ایسنا نوشت: لیلا فلاحتی مدیر گروه مطالعات زنان پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم میگوید: برای بررسی میزان توجه زنان به سلامتشان نیازمند نوعی مطالعه روندی هستیم. با این وجود آمارهای ثانویه موجود اعم از آمارهای مرکز آمار ایران که تا حدودی بیانگر میزان توجه و اهمیت زنان بر سلامتشان است، نشان میدهد که ایران موفق به کسب دستاوردهای جدی و قابل اعتنایی در زمینه بهداشت به ویژه بهداشت باروری شده است.
وی میافزاید: به طور مثال بیماریهای دوران بارداری و مسائل زایمان از بحرانهای حوزه سلامت زنان در سطح جهان به شمار میرود. اگرچه ایران در برخی سیاستهای کلی نتوانسته است موفقیتهای چشمگیری به دست آورد، اما در زمینه بهداشت باروری دسترسیهای بسیار خوبی فراهم کردهایم.
فلاحتی با بیان اینکه بر اساس آمارهای سازمان جهانی بهداشت، ایران در زمینه مبارزه با مرگ و میر مادران باردار جزء ۹ کشور موفق جهان محسوب میشود، میگوید: پژوهشها نشان میدهد که کشورهای یونان، ایرلند، سوئد، اسپانیا و بلژیک در زمینه مبارزه با مرگ و میر مادران جزء کشورهای موفق هستند و ایران نیز به دلیل کاهش میزان مرگ و میر مادران در زمان زایمان موفقیتهایی دارد. این درحالی است که این خطر همچنان در کشورهای فقیر پابرجاست.
وی با اشاره به اینکه در سطح جهانی از هر ۱۰۰ هزار تولد به طور میانگین ۷۵ تولد منجر به مرگ میشود، اظهار میکند: بر اساس آمارهای سازمان جهانی بهداشت، از هر ۱۰۰ هزار تولد در ایران حدود ۴۵ تولد منجر به مرگ میشود و این یعنی ایران اقدامات جدی در زمینه سلامت تولد نوزادان نیز داشته است. همچنین از هر ۱۰۰ هزار تولد در کشور نیجریه حدود ۸۱۴ تولد، ۷۸۹ تولد در سودان جنوبی و ۷۳۹ تولد در سومالی منجر به مرگ میشود.
- سرطانهای شایع در زنان
مدیر گروه مطالعات زنان و پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم اظهار میکند: دسترسی مردم به بیمههای سلامت، فرصتی را برای دهکهای اول و دوم جامعه فراهم کرده است تا آنها از طریق بیمههای سلامت و بیمههای فراگیر، از خدمات سلامت بهرهمند شوند. البته هنوز زنان ایرانی با مشکلاتی درمانی مواجه هستند؛ سرطان سینه و سرطان دهانه رحم از سرطانهای شایع زنان به شمار میرود که تشخیص آن از طریق پایشهای اولیه امکانپذیر است، اما آیا زنان به سلامت خود و انجام به موقع پایشها توجه دارند؟ به جرات میتوان گفت که امکانات بهداشتی امروزه در خیلی از بیمارستانها و سیستمهای دولتی فراهم است اما این زنان هستند که باید به عنوان عامل حرکت و از خدمات استفاده کنند.
فلاحتی میگوید: در برخی کشورهای دنیا انجام پایش و رصد وضعیت سلامت زنان اجباری است. یعنی انجام پایش وضعیت سلامت برای زنانی مانند کارمندان که در دسترس دولت قرار دارند اجباری خوانده میشود، اما برخی کشورهای دیگر مانند ایران پایش سلامت زنان را اختیاری میداند. یعنی امکانات در بخش خصوصی و دولت فراهم است اما زنان باید خود به چکاپ سالانه توجه داشته باشند.
- زنان چقدر به سلامت خود اهمیت میدهند؟
این جامعهشناس ادامه میدهد: اگرچه ایران موفق شده است در زمینه فرزندآوری و فراهم کردن امکانات سلامت، زیرساختهای لازم را فراهم کند اما بیشک هنوز در برخی مناطق ایران در زمینه تاسیس بیمارستانها و کلینیکها، فراهم آوردن زیرساختها، استقرار تکنسینهای حرفهای و موانع فرهنگی با چالشهای متعددی مواجه هستیم، که همه این عوامل باعث شده سلامت زنان جدی گرفته نشود و حتی در مواقعی حالات بیماریهای در آنها طبیعی و عادی قلمداد شود.
فلاحتی با بیان اینکه رفتارهای اجتماعی وابسته به سه عامل دانش، نگرش و رفتار است، میگوید: موانع فرهنگی در مناطق محروم به زنان این اجازه را نمیدهد که به تنهایی از منزل خارج شوند و از سوی دیگر نیز امنیت اجتماعی میان زنان وجود ندارد که بخواهند به تنهایی از خانه خارج شوند. چنین رویکردی باعث میشود زنان زمانی از خانه خارج شوند که پدر، پسر یا همسرشان همراه آنها باشند. اغلب این عوامل موجب میشود آنها زمانی تقاضای دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی را داشته باشند که به بیماری حاد دچار شده باشند. این دیدگاه موجب میشود که فرآیند پیشگیری از بیماری بینتیجه بماند و آمار بیماریهای مزمن در مناطق حاشیهای فراوانتر باشد.
وی اظهار میکند: تامین سلامت زنان نیازمند وجود زیرساختها و ابزارهایی است. بنابراین اگر در برخی مناطق زیرساختهای لازم فراهم نباشد و از سوی دیگر موانع فرهنگی نیز مانع از ارتقاء و آگاهی زنان از وضعیت سلامت باشد، بحران سلامت تشدید میشود. علاوه بر ضرورت ایجاد زیرساختها، برای متمرکز کردن توجه زنان به موضوع سلامت باید سطح آگاهی آنها را بالا برد.