پس از تعطیلی سومار، مثنی تمیمی استاندار دیالی عراق و هوشنگ بازوند، استاندار کرمانشاه در مرز سومار دیدار کردند و در این نشست بر تکمیل و تجهیز زیرساخت های این مرز و به ضرورت بازگشایی سریع آن تاکید شد، اما این مرز بازگشایی نشده است.
- بیکاری کارگران در اثر تعطیلی مرز سومار
استاندار کرمانشاه در این باره با بیان اینکه بعد از ۲۲ ماه پیگیری بالاخره هیأت دولت ۳ مرز «شوشمی»، بازارچه مرزی «سومار» و بازارچه مرزی «شیخ‌صله» کرمانشاه را به عنوان مرزهای رسمی برای ورود و خروج کالا و مسافر معرفی می‌کند و می‌گوید: تعطیلی مرز سومار موجب بیکاری تعدادی از کارگران شده است و از طرفی خسارت‌هایی برای استان در بر داشته است. از طرفی، فشار تعطیلی مرز سومار بر خسروی باز شد.
هوشنگ بازوند با اشاره به رایزنی‌های لازم با طرف عراقی و ایرانی و از سرگیری فعالیت دوباره این مرز در آینده نزدیک درباره میزان مبادله‌های مرز سومار طی یک سال گذشته هم اضافه می‌کند: در سال گذشته حدود ۶۰ هزار کامیون با یک میلیون تن کالا از مرز سومار مبادله شده است. بازوند تاکید می‌کند: بسته شدن این مرز خسارت‌های اقتصادی متعددی برای ۲ استان کرمانشاه و دیالی خواهد داشت و باید رویکرد هر ۲ استان به سمت افزایش مبادله‌های اقتصادی باشد.
- کارگران چه می‌گویند؟
یکی از کارگران بیکار شده در مرز سومار با بیان اینکه تعداد زیادی از جوانان گیلانغربی در مرز کارشان تخلیه و بارگیری کالا در مرز سومار است به همشهری می‌گوید: در مجموع حدود هزار نفر از مرزنشینان به طور مستقیم و غیرمستقیم با کار در بازارچه امرار معاش می‌کنند که ۲ ماه است بیکارشده‌اند. از مسئولان دولتی و استاندار تقاضا داریم به فکر این مردم باشند. گودرز که جوان ۳۳ ساله ای است، ادامه می‌دهد: قبل از این اتفاق بارگیری و تخلیه کالا در آن طرف مرز ۳ روز توسط ایران و ۳ روز توسط عراقی‌ها انجام می‌شد، اما در حال حاضر عراق این را قبول نمی‌کند و می‌گوید در تخلیه و بارگیری کالاهای صادراتی فقط باید از کارگران خود استفاده کند. این موضوع افراد زیادی را بیکار کرده است، زیرا تنها امید ما دولت و مسئولان هستند که برای بازگشایی مرز دلسوزانه تلاش کنند تا شاید نان سفره‌های کارگران مرزنشین بریده نشود. یکی دیگر از کارگران می‌گوید: دولت عراق کارشکنی کرده و نان کارگران ایرانی را بریده است. ما از استاندار کرمانشاه، نمایندگان مجلس شورای اسلامی و دیگر مسئولان مربوطه تقاضا داریم در این باره تلاش کنند. خود را جای کارگرانی بگذارند که نان زن و بچه شان را از بازارچه در می آورند.
- سومار؛ پنجره تجاری کرمانشاه
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن استان با بیان اینکه مرز سومار به دستور دولت عراق بسته شد به همشهری می‌گوید: سومار پنجره ورود تجاری استان به بخش میانی و جنوب عراق است و امیدواریم با رایزنی‌هایی که مقامات کشورمان و کرمانشاه با مسئولان عراقی داشته‌اند به‌زودی شاهد بازگشایی این مرز خواهیم بود. کیوان کاشفی دلیل بسته شدن مرز سومار را مشکلات و تخلف کارکنان عراقی در این مرز عنوان می‌کند و می‌افزاید: تخلف‌ها دولت عراق را مجبور به تعطیلی آن و جابه‌جایی مسئولان کرده است. کاشفی با بیان اینکه سرمایه‌گذاری‌های بزرگی از سوی بخش خصوصی و دولتی در این مرز انجام شده است که استان را متضرر خواهد کرد، اظهار می‌کند: تلاش مسئولان استانی و کشوری این بود که مرز سومار در ایام اربعین به دلیل ممنوعیت تردد کامیون‌ها در مرزهای تجاری از جمله خسروی (۱۷ مهر تا ۳ آبان) بازگشایی شود، اما این اتفاق نیافتاد.
- سومار از طرف ایران مرز رسمی نیست
حمید حسینی، دبیر اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق، هم درباره بازگشایی مرز سومار به همشهری می‌گوید: عراقی‌ها معتقدند مرز سومار از طرف ایران مرز مصوب و رسمی نیست و برای همین ما نمی‌توانیم آن را باز کنیم. آنها بهانه زیرساخت‌ها را هم داشتند. البته ما هم مصوبه‌ها و مدارکی را ارسال کردیم که مرز سومار در ایران به عنوان مرز رسمی اعلام شده است. همچنین عنوان شد همانطور که عراق باید روی زیرساخت و ترمینال باری سومار در مرز خود کار کند، ایران هم باید روی این حوزه سرمایه‌گذاری کند.
- مزایای مرز سومار
فرماندار گیلانغرب در گفت‌وگو با همشهری با ابراز امیدواری از بازگشایی مرز سومار در آینده نزدیک می‌گوید: بسته شدن مرز سومار موجب بیکاری بیش از ۴۰۰ کارگر شد. یک ماه و نیم از تعطیلی مرز می‌گذرد و از تاجر گرفته تا غرفه‌دار در این مرز بیکار شده‌اند. کورش محمودیان در ادامه به حجم صادرات سال پیش مرز سومار اشاره می‌کند و می‌افزاید: سال گذشته ۶۰ هزار کامیون از مرز سومار صادرات به ارزش یک میلیارد و ۱۲۰ میلیون دلار از مرز سومار صادرات داشته ایم که ۴۸ درصد صادرارات تجاری کرمانشاه از مرز سومار انجام شده است. وی با ابراز تاسف از مشکلات امسال برای مرز اظهار می‌کند: امسال مرز چند بار دستخوش مشکلات و حواشی شد که میزان صادرات خیلی پایین آمد و چشمگیر نیست. فرماندار گیلانغرب ابراز امیدواری می‌کند به زودی با تلاش و رایزنی‌های استاندار، مجموعه اقتصادی استان و مسئولان وزارتخانه مرز سومار از نو بازگشایی خواهد شد و فعالیت تجاری و صادراتی خود را از سر خواهد گرفت.
- مشکلات صادرات از مرز سومار
مدیرکل گمرکات کرمانشاه هم در این باره به همشهری می‌گوید: مشکلات تخلیه و بارگیری، صادرات از مرز سومار را متوقف کرد. خلیل حیدری با بیان اینکه تعدادی از کارگران گیلانغربی در مرز سومار کار می‌کردند و عملیات تخلیه و بارگیری توسط آنها انجام می‌شد که در حال حاضر بیکار شده اند، می‌افزاید: مجموعه مدیریتی استان در حال رایزنی برای حل مشکلات مرز سومار هستند. وی با ابراز امیدواری از شروع به فعالیت مرز سومار در آینده نزدیک اظهار می‌کند: با بازگشایی و شروع فعالیت مرز سومار با تمام توان پای کار می‌آییم که رونق دوباره به مرز بازگردد مدیرکل گمرکات کرمانشاه با اشاره به فعالیت دیگر مرزهای استان از رشد بالای ۱۰ درصدی صادرات کالاهای غیرنفتی خبر می‌دهد.
- بازگشایی مرز سومار بعد از اربعین
معاون اقتصادی استاندار در گفت‌وگو با همشهری با بیان این خبر که عادل عبدالمهدی نخست وزیر عراق دستور بازگشایی مرز سومار را به استاندار دیالی داده است، می‌گوید: قرار بود بعد از اربعین هیات مشترکی از عراق، ایران و کرمانشاه با هم نشستی برگزار کنند و در این نشست درباره ایجاد بارانداز در سومار و سایر موضوعات در سومار، تبادل نظر شود تا نظر طرف عراقی را جلب کنیم. در این نشست که احتمالا روزهای آینده برگزار می‌شود قرار است ۲ استاندار کرمانشاه و دیاله با هم درباره نحوه اجرایی فعالیت‌ها به تفاهم نهایی برسند. هدایت حاتمی ادامه می‌دهد: ما هم در مرز سومار کارهای زیرساختی خودمان را شروع و در حال انجام هستیم تا بستر فعالیت در مرز سومار فراهم شود.
- صادرات ۳ میلیارد دلاری از سومار
سومار یکی از ۵ مرز رسمی کرمانشاه است که در فاصله ۶۷ کیلومتری گیلانغرب و ۹۰ کیلومتری شهر قصرشیرین قرار دارد. بر اساس گفته مسئولان سال گذشته حدود ۶۰ هزار کامیون با یک میلیون تن کالا به ارزش ۳ میلیارد دلار از مرز سومار صادر شده است. بازارچه مرزی سومار به دلیل فاصله کمی که از بغداد دارد، یکی از مرزهایی است که بیشترین صادرات را به استان‌های شرقی کشور عراق دارد. این مرز چند وقتی است که به دستور نخست وزیر عراق تعطیل شده است و رایزنی مسئولان استان برای بازگشایی آن کماکان ادامه دارد.