توقیف فیلم در سینمای ایران فراز و نشیب های فراوان داشته است. در چهار دهه اخیر فیلمهای زیادی با مهر توقیف روبرو شدند. آثاری که برخی از آنها با اکران یا عدم اکرانشان هم خونی تازه به سینمای ایران تزریق نمیکردند اما همین خوردن مهر قرمز بر پیشانیشان؛ آنها را مورد توجه قرار داده بود. هرچه بود این آثار با تمکین قانون به انباری ها سپرده شدند. همانگونه که برخی از آنها با حمایت قانون دوباره رنگ پرده را دیدند.
دی ماه سال ۹۳ خانه پدری ساخته کیانوش عیاری اکران یک روزهای در سینماها داشت. فیلم سرگذشت خانوادهای در شش دهه را روایت میکند. زندگی محتشم از ۱۵ تا ۸۰ سالگی که در مرگ خواهر بزرگترش خود را مقصر میداند.
با گذشت چندین سال از توقیف این اثر؛ سرانجام این فیلم پر حرف و حدیث چهارشنبه اول آبان ۹۸ یعنی چیزی حدود ۹ سال بعد از ساخت و ۷ سال بعد از اکران یک روزهاش رنگ پرده را برای دوم به خود دید.
اکران دوم هم کم حاشیه نداشت. اگرچه مورد استقبال تماشاگران واقع شد و در نخستین روز نمایش در ۱۹ سالن سینما و ۱۲۰ سانس اکران با درجه بندی سنی مثبت پانزده، ۶۶ میلیون ۳۶۲ هزار تومان فروخت تا با توجه به میزان کم سالن ها و سانس های نمایش از این میزان مخاطب بتوان به عنوان یک استقبال خوب یاد کرد.
فردای اکران خانه پدری نیز هر چند تعداد سالن های نمایش به ۱۱ سالن تقلیل یافت و به دنبال آن سانس های نمایش هم به ۸۸ کاهش یاقت اما فروش خانه پدری بیشتر شد و ۱۲۲ میلیون و ۱۵۸ هزار تومان فروخت تا در مجموع خانه پدری با دو روز نمایش در ۱۱ سالن سینما ۱۸۸ میلیون و ۵۲۰ هزار تومان بفروشد.و در مجموع نیز ۱۱ هزار و ۱۲ نفر این فیلم را به تماشا نشسته اند. آمار فروش فیلم تا پایان روز چهارم حدود ۴۰۰ میلیون تومان است.
با این همه ششم آبان ماه برای بار دوم اکران خانه پدری متوقف شد و بر اساس حکم دادسرای فرهنگ و رسانه این اثر دوباره یه محاق توقیف رفت.
هم مسئولان سینمایی و هم کیانوش عیاری تأکید دارند این فیلم سینمایی پس از اعمال اصلاحات مدنظر شورای پروانه نمایش اکران عمومی شده اما به گفته عیاری این اصلاحات دقیق و حساب شده، تأثیر منفی در ارتباط تماشاگر با فیلم نمیگذارد. و فروش فیلم گواه این مدعا است.
سازمان سینمایی در حالی خبر رسمی توقف اکران فیلم «خانه پدری» را اعلام کرد که پیشتر معاون نظارت و ارزشیابی این سازمان تاکید کرده بود، پای مجوز صادرشده برای این فیلم میایستند، اما در نهایت با ورود دادستانی فیلم توقیف شد.
حسین انتظامی، رییس سازمان سینمای نیز ، پس از حواشی ایجاد شده درباره فیلم خانه پدری گفت: بر اساس قانون، شورای پروانه ساخت و نمایش، مراجع قانونی برای تصمیمگیری درباره ساخت یا نمایش یک فیلم هستند. مگر میشود اعضای شورایی که تک تک آنها افرادی صاحب نظر هستند و از سوی مقامات کشور مورد مشورت قرار میگیرند، ضد ایرانی، ضد خانواده، ضد دین باشند و بعضی از این نوع هجمهها را متوجه نشوند؟
به نظر می رسد که در حوزه فرهنگ و هنر متولی قانونی هنوز دست و پایش گیر است. طبق قانون مجوز نمایش و اکران فیلم با شورای پروانه نمایش است. یعنی وزات ارشاد برمبنای قانونی اجازه انتشار یک اثر سینمایی را صادر می کند و باید پشت این امضایش بایستد.
از سویی استقلال قوا هم باعث می شود قوه قضائیه و دادستانی به به موضوع اکران ورود پیدا کنند. کما اینکه بارها و بارها شاهد این مهم بودهایم. مناسب است که قانون مداری را در حوزه فرهنگ و هنر دستخوش سلیقه ها نکنیم.
ندامتنامه اکران همیشه اجرا می شود. تهیه کننده و کارگردان و سینمادار فیلم را پایین میکشند. اما بحران توقیف اثر روانی خود را بر جامعه به طور کلی و بر اهالی سینما به طور خاص خواهد گذاشت.
تصویر مطلب از امیر زنده رود. این عکس در مالکیت عمومی است.
عکس: امیر زنده رود. Amir Zendehrood
وضعیت حقوقی عکس: در مالکیت عمومی است.ThePicture are in the public domain, as stated explicitly in Persian at the bottom of the source