این آزمایش‌ها بر مبنای تشخیص پادتن‌ها یا آنتی‌بادی‌ها یعنی پروتئین‌هایی در خون است که ۲ تا ۸ هفته (به طور میانگین ۶ هفته) پس از وارد شدن اچ‌آی‌وی یا ویروس ایدز به بدن تولید می‌شوند. این آزمایش‌ها معمولا دقیق هستند، اما اگر قبل از زمان تولید پادتن‌ها در خون انجام شوند، پاسخ منفی کاذب می‌دهند.
برای انجام این آزمایش تکنسین اندکی از خون را از سرانگشت فرد می‌گیرد و آن را وارد کیت تشخیصی می‌کند و بر مبنای تغییر رنگ می‌توان مثبت یا منفی بودن آزمایش را دریافت. این آزمایش‌های سریع با بزاق هم قابل انجام است.
این آزمایش‌ها پاسخ مثبت کاذب هم دارند و بنابراین لازم است در افرادی که نتیجه آزمایش مثبت می‌شود، آزمایش‌های دقیق‌تر تکمیلی انجام شود تا اطمینان حاصل شود که فرد واقعا دچار عفونت با ویروس ایدز است.