جمهوری اسلامی ایران معتقد است که مسؤولیت ایمنی و امنیت هسته‌ای، به طور کامل با دولت ها بوده و تدابیر و ابتکاراتی که با هدف تقویت آنها انجام می‌شود، نبایستی به عنوان بهانه و یا اهرمی برای نقض، انکار و یا محدود کردن حقوق غیرقابل تغییر کشورهای در حال توسعه برای تحقیق، تولید و استفاده از انرژی هسته‌ای جهت اهداف صلح آمیز بدون تبعیض، قرار گیرد.
وی با اشاره به پیشرفت ها و دستاوردهای کشورمان در بحث ایمنی هسته‌ای، اظهار داشت: ایران، پیشرفت‌هایی را در تاسیس یک مرکز ایمنی هسته ای به عنوان سازمان پشتیبانی فنی نهاد نظام ایمنی خود به دست آورده که با فناوری ها و دستگاه های مدرن از طریق همکاری با اتحادیه اروپا تجهیز خواهد شد. همچنین، ایران از نزدیک در حال بررسی و نظارت بر تحولات در حوزه کنوانیسون های هسته‌ای است و مجلس ما اخیرا لایحه الحاق به کنوانسیون مشترک در مورد ایمنی مدیریت سوخت‌های هسته ای مصرف شده و ایمنی مدیریت پسماندهای رادیو اکتیو را تصویب کرده که به محض تائید نهایی، به سرانجام خواهد رسید.
صالحی همچنین بر همکاری‌های منطقه‌ای در حوزه ایمنی هسته ای تأکید کرد و گفت: ایران تاکید ویژه ای در ایجاد شبکه‌های منطقه ای مربوط به افزایش ایمنی هسته ای و رسیدگی به وضعیت های اضطراری دارد، و به واسطه تجربیات، دانش، و ظرفیت‌های گسترده، آمادگی خود را برای همکاری مشترک با همه کشورهای منطقه اعلام می کند. جمهوری اسلامی ایران مصمم است تا امنیت مطلوب را برای مواد و تاسیسات هسته ای خود فراهم کرده و اخیرا میزبان یک «کارگاه منطقه ای در مورد معرفی معماری تشخیص امنیت هسته‌ای»، در همکاری با آژانس بین المللی انرژی اتمی در جولای ۲۰۱۹ بوده است.
معاون رئیس جمهور در بخش دیگری از سخنان خود، به موضوع برجام پرداخت و گفت: یک اتفاق نظر وسیع بین تمامی دولت‌های عضو وجود دارد و آن این است که برجام، یک نقطه عطف حقیقی در تاریخ چندجانبه گرایی و به عنوان یک دستاورد بین المللی مهم است.
- ایران با داشتن تنها ۳ درصد تاسیسات هسته‌ای جهان تقریبا حدود ۲۰ درصد از تمامی دسترسی‌ها را برای آژانس فراهم کرده است
وی همچنین افزود: ایران برخی محدودیت‌های موقت را بر روی برنامه هسته‌ای خود قبول کرد و سطح بی سابقه ای از نظارت و دسترسی را برای آژانس در زمینه تعهدات جدید ذیل پروتکل الحاقی و برجام در برابر برداشتن تحریم های مرتبط هسته ای ارائه کرده است. در همین رابطه، قابل ذکر است که ایران با داشتن تنها ۳ درصد تاسیسات هسته ای جهان، تقریبا حدود ۲۰ درصد از تمامی دسترسی‌ها را برای آژانس فراهم کرده است.
رئیس سازمان انرژی اتمی در ادامه با تاکید بر اینکه ایران همواره این نکته را شفاف بیان کرده است که اکتساب، تولید، ذخیره، و استفاده از سلاح های کشتار جمعی نه ذیل اصول دینی ما مشروعیت دارد و نه در دکترین دفاعی ایران تعریف شده است، افزود: در میان چنین رکورد بی سابقه ای از راستی آزمایی و شفافیت در تاریخ آژانس و موضع اصولی ایران در مورد سلاح های هسته ای، توافق هسته ای از سوی دولت ایالات متحده آمریکا بدترین توافق تاریخ آن کشور خوانده شده است.
وی همچنین خاطرنشان کرد که ایالات متحده آمریکا تمامی انواع سلاح های کشتار جمعی، شامل سلاح های هسته ای را توسعه و حتی از آن علیه دیگران استفاده کرده، و در «بازبینی موقعیت هسته‌ای» خود نیز دیگران را تهدید به استفاده از سلاح‌های اتمی می‌کنند.
صالحی همچنین با ذکر اینکه برجام به عنوان یک دستاورد بارز از سال ها تلاش دیپلماتیک مورد ستایش واقع شده است، اضافه کرد: با این حال، دولت های مربوطه به غیر از ابراز تاسف از نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل توسط عضو آمریکا، کار دیگری انجام نداده‌اند. لذا، خروجی این توافق برای ایران هم اکنون تبدیل به تحریم های غیرقانونی و غیر انسانی علیه تجارت، اقتصاد، و سرمایه گذاری خارجی در تضاد آشکار با مقررات برجام و قطعنامه شورای امنیت شده است و متاسفانه این تحریم ها بر روی بخش هایی مانند غذا، دارو، محصولات رادیو دارویی، و حتی نهاد نظام ایمنی هسته ای ایران نیز اثر گذاشته است.
وی ضمن تاکید بر اینکه برجام یک توافقنامه چندجانبه است که در برگیرنده حقوق و مسؤولیت‌هایی برای همه طرفین است، اظهار داشت: بنابراین، اجرای چنین توافقی توسط فقط یک عضو آن، نه یک انتظار مشروع، و نه یک امکان عملی می باشد.
- توقف جزئی تعهدات ایران در صورت اجرای موثر و کامل برجام توسط اعضای باقیمانده در این توافق، قابل برگشت است
صالحی در ادامه خطاب به اعضای حاضر در جلسه، گفت: اجازه بدهید از شما یک سوال بپرسم، و آن اینکه با چنین همکاری گسترده ایران با آژانس، که فراتر از تعهدات استاندارد ذیل موافقتنامه جامع پادمان، می‌باشد و اجرای کامل تعهداتمان ذیل توافق هسته ای بدون به دست آوردن مزایای آن، عکس العمل ما بایست چه می‌بود؟ آیا هنوز هم منصفانه است که ایران به اجرای یکجانبه این توافق ادامه دهد؟ با این حال و بعد از خروج یکجانبه آمریکا از برجام، ایران برای بیش از یکسال از خود صبر استراتژیک نشان داد تا به باقیمانده اعضای برجام اجازه دهد که اثرات این خروج را جبران کنند.
رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان با اشاره به همه تلاش هایی که تاکنون از سوی برخی کشورها با هدف حفظ برجام صورت گرفته و ضمن احترام به آنها، افزود: متاسفانه ما کماکان دور از تحقق اهداف پایه ای این توافق و تحقق خواسته های مشروع ایران هستیم. از این رو، هیچ گزینه دیگری برای ایران به غیر از توسل به مقررات مربوطه ذیل برجام برای توقف بخشی از تعهداتش با هدف ایجاد پنجره جدیدی در دیپلماسی برای حفظ این توافق باقی نماند. باید ذکر شود که توقف جزئی تعهدات ایران در صورت اجرای موثر و کامل برجام توسط اعضای باقیمانده در این توافق، قابل برگشت می باشد.
وی در ادامه خاطرنشان کرد که حفظ برجام، مسؤولیت مشترک همه اعضای جامعه بین المللی بوده و ضمن هشدار در مورد اینکه اگر جامعه بین المللی در نجات فوری برجام کوتاهی کند، افزود: در این صورت، چندجانبه گرایی کارایی خود را از دست خواهد داد، هرگونه حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات به چالش کشیده خواهد شد، و در نهایت شرایط در راستای منافع جنگ طلبان خواهد بود.
- رفتار مخرب آمریکا بایستی از سوی جامعه بین‌المللی محکوم شود
معاون رئیس جمهور کشورمان در جمع بندی سخنرانی خود با اشاره به اینکه نقض قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل، که شامل اعمال تحریم های غیرقانونی یکجانبه و اعمال فراسرزمینی قوانین ملی به دیگر کشورها توسط آمریکا می باشد، در حال به خطر انداختن رویه های دیپلماسی ایجاد شده در دهه های گذشته است، افزود: به منظور بازگرداندن نظم به وضعیت به هم ریخته کنونی که چندجانبه گرایی با آن مواجه می باشد، تلاش های فردی و جمعی ما نه تنها بایستی معطوف به کسب دستاوردهای جدید باشد، بلکه باید همچنین معطوف حفظ دستاورهایی باشد که در گذشته برای رسیدن به آن تلاش های سختی انجام شده است. بدین منظور، رفتار مخرب ایالات متحده آمریکا و پیگیری تروریسم اقتصادی از سوی دولت این کشور علیه دیگر کشورها، بایستی از سوی جامعه بین المللی محکوم و رد شود.