فاطمه حافظی - خرم آباد - خبرنگار: مهاجرت روستاییان یکی از موضوعاتی است که علاوه بر این‌که از لحاظ خالی شدن روستاها از سکنه اهمیت دارد، به دلیل ایجاد مشکلات اجتماعی، ناکافی شدن زیرساخت‌های شهری، ارائه نشدن خدمات مناسب و... باعث بر هم زدن نظم شهری و ناموزون شدن بافت شهرها می‌شود.

در لرستان بیش از ۳ هزار روستا وجود دارد که برخی از آنها خالی از سکنه شده و ساکنان آنها به شهرها و روستاهای دیگر مهاجرت کرده‌اند. برای جلوگیری از دامنه‌دار شدن این معضل نیاز است زیرساخت‌های لازم برای ماندگاری افراد در روستاها فراهم شود تا مردم دورِ مهاجرت را برای همیشه خط بکشند.

  • دلایل گریز روستاییان از روستاها

مدیر کل امور روستایی استانداری لرستان در این زمینه می‌گوید: لرستان بیش از یک میلیون و ۷۶۰ هزار و ۶۴۹ نفر جمعیت دارد که از این تعداد ۶۲۳ هزار و ۸۹۶ نفر در روستاها زندگی می‌کنند و ۳۵ درصد جمعیت استان را این قشر تشکیل می‌دهند. «مجید آذربختی» می‌افزاید: در استان ۲۹۸۵ روستای دارای جمعیت و ۴۳۰ روستای بدون جمعیت وجود دارد. به عبارت دقیق‌تر، این ۴۳۰ روستا هرکدام فقط ۵  خانوار دارند.

وی بیان می‌کند: نبود امکانات اولیه زندگی در روستاها، طولانی و سخت‌گذر بودن راه دسترسی در برخی از آنها، بیکاری، خشکسالی و کم‌آب شدن سفره‌های آب زیرزمینی از مهم‌ترین دلایل مهاجرت به شهرها و خالی شدن روستاهاست. این مسئول ادامه می‌دهد: همچنین تحصیل روستاییان و آشنایی جوانان با زندگی شهری رغبت آنان را به ماندن در روستا کاهش می‌دهد. با رفتن آنان از روستا نیروی مولد نیز کاهش می‌یابد.

  • تلاش برای ماندگاری روستاییان 

آذربختی به تعداد روستاهای استان و پراکندگی آنها اشاره و اظهار می‌کند: بزرگ‌ترین جامعه روستایی از لحاظ جمعیت متعلق به خرم‌آباد با جمعیت ۱۲۰ هزار و ۲۲۴ نفر است. بروجرد با ۸۰ هزار و ۶۱۹ نفر در رده دوم و دلفان با ۷۷ هزار و ۱۳۷ نفر در رده سوم قرار دارند.
مدیر کل امور روستایی استانداری لرستان ادامه می‌دهد: شهرستان ازنا نیز کمترین جمعیت روستاییان را در خود جا داده است؛ رقمی حدود ۲۵ هزار و ۵۱۴ نفر. وی می‌گوید: از لحاظ تعداد روستاها نیز شهرستان خرم‌آباد با ۶۴۸ روستا در صدر قرار دارد و دلفان با ۴۳۵ روستا و الیگودرز با ۴۱۵ روستا در رده‌های دوم و سوم ایستاده‌اند. کمترین تعداد روستاها هم متعلق به رومشگان با ۳۹ روستاست.

آذربختی به اقدامات لازم برای ماندگاری روستاییان اشاره و بیان می‌کند: مهم‌ترین اقدامات در جهت ماندگاری روستاییان ارائه خدمات زیرساختی، برق، گاز، آب‌رسانی و اینترنت است.   این مسئول با بیان این‌که پرداخت تسهیلات اشتغال روستایی پایدار هم به ماندگاری روستاییان بسیار کمک می‌کند، می‌افزاید: پرداخت تسهیلات کم‌بهره به روستاییان و توسعه بیمه اجتماعی روستاییان از جمله اقداماتی است که تاکنون برای ماندگاری روستاییان صورت گرفته است.

  • طرح‌های روستایی

آذربختی به طرح‌های روستایی اشاره می‌کند و می‌گوید: اجرای ۱۵۶ طرح زیربنایی و عمرانی با اعتبار ۱۴۳ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان برای روستاهای استان در دستور کار قرار گرفته است. وی ادامه می‌دهد: از مجموع این طرح‌ها در روستاهای شهرستان ازنا ۱۵، الیگودرز ۱۶، بروجرد ۲۱، پلدختر ۱۲، چگنی ۸، خرم‌آباد ۳۱، دلفان ۱۸، دورود ۵، رومشگان ۲، سلسله ۱۵ و کوهدشت ۱۳ طرح در نظر گرفته شده است. این مسئول اظهار می‌کند: همچنین ۵۰۳ طرح اشتغال‌زایی با حجم سرمایه‌گذاری ۴۷ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان برای روستاهای استان کلید خورده است.

وی می‌گوید: روستاهای شهرستان ازنا ۸، الیگودرز ۲۳، بروجرد ۵۴، پلدختر ۵۶، چگنی ۳۴، خرم‌آباد ۱۰۰، دلفان ۷۵، دورود ۳۳، رومشگان ۷، سلسله ۸۹ و کوهدشت ۳۴ طرح را شامل می‌شوند. آذربختی می‌افزاید: این طرح‌ها برای جمعیتی بالغ بر ۱۳۰۵ روستایی شغل ایجاد می‌کنند.

  • پرداخت وام به متقاضیان مشاغل روستایی

مدیر کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی لرستان هم می‌گوید: با توجه به اهمیت رونق مشاغل خانگی به ‌دلیل ارزانی، خطر کم و نیاز به سرمایه نسبتا کم، طی ۲ سال گذشته عمده تمرکز اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان بر حمایت از این مشاغل و البته اشتغال روستایی بوده است. «علی آشتاب» با اشاره به افزایش این رقم در سال گذشته به ۱۹ میلیارد تومان و فراهم شدن زمینه اشتغال برای ۳۳۲۹ نفر می‌افزاید: در ۲ سال منتهی به ۲۶ مرداد امسال ۱۱۵۰ طرح با اشتغال ۴۹۵۱ نفر برای دریافت وام روستایی به بانک مراجعه کرده و قرارداد بسته‎اند و تاکنون ۲۱۲ میلیارد تومان به این متقاضیان پرداخت شده است.

وی بیان می‌کند: در این راستا در سال ۹۶ با صدور ۱۹۷۱ مجوز ایجاد مشاغل خانگی ۴ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان وام به متقاضیان پرداخت و ۹۲۴ فرصت شغلی ایجاد شد. این مسئول ادامه می‌دهد: در این مدت ۱۹۹۷ طرح اشتغال‌زایی مددجویان نهادهای حمایتی استان با ۲۳۶۸ فرصت شغلی مصوب و متقاضیان این طرح‌ها موفق به دریافت ۷۰ میلیارد تومان وام شده‌اند.

  • اتصال روستاها به اینترنت

همچنین، مدیر مخابرات منطقه لرستان می‌گوید: با هدف ایجاد امکانات در روستاها تا الان ۸۹۱ روستا به شبکه تلفن ثابت و ۲۴۵۰ روستا هم به ارتباطات همراه اول متصل شده‌اند. «هومان محمودی» ادامه می‌دهد: با راه‌اندازی ۳ سایت مخابراتی در روستاهای الیگودرز و الشتر، منطقه گردشگری کهمان به شبکه سراسری اینترنت متصل شده است. وی ادامه می‌دهد: امسال ۱۳۵ سایت wll روستایی به شبکه تلفن همراه متصل شده‌اند.

  • برق‌رسانی به روستاها

مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق استان نیز می‌گوید: اعتبار برق‌رسانی به روستاهای کم‌جمعیت، دورافتاده و محروم که بین ۵ تا ۱۰ خانوار جمعیت دارند، از سرفصل اعتبارات شناور ملی تامین خواهد شد. «فریدون خودنیا» می‌افزاید: برای برق‌رسانی به این روستاها که تقریبا در همه شهرستان‌های استان وجود دارند، ۱۵ میلیارد تومان هزینه می‌شود. خودنیا تاکید می‌کند: تا پایان امسال همه این روستاها با حدود ۲۲۰ خانوار صاحب برق می‌شوند.

  • گازرسانی به روستاها

سرپرست شرکت گاز لرستان اظهار می‌کند: گازرسانی به روستاها به‌ عنوان یکی‌ از مهم‌ترین رویکردهای اصلی در راستای محرومیت‌زدایی، تامین رفاه و آسایش مردم همواره در دستور کار این شرکت قرار دارد. «فیروز خدایی» ادامه می‌دهد: تاکنون ساکنان ۱۷۵۰ روستا و تمامی شهرهای استان - به‌ جز شهر شول‌آباد که هم‌اکنون در دست اقدام است - از گاز طبیعی برخوردار شده‌اند.  وی می‌گوید: در حال حاضر ۸۷/۵ درصد جمعیت روستایی استان از گاز برخوردارند.

  • ایجاد روستاهای گردشگری

مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی لرستان نیز در این زمینه بیان می‌کند: بر اساس ماده ۹۹ قانون برنامه ششم توسعه باید در کشور ۳۰۰ روستای دارای جاذبه گردشگری با همکاری وزارت میراث فرهنگی  شناسایی و به تهیه و اجرای طرح گردشگری در آنها اقدام شود. «مسعود رضایی» می‌افزاید: با توجه به جاذبه‌های طبیعی روستاهای استان، تلاش شده است مناطق هدف گردشگری شناسایی و ساماندهی شوند. ۱۰ روستای استان که این قابلیت را دارند، انتخاب شده‌اند که طرح‌های هادی با محوریت گردشگری در آنها اجرا شود.  

این مسئول می‌گوید: بر اساس تفاهم‌نامه میان بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و میراث فرهنگی کشور ۱۵۰ میلیون ریال تسهیلات قرض‌الحسنه به منظور ایجاد خانه‌های بوم‌گردی و تعمیر واحدهای موجود در روستا که قابلیت نگهداری دارند، پرداخت می‌شود. رضایی ادامه می‌دهد: ایجاد روستاهای گردشگری - علاوه بر معرفی استان - موجب کسب درآمدهای پایدار، رونق اقتصادی و جلوگیری از مهاجرت روستاییان می‌شود.

  • ۱۲ روستای لرستان هدف گردشگری می‌شوند

معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی لرستان از تصویب ۱۲ روستای این استان به عنوان روستاهای هدف گردشگری خبر می‌دهد و می‌گوید: این موضوع به تصویب وزارت میراث فرهنگی کشور رسیده و تهیه طرح‌های مطالعاتی این روستاها در دست انجام است. «مهدی بهاروند» در گفت‌وگو با همشهری می‌افزاید: علاوه بر این، ۳۰ روستای دیگر در استان به عنوان روستاهای مستعد گردشگری شناسایی شده‌اند که شرایط لازم را برای قرار گرفتن در لیست روستاهای هدف گردشگری دارند.

وی به ظرفیت صنایع‌دستی و تولیدات روستایی استان هم اشاره و بیان می‌کند: اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان در ۳ حوزه آموزش صنایع‌دستی، تبلیغات و اطلاع‌رسانی و سرمایه‌گذاری و پرداخت تسهیلات بانکی در روستاهای هدف گردشگری استان برنامه‌های تدوین‌شده را اجرا می‌کند. بهاروند می‌گوید: اداره کل میراث فرهنگی لرستان، با هماهنگی مخابرات استان، روستاهای هدف گردشگری را تحت پوشش اینترنت قرار داده است تا گردشگران در این خصوص مشکلی نداشته باشند.

این مسئول ادامه می‌دهد: به منظور بهره‌گیری از ظرفیت‌ها و توانمندی بالقوه فرهنگی، تاریخی و اجتماعی نواحی روستایی با هدف تقویت بنیان‌های اقتصادی مناطق روستایی و افزایش میزان کسب و کار محلی از جمله توسعه و ایجاد اقامتگاه‌های بوم‌گردی و در راستای فراهم کردن فضاهای گردشگری و ایجاد زیرساخت‌های مورد نیاز آن، تفاهم‌نامه همکاری بین وزارت میراث فرهنگی و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی کشور امضا شده است.

معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی لرستان اظهار می‌کند: لرستان دارای روستاهای متعدد با ظرفیت گردشگری روستایی است و یکی از محورهای مهم گردشگری در این استان گردشگری روستایی است. بهاروند می‌افزاید: اجرای طرح روستای هدف گردشگری در روستاهای استان زمینه‌ساز ایجاد اشتغال، درآمدزایی، رضایت گردشگر و حفظ محیط ‌زیست است.  

برچسب‌ها