چشمان مردم سراسر کشور به یکی از خیابان‌های مرکزی تهران خیره شده بود؛ درست زمانی که در انتظار فروکش کردن شعله‌های سرکش آتش بودیم، خبری تلخ، آب یخی بر پیکر تهران و ایران ریخت؛ ساختمان پیر و فرتوت پلاسکو نتوانست زیر بار گدازه‌های آتش دوام بیاورد و روی تن ۱۶آتش‌نشان و ۶شهروند دیگر آوار شد. حالا با گذشت ۳ سال از آن روز، نه‌تنها پلاسکو که جای‌جای ایران نشان از مردان آب و آتش دارد. آنان جان برکفان شهرند. امروز هفتم مهرماه است؛ سالروز بزرگداشت دریادلانی که هنگام بروز حوادث بی‌محابا دل به آتش می‌زنند و با حماسه‌آفرینی‌های خود در نبرد با شعله‌های بی‌رحم آتش، جوانه‌های امید را از بستر خاکستر می‌رویانند؛ دل دریایی داشتن همین است. شعله‌های سرکش، خشمگین و سوزان را با دنیایی از دلهره فرو می‌نشانند و روز و شب‌شان را با آتش، پنجه می‌افکنند تا خانواده‌ای، شب را بی‌خانه سرنکند. پلاسکو و یا دیگر حوادثی که دلاورمردان آتش‌نشان، در آنها جان خود را از دست داده‌اند، تنها نشانه‌ای از جانفشانی مردان آب و آتش است وگرنه هر ساعت، هر روز و هر سال بزرگمردان ایثار و گذشت، تا پای جان ایستاده‌اند و اینگونه شهرهایمان را ایمن کرده‌اند.
- ایمنی وارد زندگی مردم شود
جلال ملکی، سخنگوی سازمان آتش‌نشانی تهران با اشاره به تغییرات سازمان آتش‌نشانی به نسبت سال‌های قبل، گفت: «متأسفانه در سال‌های قبل آنطور که باید، همکاری‌های خوبی از سوی برخی شهروندان با آتش‌نشانی صورت نمی‌گرفت، اما در سال‌های اخیر و به‌خصوص طی دو، سه سال گذشته به ویژه پس از حادثه پلاسکو، نگاه مردم به آتش‌نشانان کاملا تغییر یافته و متفاوت شده است که از این جهت خیلی خوشحالیم؛ اما توقعی که داریم این است که فقط به این بسنده نشود. اینکه با شنیدن صدای آژیر خودروهای آتش‌نشانی، شهروندان راه را باز می‌کنند، یا برای آتش‌نشانان دست تکان می‌دهند و خداقوت می‌گویند، خیلی خوب است؛ اما حقیقتا ما به‌دنبال این نیستیم؛ قدردانی از زحمات آتش‌نشان‌ها و دوست داشتن آنان فقط این نیست. ای کاش مردم با حفاظت از خودشان، خانواده، فرزندان و اموالشان آمار حادثه‌ها را کاهش دهند. در این صورت همه راضی و خشنود خواهند بود. باید به جایی برسیم که اصول ایمنی را در زندگی خود وارد کرده و آمار حوادث را پایین بیاوریم. در این صورت، هم، اموال و جان مردم حفظ می‌شود و هم، ریسک خطر برای آتش‌نشان‌ها پایین می‌آید. در این صورت دیگر نیازی نیست تا آتش‌نشان‌ها دل به آتش و حوادث بزنند و در معرض خطر قرار گیرند. »
- ۵۸ شهید آتش‌نشان
ملکی با اشاره به تعداد شهیدان آتش‌نشان پایتخت گفت: «ما در سازمان آتش‌نشانی پایتخت ۵۸شهید داریم. ۱۷نفر از آنان شهیدان دوران دفاع‌مقدس هستند که به جبهه‌ها اعزام شده بودند و به شهادت رسیدند و ۴۱نفر هم با احتساب شهیدان حادثه پلاسکو، شهیدان عملیات‌های آتش‌نشانی هستند. متأسفانه عدد دقیقی از جانبازان سازمان نداریم؛ ولی به جرأت می‌توان گفت که تقریبا همه آتش‌نشان‌ها به‌نحوی جانبازند. چه آنها که آسیب‌های بزرگ و یا جزئی دیده‌اند و چه کسانی که به لحاظ روحی آزرده شده‌اند. به هر حال دیدن صحنه‌های دلخراش در حوادثی که ما جان هموطنانمان را از دست می‌دهیم، ضربه بزرگی بر روح و روان آتش‌نشانان وارد می‌آورد. اتفاقا آسیب‌های روحی بسیار بدتر از آسیب‌های جسمی است. » سخنگوی سازمان آتش‌نشانی تهران با اشاره به افزایش توان عملیاتی این سازمان اظهار کرد: «ما در سال‌های اخیر تغییرات گسترده‌ای در تجهیزات خود داشته‌ایم. البته در زمان پلاسکو هم از تجهیزات خوبی برخوردار بودیم، اما حادثه پلاسکو به‌دلیل اینکه به یک بحران تبدیل شده بود، در هرکجای دنیا هم آتش‌نشان‌ها اگر همه توان خود را هم می‌گذاشتند، باز هم با مشکلاتی مواجه می‌شدند. موضوعی که اهمیت دارد این است که پس از حادثه پلاسکو بابی گشوده شد برای اینکه بیشتر به آتش‌نشان‌ها پرداخته شود نه‌فقط از حیث تجهیزات. به هر حال ما از نظر تجهیزات ۲۱دستگاه نردبان روز دنیا را خریداری کردیم. همچنین ۳هزار دست لباس به روز و کاملا مناسب برای آتش‌نشان‌ها از بهترین‌های دنیا تهیه شده است. ضمن اینکه کلی وسایل دیگر خریداری شده و در اختیار سازمان آتش‌نشانی قرار گرفته است. اما همه این بخشی از کار است که در اختیار آتش‌نشانی است و بخش بزرگی از کار بر عهده آتش‌نشانی نیست. »
- فرهنگسازی از کودکی
او با اشاره به ضرورت فرهنگسازی و آموزش از دوران کودکی به شهروندان بیان کرد: «ما توقع داریم در هنگام بحران‌ها و حوادثی مانند پلاسکو و یا ابرحوادث و سوانح، مباحث فرهنگی و آموزشی به کمک ما بیاید. همه سازمان‌ها و آنهایی که می‌توانند در این زمینه و درخصوص آموزش به ما کمک کنند، لازم است پای کار بیایند. چرا که فرهنگسازی در این زمینه بسیار اهمیت دارد. موضوعی که متأسفانه مورد غفلت قرار گرفته و لازم است موج‌های احساسی به فرهنگ تبدیل و دائم به آنها پرداخته شود. به‌طور کلی لازم است که ایمنی به لایه‌های مختلف زندگی مردم رسوخ کند و ایمنی بخشی از وجود مردم باشد. ملکی در پایان سخن‌هایش در یک جمله آتش‌نشان‌ها را ایثارگر معنی کرد و گفت که آتش‌نشان‌ها اسطوره گذشت و ایثار هستند. »
- چرا هفتم مهر؟
هفتم مهرماه روزی است که برای قدردانی از رشادت‌های آتش‌نشانان به‌عنوان روز ملی آتش‌نشانی و ایمنی نامگذاری شده و این روز به بهانه شهید شدن تعدادی از آتش‌نشانان در پالایشگاهی که توسط دشمن بمباران شده بود نامگذاری شده است. سال ۱۳۵۹در همین روزها بود که پالایشگاه آبادان در جنگ ایران و عراق از سوی دشمن بعثی مورد حمله هوایی قرار گرفت. پس از این اتفاق آتش‌نشانان برای اطفای حریق وارد عمل شدند اما این بار آتش تنها دشمن آنها نبود، بلکه حین اطفای حریق بار دیگر این پالایشگاه بمباران شد و تعداد زیادی از آتش‌نشانان در این حادثه شهید شدند. حدود ۲۰سال پس از این اتفاق یعنی در سال ۷۹ستاد هماهنگی امور ایمنی آتش‌نشانی، کشور پیشنهاد داد تا به بهانه این اتفاق هفتم مهر به‌عنوان روز ملی آتش‌نشانی و ایمنی نامگذاری شود و شورای‌عالی انقلاب فرهنگی نیز آن را تصویب کرد. متأسفانه آمار دقیقی از تعداد شهدای این حادثه در دست نیست. اما آنطور که می‌گویند، حدود ۲۱نفر در این حادثه به شهادت رسیدند که ظاهرا ۱۲نفر از آنان از آتش‌نشانان شهرهای اطراف و دیگر شهدا از آتش‌نشانان پالایشگاه بودند.
- اولویت ما کاهش زمان رسیدن به محل حادثه است
معاون طرح و برنامه سازمان آتش‌نشانی تهران با اشاره به گرامیداشت هفته دفاع‌مقدس و تقارن آن با بزرگداشت روز آتش‌نشان در هفتم مهرماه، گفت: «در بررسی نیازهای بشر اعم از موضوعات مربوط به فیزیولوژی بدن و نیاز به آب و هوا و غذا که در اولویت نیازهای بشر است، نیاز اولیه بشر امنیت و ایمنی است که اگر این نیازها رفع شود، فرصتی ایجاد می‌شود تا نیازهای متعالی‌تر انسان ظهور و بروز پیدا کند. »
کاظم غلامی‌مهتاج، افزود: «همکاران من در سازمان آتش‌نشانی به‌دنبال این هستند که محیط و فضایی آرام و مصون برای هموطنان فراهم کنند و با ایفای نقش‌شان بتوانند گام‌هایی در راستای رشد پایدار جامعه بردارند. ما برای ارتقای توان عملیاتی سازمان آتش‌نشانی تهران، برنامه‌های متنوعی را تدارک دیده‌ایم؛ مثل افزایش تعداد ایستگاه‌های آتش‌نشانی و البته زمان طلایی که آتش‌نشانی همواره در تلاش برای کاهش زمان رسیدن به محل حادثه است و از آن به‌عنوان زمان طلایی یاد می‌کند. همچنین با توجه به رشد شهرنشینی و تغییر سبک زندگی مردم در شهرهای بزرگ و افزایش ترافیک شهری، مشکلاتی برای آتش‌نشانان ایجاد می‌شود و ما برای رفع اینگونه مسائل موظفیم فواصل بین ایستگاه‌های آتش‌نشانی را طوری تنظیم کنیم که با توجه به تغییرات شهر، پاسخگوی نیاز شهروندان باشیم. »
او با اشاره به برنامه‌های پیش‌روی این سازمان در خدمت‌رسانی بهینه به شهروندان، افزود: «با کاهش زمان رسیدن به محل حادثه و احداث ایستگاه‌های جدید، خدمت‌رسانی بهتری به شهروندان خواهیم داشت و البته استفاده از امکانات و تجهیزات لازم نیز در رضایتمندی مردم مؤثر خواهد بود. »