به گزارش همشهری اولین روز ماه مهر در کرمان، هرمزگان و سیستان و بلوچستان در حالی آغاز شده است که در بسیاری از مناطق این استان‌ها، همچنان کم و کاستی‌های جالب توجهی در زیرساخت‌های آموزشی به چشم می‌خورد.
- زیرساخت‌های آموزشی در کرمان
وجود مدارس خشت و گلی، همچنین وسعت و تنوع اقلیمی و فرهنگی در این استان از موضوعات مهم حوزه آموزش و پرورش کرمان است. مدیر کل آموزش و پرورش استان کرمان گفت: ۳۰ درصد مدارس استان کرمان خشت و گلی هستند که در ابتدای مهر امسال از چرخه خارج می‌شوند. همچنین بخاری نفتی ۸۵۰ کلاس درس نیز در ابتدای مهرماه حذف و استانداردسازی خواهد شد. «احمد اسکندری‌نسب» افزود: در استان ۶۳۵ هزار دانش‌آموز در ۷۱۷۰ مدرسه و ۳۰ هزار و ۶۵۰ کلاس درس تحصیل می‌کنند، ضمن آن‌که ۴۱ هزار معلم نیز در استان داریم.
وی افزود: با توجه به وسعت استان کرمان و تنوع اقلیمی و فرهنگی در این استان با پراکندگی مدارس روبه‌رو هستیم. به طوری که فاصله شمالی‌ترین با جنوبی‌ترین مدرسه استان حدود ۱۰۵۰ کیلومتر است. مدیر کل آموزش و پرورش استان کرمان به رویکرد نگاه مهارت‌محور در آموزش و پرورش استان کرمان اشاره و بیان کرد: در دولت تدبیر و امید ساخت ۹۰ پروژه دانش‌بنیان از جمله فعالیت‌های این نگاه در هنرستان‌های استان کرمان بود که باعث ایجاد ۵۰ هنرستان کارآفرین با شعار رونق تولید در استان شده است.
وی به وضعیت حضور خیران مدرسه‌ساز در استان اشاره کرد و ادامه داد: در سال گذشته ۶۱ پروژه با اعتباری افزون بر ۳۱ میلیارد تومان با حدود ۲ هزار کلاس درس توسط خیران در استان کرمان ساخته شد و در اختیار آموزش و پرورش قرار گرفت. وی افزود: کمبود فضای آموزشی به‌ویژه در شهر کرمان و شهرستان‌های بزرگ استان از مهم‌ترین چالش‌های نظام آموزشی استان کرمان است. وی از کمبود فضای آموزشی در استان کرمان گلایه کرد و ادامه داد: در زلزله‌های سنوات گذشته تعدادی از مدارس استان کرمان تخریب شده بود که همین موضوع سبب ۲ شیفت شدن برخی کلاس‌های استان شد که در نتیجه تراکم برخی کلاس‌های کرمان به ۴۸ نفر رسیده است.
اسکندری‌نسب بیان کرد: سرانه آموزشی استان کرمان با متوسط کشوری فاصله دارد که باید در این راستا برنامه جدی داشته باشیم. وی با اشاره به تخریبی بودن ۳۵ درصد مدارس استان کرمان اظهار کرد: ۶۰۸ مدرسه زیر ۱۰ دانش‌آموز در استان داریم؛ ضمن آن‌که ۳۴ هزار اتباع افغانستانی در حال تحصیل در مدارس استان داریم که این تعداد دانش‌آموزان باعث شده با کمبود تجهیزات و منابع انسانی روبه‌رو شویم.
مدیر کل آموزش و پرورش استان کرمان کمبود نیروی انسانی به‌ویژه در حوزه مردان و کمبود نیروهای خدماتی را از جمله مشکلات آموزش و پرورش برشمرد و بیان کرد: ۱۸ منطقه کمتر توسعه‌یافته در استان کرمان داریم که ۹ ماه از سال باید از وسایل سرمایشی استفاده کنند که نیاز به حمایت برای تجهیز این مدارس داریم. وی بر لزوم توانمندسازی نیروی انسانی تاکید کرد و در ادامه با بیان این مطلب که میانگین ۲۰ درصد دانش‌آموزان استان کرمان جذب مدارس غیرانتفاعی شده‌اند، گفت: ۸۰ درصد کتاب‌های درسی در استان کرمان توزیع شده و مرحله اول نقل و انتقالات نیز انجام شده است.
- ورود ۶۵ هزار کلاس‌اولی به مدارس کرمان
معاون آموزش ابتدایی اداره کل آموزش و پرورش استان کرمان گفت: پیش‌بینی ورود ۶۵ هزار دانش‌آموز کلاس اولی به مدارس را در کل استان برای سال تحصیلی جدید داریم. «عباس ضیاء» با تاکید بر این‌که تلاش بر این بوده که سنجش این دانش‌آموزان انجام شود، افزود: ۵۰ درصد این دانش‌آموزان در سال تحصیلی گذشته در پیش‌دبستانی سنجش شده‌اند. معاون آموزش و پرورش استان کرمان افزود: ثبت‌نام کتاب این دانش‌آموزان نیز از طریق سامانه انجام شده و امروز، اول مهرماه، کتاب‌ها تحویل این دانش‌آموزان می‌شود و از این نظر مشکلی نداریم. ضمن این‌که در برخی مناطق محروم استان وزارتخانه کمک کرده و کتاب رایگان در اختیار دانش‌آموزان می‌گذاریم.
ضیاء بیان کرد: ثبت‌نام دانش‌آموزان اتباع نیز انجام شده است. در برخی شهرستان‌ها که تعداد اتباع بیشتر است، فضایی اجاره‌ای را تامین کرده‌ایم و مشکل خاصی نداریم. ضمن آن‌که تعدادی دانش‌آموز فاقد هویت نیز در استان کرمان داریم که با نامه فرمانداری آن‌ها را نیز تحت پوشش قرار داده‌ایم. معاون آموزش ابتدایی اداره کل آموزش و پرورش استان کرمان گفت: در استان کمبود معلم داریم و پیگیر هستیم تا این مشکل کمبود معلم را حل کنیم.
- کمبود ۵۷ کلاس درس در مرکز شهر ریگان
مدیر آموزش وپرورش ریگان هم گفت: ۴۰درصد مدارس شهرستان ریگان غیراستاندارد هستند که ۵هزار دانش‌آموز در این مدارس تحصیل می‌کنند. «محمد علیزاده» افزود: در حال حاضر ۱۰ واحد آموزشی در شهرستان ریگان در حال ساخت است که ۷ واحد آموزشی توسط اداره کل نوسازی مدارس و ۳ واحد آموزشی نیز توسط خیران ساخته می‌شود. او افزود: این واحدهای آموزشی در مهرماه امسال به بهره‌برداری خواهند رسید. مدیر آموزش و پرورش ریگان با اشاره به مهاجرپذیر بودن شهرستان از استان سیستان و جنوب کرمان گفت: جمعیت دانش‌آموزی این شهرستان امسال از ۱۴هزار نفر به ۱۶هزار دانش‌آموز افزایش یافته است.
علیزاده گفت: به دلیل افزایش جمعیت دانش‌آموزی در شهرستان با کمبود ۵۷ کلاس درس در مرکز شهر ریگان مواجه هستیم. او از اداره نوسازی مدارس و خیران خواستار ساخت واحدهای آموزشی در مرکز شهر ریگان شد. علیزاده گفت: در شهرستان ریگان بیش از ۱۶هزار دانش‌آموز در مقاطع مختلف تحصیلی در مهرماه مشغول به تحصیل خواهند شد.
- سایه مدارس کپری بر سر دانش‌آموزان
هنوز هم کلاس‌های کپری، چادری و کانکسی غیرمقاوم در مناطق مختلف استان کرمان مشاهده می‌شود. در سال تحصیلی جدید ۲۹ هزار کلاس درس، ۷۶۸۰ مدرسه دولتی و ۹۱۶ مدرسه غیردولتی فعالیت می‌کنند و حدود ۶۲۵ هزار دانش‌آموز در این مدارس مشغول به تحصیل می‌شوند؛ اما مشکلاتی از جمله وجود روستاهای دورافتاده و فاصله زیاد مناطق جمعیتی در برخی مناطق مانند جنوب و شرق کرمان، محرومیت، مهاجرت به دلیل خشکسالی و تغییرات جمعیتی و گاه کمبود اعتبار تعدادی از این دانش‌آموزان را با چالش مواجه کرده است.
نماینده مردم ۵ شهرستان جنوبی استان کرمان در مجلس نیز با اشاره به این‌که اقدامات زیادی برای توسعه فضاهای آموزشی انجام شده اما هنوز مشکلاتی وجود دارد، گفت: نمی‌توان وجود این مدارس را در مناطق دورافتاده یا گاه در روستاهای فاقد امکانات در نزدیکی مراکز شهری منکر شد. «احمد حمزه» افزود: این‌که گفته شود سازه‌های کپری جزئی از فرهنگ مردم محسوب می‌شود و وجودشان نشانه محرومیت نیست اشتباه است، چون ما در برخی مدارس بزرگ جنوب کرمان شاهد وجود مدارس ۶ کلاسه کانکسی هستیم که قابل قبول نیست. وی خواستار توسعه فضای آموزشی و حذف مدارس کپری و چادری در همه شهرستان‌های جنوب کرمان شد و گفت: همه دانش‌آموزان استان باید از شرایط استفاده از امکانات حداقلی بهره‌مند باشند.
نماینده مردم کرمان و راور در مجلس شورای اسلامی نیز گفت: هم‌اکنون شهر کرمان با مشکل جدی در زمینه تامین کلاس درس مواجه است و همین مساله موجب شده شاهد فعالیت مدارس ۲ شیفته در شهر کرمان باشیم. «محمدرضا پورابراهیمی» دلیل این موضوع را عدم برنامه‌ریزی برای توسعه مدارس مطابق با رشد جمعیت استان دانست و گفت: طبق آمار جمعیت دانش‌آموزی کرمان در سال جاری رشد ۵ درصدی دارد. وی خشکسالی و مهاجرت مردم به کرمان را دلیل اصلی افزایش تعداد دانش‌آموزان دانست و بیان کرد: کرمان یک شهر زلزله‌خیز است اما در این شهر ۶۰ درصد مدارس غیرایمن هستند و باید برای مقاوم‌سازی این مدارس چاره‌اندیشی کرد.
- هرمزگان و کمبودهای آموزشی
کاظم گلخنی - خبرنگار:
فصل مدارس در استان هرمزگان با ورود بیش از ۴۲۰ هزار دانش‌آموز به کلاس‌های درس آغاز شد و امسال ۴۳ هزارو ۳۸۴دانش آموز کلاس اولی در هزارو ۳۴۶ کلاس درس مشغول به تحصیل می‌شوند. این در حالی است که موضوعاتی مانند تعداد مدارس فرسوده و لزوم نوسازی، دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل، کمبود معلم، کمبود تجهیزات و فضاهای ورزشی به‌ویژه در مدارس دخترانه، تحمیل هزینه‌های اضافی بر دوش والدین، عرضه مواد غذایی گران و غیربهداشتی در مدارس و... گریبان‌گیر تحصیل دانش‌آموزان هرمزگانی است.
- شرق هرمزگان و کمبودهای آموزشی
شرایط آموزشی در مرکز استان (بندرعباس) و غرب به مدد امکانات دولتی و فعالیت خیران مدرسه‌ساز با مناطق روستایی شرق استان هرمزگان مانند رودان، سیریک، حاجی‌آباد و جاسک قابل مقایسه نیست. در مناطق شرقی استان با توجه به گستردگی مناطق و عدم تمرکز جمعیت و کمبود امکانات آموزشی هنوز امکانات اولیه تحصیل دانش‌آموزان بسیاری فراهم نشده است. کمبود یا نبود زیرساخت‌های آموزشی در این مناطق در حدی است که «حسین هاشمی‌تختی‌نژاد»، نماینده مردم استان در مجلس شورای اسلامی، چندی پیش در شورای آموزش و پرورش استان گفت: ما در هرمزگان ۲ مشکل اساسی در حوزه آموزش و پرورش داریم؛ یکی کمبود فضای آموزشی و دیگری کمبود نیروی انسانی است.
وی افزود: در مورد تامین نیروی انسانی ضرورت دارد امتیازات جذب در استان به نیروهای ماندگار تخصیص پیدا کند تا پس از مدتی از استان نروند و با رشد تجربه آن‌ها در استان بمانند و کیفیت و سطح آموزش را ارتقا دهند. در همین رابطه یکی از کارشناسان حوزه آموزش استان به همشهری گفت: تعداد زیادی از معلمان استان‌های همسایه در مناطق محروم شرق و غرب استان در شرایط نامناسب نظیر نبود جاده و کمبودهای بهداشتی در این روستاها تدریس می‌کنند. برخی مجبورند با خودشان آب و غذا به روستاهای شرق استان ببرند تا بتوانند در کانکس‌ها بدون کمترین امکانات آموزشی درس بدهند.
- معلم‌های غیربومی
هاشمی‌تختی‌نژاد افزود: یکی از دلایل بازماندن از تحصیل دانش‌آموزان شرق استان همین موضوع معلم‌های غیربومی است. وقتی معلم بومی اهل منطقه که به شرایط منطقه خو گرفته و ماندگارتر است، جذب نمی‌شود، چطور توقع رشد آموزشی در مدارس روستاهای شرق استان را داشته باشیم؟ در نشست اخیر شورای اسلامی شهر بندرعباس که با موضوع فصل مدارس برگزار شد، نیز «جواد بلارک»، عضو شورای اسلامی شهر بندرعباس، از نحوه ثبت‌نام کتاب و کیفیت آموزش انتقاد کرد و گفت: بسیاری از اولیا نسبت به این‌که هزینه زیادی برای آموزش فرزندشان در خارج از استان صرف می‌کنند، شکایت دارند.
- تحصیل نخبه‌ها، خارج از استان
هاشمی‌تختی‌نژاد افزود: به دلیل کمبود معلم و دبیر خوب و کارآمد در استان که توان آموزش به نخبه‌های دانش‌آموزی را داشته باشد، خانواده‌ها باید خارج از استان برای فرزندشان هزینه کنند اما در صورت کسب رتبه کنکور یا مقامی در جشنواره، آوازه آن برای آموزش و پرورش استان می‌ماند. با این حال «موس دادی‌زاده»، مدیر کل آموزش و پرورش استان، معتقد است کیفیت آموزش در استان مناسب است. وی در نشست شورای‌اسلامی شهر بندرعباس بیان کرد: نبود دبیر خوب در استان توهین به فرهنگیان است.
کیفیت آموزشی مشروط به همراهی خانواده، آموزش و پرورش، کتابخانه و... است. وی افزود: در خصوص مقایسه وضعیت آموزشی و فرهنگی مطالعه‌ای انجام نشده است و نمی‌شود به طور نسبی به آن اشاره کرد. دادی‌زاده ادامه داد: مجمع خیران علمی در استان راه‌اندازی شده و به دانش‌آموزان مناطق کمتر توسعه‌یافته به‌طور رایگان آموزش می‌دهد.
- ارسال تجهیزات ورزشی با قایق
فارغ از مشکلات و کمبودها در سیستم آموزشی استان، چند روز پیش اخبار امیدوارکننده‌ای نیز برای افزایش روحیه نشاط در دختران محصل منتشر شد. بر اساس آخرین اخبار قرار است ۵ میلیارد تومان تجهیزات ورزشی به مدارس دخترانه مناطق محروم ارسال شود. در همین ارتباط «علیرضا باقری»، معاون تربیت بدنی و سلامت اداره کل آموزش و پرورش استان، گفت: بخشی از این تجهیزات ورزشی با قایق به مدارس جزایر ارسال می‌شود. به گفته وی المپیادهای درون‌مدرسه‌ای، مدرسه پویا، مدرسه قهرمان و ورزش صبحگاهی از مهم‌ترین برنامه‌های حوزه تربیت بدنی است.
- لوازم‌التحریر و لباس فرم دانش‌آموزان
در فصل بازگشایی مدارس مهم‌ترین دغدغه والدین در استان هرمزگان تامین لوازم‌التحریر و لباس فرم دانش‌آموزان است. این روزها لوازم‌التحریر چینی و البته گران در بازار حضور پررنگی دارد. لباس فرم مدارس هم در حالی که قیمت مقطوع و مشخصی ندارد برای بسیاری از مردم به صرفه نیست. «زینب شهری»، شهروند بندرعباسی، به همشهری گفت: مردم مجبورند با هر قیمتی لوازم مدرسه بچه‌ها را بخرند. اگر سری به بازار بزنید شلوغی بازار و ازدحام آن را می‌بینید. مردم مجبورند اقلام موجود را بخرند وگرنه قیمت‌ها عادلانه نیست. وی افزود: من به نمایشگاه عرضه مستقیم کالا هم رفتم اما قیمت‌ها با بازار تفاوتی نداشت. در نمایشگاه هم اجناس و کالاهای ضروری با همان قیمت بازار عرضه می‌شود.
- نبود امکانات اولیه آموزشی
کمبود مدارس و دیگر مشکلات آموزشی در مناطق شمالی استان نظیر بخش کوه‌شاه احمدی در شهرستان حاجی‌آباد، روستاهای شهرستان میناب و رودان همچنان جالب توجه است. دانش‌آموزان روستاهای شهرستان بشاگرد اغلب به سبب پراکندگی جمعیتی، دوری مدارس و جاده‌های نامناسب یا از تحصیل صرف‌نظر می‌کنند یا رنج و مرارت فراوانی برای تحصیل و حضور در کلاس درس را تحمل می‌کنند. همچنین کمبود مدارس شبانه‌روزی در روستاهای شهرستان جاسک و سیریک باعث شده بسیاری از دانش‌آموزان این مناطق فرصت تحصیل را از دست بدهند.
- رشد تحصیلی در سیستان و بلوچستان
فرشته بامری- خبرنگار:
بر اساس آخرین اخبار، هم‌زمان با آغاز سال تحصیلی جدید ۱۰۰ هزار دانش آموز پایه اول در سیستان و بلوچستان وارد مدرسه می‌شوند که این رقم با حدود ۶ هزار دانش‌آموز بیشتر نسبت به سال گذشته ۴ درصد رشد داشته است. همچنین ۴۷ درصد فضاهای آموزشی این استان مستحکم، ۲۷ درصد مدارس نیازمند مقاوم‌سازی و ۲۷ درصد نیز نیازمند تخریب و بازسازی هستند. بر اساس آخرین اطلاعات ۲۰۰ نقطه که مدرسه ندارد شناسایی شده است. در حال حاضر ۲۳۴ مدرسه در سراسر استان وجود دارد که در آن‌ها کمتر از ۱۰ دانش‌آموز مشغول به تحصیل هستند. مسئولان استان اعلام کرده‌اند اول مهر امسال هیچ کلاسی در مقطع ابتدایی بدون معلم نیست و با تمهیدات اندیشیده‌شده و روش‌های متعدد جذب معلم، این مشکل بر طرف شده است. این در حالی است که بر اساس آخرین آمار منتشره با کمبود ۱۲هزار معلم در استان مواجه هستیم.
- راهی طولانی تا مدرسه
عضو شورای اسلامی قصرقند به همشهری گفت: عدم دسترسی به جاده و راه‌های مناسب سبب شده اغلب روستاها در بخش ایجاد فضاهای آموزشی از استانداردها عقب باشند. «رحیم‌بخش ابابکری» افزود: در برخی مناطق روستایی فقط مدرسه ابتدایی وجود دارد و دانش‌آموزان مجبورند برای ادامه تحصیل به روستاهای مجاور یا نزدیک‌ترین شهر بروند. وی ادامه داد: نبود دبیرستان در محل روستا، سبب ترک تحصیل دانش‌آموزان به‌ویژه دختران می‌شود، زیرا خانواده‌های سنتی اجازه نمی‌دهند فرزند برای تحصیل روستا را ترک کند. عضو شورای اسلامی قصرقند بیان کرد: انتظار داریم با ساخت فضای آموزشی برای روستاهای بدون مدرسه مشکلات دانش‌آموزان در این بخش مرتفع شود.
«مریم باراج» یکی از ساکنان منطقه سیستان، گفت: برای تحصیلات متوسطه مجبور بودم هر روز مسیر روستا را تا روستای ده‌بلند طی کنم؛ زیرا در روستای دادی که محل زندگی ماست، فقط دبستان و راهنمایی وجود دارد. «زهرا کول»، یکی از ساکنان ده‌بلند شهرستان هامون، نیز اظهار کرد: برخی دانش‌آموزان با وسیله نقلیه مسیری طولانی را طی می‌کنند تا به روستای ما برسند؛ برخی مواقع هم پای پیاده می‌آیند.
- امکانات حداقلی در شهرک غدیر زاهدان
«رضا سارانی»، دانش‌آموز مقطع چهارم دبستان، که در شهرک غدیر زاهدان زندگی می‌کند با اشاره به نبود فضای آموزشی در این شهرک بیان کرد: برای رفتن به مدرسه از شهرک غدیر تا مرکز زاهدان می‌روم، این مسیر طولانی به‌دلیل ترافیک سنگین، سخت و طاقت فرساست. مدیر کل آموزش و پرورش سیستان و بلوچستان در این خصوص گفت: بر اساس نیازسنجی‌های انجام‌شده در بخش آموزش و پرورش نیازهای ضروری آموزشی شناسایی و در ۲۰۰ نقطه مدرسه احداث شده است.
«حمیدرضا رخشانی» با اشاره به اجرای طرح جامع توسعه تحصیلی سیستان و بلوچستان تصریح می‌کند: در طرح جامع توسعه استان، ۷ برنامه و ۳۰ پروژه نیز تعریف شده است که شامل مدارس ابتدایی، متوسطه اول، متوسطه دوم و شبانه‌روزی است. وی ادامه داد: برای رفع نیازهای آموزشی در نقاط دور و نزدیک استان ۴۸ مدرسه شبانه‌روزی دخترانه و ۲۷ مدرسه شبانه‌روزی پسرانه مکان‌یابی شده و نیازها بر اساس جمعیت مشخص شده است.
- ۲۲۷ مدرسه با ۶۲۹ کلاس درس از سال ۹۷
سرپرست اداره کل نوسازی مدارس استان سیستان و بلوچستان نیز گفت: از سال ۹۰ تاکنون ۱۴۰۲ مدرسه مشتمل بر ۵۳۹۶ کلاس درس با ۴۵۹ هزار متر مربع زیربنا تحویل شده است که از این تعداد ۷۶۰ پروژه مشارکتی بوده است. در سال ۹۷، ۲۵۶ مدرسه آماده شده است که ۲۲۷ مدرسه با ۶۲۹ کلاس درس مردمی و مشارکتی بودند. «رضا سرحدی نیا» افزود: در ۶ ماهه اول امسال ۱۴۷پروژه با ۶۰۲ کلاس درس با زیربنای ۵۴ هزار و ۵۰۰ متر مربع به فضاهای آموزشی استان افزوده شده است که رشد ۴۰درصدی را نشان می‌دهد.
وی بیان کرد: شهرک غدیر با داشتن ۱۷۰۰ خانوار و ۲ هزار دانش‌آموز بدون فضای آموزشی بود که طی هفته اخیر از سوی خیران کلنگ یک مدرسه ۶ کلاسه بر زمین زده شد، این مدرسه در سال تحصیلی آینده به بهره‌برداری می‌رسد. مدیر آموزش و پرورش ناحیه ۲ زاهدان نیز اظهار کرد: در شهر زاهدان کلاسی با تعداد ۴۸ دانش‌آموز داریم که ریشه آن کمبود فضا و نیروی انسانی است؛ همچنین در حاشیه شهر زاهدان با افزایش زاد و ولد و تراکم بالای دانش‌آموزی روبه‌رو هستیم. «حسن معزی» با اشاره به احداث فضای آموزشی در محدوده‌های شهری افزود: امید است زمین و فضا برای ساخت مدرسه تدارک دیده شود.